Στην «Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου 2018», που ανακήρυξε η UNESCO και διοργάνωσε ο Δήμος Αθηναίων, συμμετείχε φέτος το φθινόπωρο ο ομογενής πανεπιστημιακός και συγγραφέας Δρ Γιάννης Βασιλακάκος, επ’ ευκαιρία της κυκλοφορίας των δύο πρόσφατων βιβλίων του («Η περιπέτεια της γραφής: Καταθέσεις/Μαρτυρίες 27 Ελλήνων πρωταγωνιστών» και «Ηλίας Πετρόπουλος: Ο τεχνίτης της διαστροφής – σεργιάνι στον κόσμο ενός αιρετικού ελληνολάτρη») που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Οδός Πανός στην Αθήνα το 2018.
Ανάμεσα στις ποικίλες εκδηλώσεις που έγιναν προς τιμήν του ομογενή συγγραφέα (αφιερώματα στο έργο του, συνεντεύξεις σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, βιβλιοπαρουσιάσεις, κτλ) ήταν και αυτή του μεγάλου αφιερώματος του Ραδιοσταθμού του Δήμου Αθηναίων 9,84 για τον Ηλία Πετρόπουλο, με τη συμπλήρωση 15 χρόνων από τον θάνατό του. Ο υπεύθυνος του προγράμματος για το Βιβλίο, γνωστός συγγραφέας και δημοσιογράφος Δημήτρης Φύσσας, εξ αφορμής της κυκλοφορίας της βιογραφίας του Γιάννη Βασιλακάκου για τον Ηλία Πετρόπουλο, έκανε το παραπάνω αφιέρωμα (3 Νοεμβρίου 2018) από την εκπομπή του «Τα λόγια της αγάπης» (που καθιέρωσε πριν χρόνια ο αείμνηστος, θρυλικός πλέον, ποιητής-στιχουργός και συγγραφέας Μάνος Ελευθερίου) με συμμετέχοντες τους: Γιάννη Βασιλακάκο (πανεπιστημιακό – συγγραφέα), Κώστα Κρεμμύδα (ποιητή, εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού «Μανδραγόρας» και φίλο του Πετρόπουλου) και Περικλή Δουβίτσα (διευθυντή των εκδόσεων Νεφέλη, εκδότη του Πετρόπουλου). Το παρακάτω κείμενο είναι η συνέντευξη που πήρε ο Δ. Φύσσας από τον Γιάννη Βασιλακάκο.

-Κυρίες και κύριοι, αφιέρωμα στον πολυσυζητημένο λαογράφο-μελετητή και όχι μόνο Ηλία Πετρόπουλο έχει ετοιμάσει απόψε η εκπομπή μας, με πρώτο καλεσμένο μας τον κύριο Γιάννη Βασιλακάκο, νεοελληνιστή, κριτικό και συγγραφέα του βιβλίου που θα παρουσιάσουμε σήμερα. Καλησπέρα Γιάννη. Χαιρόμαστε που είσαι ακόμα στην πατρίδα και σε βρήκαμε για να κάνουμε αυτή τη συνέντευξη.
-Κι εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.

-Έγραψες το βιβλίο «Ηλίας Πετρόπουλος: Ο τεχνίτης της διαστροφής – σεργιάνι στον κόσμο ενός αιρετικού ελληνολάτρη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οδός Πανός του φίλου μας Γιώργου Χρονά. Παρουσίασέ μας με λίγα λόγια αυτό το βιβλίο σου και μετά κάνουμε ειδικότερη συζήτηση.
-Ο λόγος ύπαρξης αυτού του βιβλίου οφείλεται σε μια εντελώς συμπτωματική συνάντησή μου με τον Ηλία Πετρόπουλο το Γενάρη του 2003 όταν βρέθηκα στο Παρίσι καλεσμένος του φίλου συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού, για ένα άλλο πρότζεκτ που ετοίμαζα τότε για τον ίδιο. Κατά την άφιξή μου με ρώτησε ποιον θα ήθελα να δω στο Παρίσι, όπου θα έμενα ένα Σαββατοκύριακο, για να κανονίσει το πρόγραμμά μου. Χωρίς δεύτερη σκέψη του είπα: «Μα τον Ηλία Πετρόπουλο, φυσικά…». Χαμογέλασε με νόημα και μου είπε: Καλά, εντάξει, εντάξει…».

-Και κανόνισε ραντεβού…
-Ακριβώς. Έτσι, την άλλη μέρα ο Ηλίας ήρθε το βραδάκι με τη σύντροφό του, τη Μαίρη Κουκουλέ, και δειπνήσαμε μαζί στην πρεσβευτική κατοικία. (Ο Βασιλικός ήταν τότε πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO). Περάσαμε μαζί ένα καταπληκτικό βράδυ. Αυτή δε η συνάντησή μου των πέντε ωρών ήταν η αιτία να γνωρίσω προσωπικά τον Πετρόπουλο και να συζητήσουμε για χίλια δυο πράγματα. Κατόπιν αποφάσισα να κάνω το «πορτρέτο του καλλιτέχνη».

-Στο βιβλίο αποκαλείς τον εαυτό σου «βιογράφο», εντός εισαγωγικών. Για ποιο λόγο;
-Διότι το βιβλίο μου δεν είναι μια κλασική, ας πούμε, βιογραφία. Περισσότερο θα ‘λεγα ότι είναι μια προσωπική μαρτυρία, από το γεγονός ότι γνώρισα προσωπικά τον Πετρόπουλο. Η μαρτυρία αυτή βέβαια διανθίζεται από πάρα πολλά βιογραφικά στοιχεία για τον ίδιο που συγκέντρωσα και μελέτησα από διάφορες πηγές – ιστορικά ντοκουμέντα, συνεντεύξεις και χίλια δυο άλλα πράγματα. Είναι μια αρχή. Θεωρώ ότι το βιβλίο μου δεν είναι εξαντλητικό, δεν είναι οριστικό, αλλά μια αρχή, ένα έναυσμα. Διότι, όπως πολύ καλά ξέρετε, αν κι έχουν περάσει 15 χρόνια από τον θάνατό του (πέθανε στις 3 Σεπτέμβρη του 2003) δεν είχε γίνει τίποτα γι’ αυτόν. Πιστεύω ότι καλώς ή κακώς – κακώς βέβαια – ο Πετρόπουλος έχει μισοξεχαστεί, για να μην πω ότι έχει ξεχαστεί εντελώς, τόσο από την κριτική όσο και από το πλατύτερο κοινό, τη στιγμή που στη Μεταπολίτευση υπήρξε μια δεσπόζουσα μορφή στα ελληνικά γράμματα, με δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες αναγνώστες. Όμως μαζί με τον βιολογικό του θάνατο επήλθε, τρόπον τινά, και μια μορφή πνευματικού θανάτου του. Δεν μου αρέσει αυτό που λέω, δεδομένου ότι πρόκειται να επανεκδοθούν, απ’ ό,τι έμαθα, όλα ή τα περισσότερα βιβλία του – γιατί έγραψε γύρω στα 70 τόσα…

-Ναι, επανεκδίδονται ήδη και θα επανεκδοθούν και άλλα. Αλλά θα μας τα πει αυτά, λίγο αργότερα, ο εκδότης του κύριος Δουβίτσας.
-Σωστά. Το δικό μου βιβλίο λοιπόν αποτελεί μια απαρχή, ένα έναυσμα, ένα κίνητρο για να επανεξεταστεί, αναθεωρηθεί, πείτε το όπως θέλετε, αυτή η πολύ ιδιάζουσα μορφή του Ηλία Πετρόπουλου. Διότι, κατά τη γνώμη μου, αυτός ο άνθρωπος υπήρξε, από την παρθενική του εμφάνιση στα γράμματα έως το θάνατό του, μια αλλόκοτη, γοητευτική μεν, πλην αινιγματική και μυστηριώδης φιγούρα.

-Για ποιο λόγο Γιάννη;
-Νομίζω ότι αυτός ο «γρίφος», σε εισαγωγικά, συντίθεται από πλήθος αντιφάσεων, όπως λόγου χάρη: Σπούδασε νομικά χωρίς όμως να πάρει ποτέ πτυχίο. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία αλλά μόνο ερασιτεχνικά. Έγραψε λαμπρές μελέτες για εικαστικούς καλλιτέχνες χωρίς να έχει σπουδάσει καλές τέχνες. Αφιέρωσε τη ζωή του στη λαογραφία, αλλά ως ερασιτέχνης ερευνητής-μελετητής. Κι ακόμα: Ήταν φολκλορίστας, μελετητής του περιθωρίου, δοκιμιογράφος, ανθολόγος, τεχνοκριτικός, ποιητής, σκιτσογράφος…

-Ζωγράφιζε πολύ καλά ο ίδιος…
-Επίσης, ήταν φωτογράφος, βιβλιόφιλος, συλλέκτης, ενδυματολόγος, θανατολόγος…

-Γλωσσολόγος και πολλά άλλα – τα πάντα!
-Τελικά αυτό που αναρωτιόμουν εδώ και πολλά χρόνια, πριν γράψω το βιβλίο – διότι η φιγούρα του Πετρόπουλου με ήλκυε απ’ όταν ήμουν ακόμη φοιτητής στο πανεπιστήμιο – ήταν: πόσα «πρόσωπα» είχε τελοσπάντων αυτός ο άνθρωπος, και γιατί όλες αυτές οι ιδιότητες; Όλα αυτά όμως είναι που τον καθιστούν ξεχωριστό, μοναδικό.

-Όπως δείχνει και το βιβλίο σου…
-Έτσι θέλω να πιστεύω…

-Μα έτσι είναι. Μια χαρά το δείχνει το βιβλίο σου. Και είναι ένα πολύ καλό ξεκίνημα, όπως είπες κι εσύ.
-Είναι μια αφετηρία.

-Πράγματι, από το 2003 μέχρι σήμερα είναι όντως 15 χρόνια. Στα 15 αυτά χρόνια έχεις τη γνώμη ότι λίγο-λίγο μειώνεται η επίδραση του Πετρόπουλου στα ελληνικά πράγματα;
-Δεν θα το έλεγα αυτό, αλλά όπως πολύ καλά ξέρετε – και αυτό ισχύει για οποιονδήποτε συγγραφέα – μιλώντας με διάφορους φίλους εκδότες, αυτό ακριβώς μου λένε: Ότι μιας και πεθάνει ένας δημοφιλής συγγραφέας, όσο καλός κι αν είναι, δεν έχει πλέον την ίδια αίγλη που είχε εν ζωή. Γι’ αυτό και πολλοί εκδότες διστάζουν να επανεκδώσουν βιβλία πεθαμένων συγγραφέων. Για τον απλούστατο λόγο ότι φοβούνται πως δεν θα έχουν την εμπορική επιτυχία που είχαν κάποτε – όταν ζούσαν. Δεν χρειάζεται να αναφέρω παραδείγματα – για τον Ρίτσο, τον Γιώργο Ιωάννου κι ένα σωρό άλλους που έφυγαν από τη ζωή, με αποτέλεσμα να έχει πέσει αισθητά η κυκλοφορία των βιβλίων τους. Πράγμα κατανοητό βέβαια.

-Γιάννη, τι πηγές χρησιμοποίησες για να γράψεις το βιβλίο;
-Όπως σας είπα πριν, πρωταρχική μου πηγή ήταν η προσωπική μου εμπειρία, τα δικά μου βιώματα από την ολιγόωρη συνάντησή μου με τον Πετρόπουλο. Χρησιμοποίησα βέβαια και άλλες πηγές: βιβλία του ίδιου, συνεντεύξεις του, αφιερώματα που του έκαναν διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες, μαρτυρίες άλλων που τον ήξεραν (φίλων, συγγενών, ομοτέχνων, γνωστών), καθώς και των δύο συντρόφων του κτλ. Όλοι αυτοί μου παραχώρησαν συνεντεύξεις που μαγνητοφώνησα, με σκοπό τη συγγραφή αυτού του βιβλίου. Άλλωστε αυτό δείχνει και η μακροσκελέστατη βιβλιογραφία που παραθέτω στο τέλος του πονήματός μου. Είναι τεκμηριωμένο βιβλίο, δεν είναι απλώς οι εντυπώσεις που απεκόμισα. Δεν βασίζομαι μόνο σ’ αυτές.

-Είναι ένα πάρα πολύ καλό ξεκίνημα για όποιον συνεχίσει να πάρει υπόψη του αυτά που λες, που δεν είναι και λίγα, και να προχωρήσει πιο πέρα.
-Ναι, εγώ του δίνω τη σκυτάλη για να προχωρήσει περαιτέρω. Κι εύχομαι να γίνει αυτό, γιατί ο Πετρόπουλος το αξίζει. Διότι υπήρξε ένας δαιμόνιος, ευφυής, ευρηματικός, παθιασμένος και ακάματος εργάτης του πνεύματος. Ένας υποδειγματικός, ρηξικέλευθος (διόλου «νεκροτόμος»), πρωτοποριακός ερευνητής-μελετητής της κουλτούρας του υποκόσμου του άστεως. Την τελευταία ερεύνησε, κατέγραψε και πρόβαλε, αναδεικνύοντας και «νομιμοποιώντας», ώς ένα βαθμό, το «απαγορευμένο» στην συντηρητική και αντιδραστική κοινωνία της εποχής του.

-Όταν βγήκε το «Εγχειρίδιο του Καλού Κλέφτη» έγινε χαμός!…
-Πολύ σωστά.

-Γιάννη σ’ ευχαριστούμε και καλό σου ταξίδι.
-Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Ας σημειωθεί, επίσης, ότι από τον πνευματικό/λογοτεχνικό χώρο, τον ομογενή ακαδημαϊκό και συγγραφέα Γιάννη Βασιλακάκο υποδέχτηκε στο γραφείο του (Βαλαωρίτου 9) ο πρόεδρος του λογοτεχνικού Ιδρύματος «Πέτρος Χάρης» (που τελεί υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών), κορυφαίος Έλληνας συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και τέως πρόεδρός της, παραθέτοντας εν συνεχεία γεύμα προς τιμήν του στου «Φιλίππου», γνωστό εστιατόριο του Κολωνακίου, την Παρασκευή, 2 Νοεμβρίου 2018.