Η μεγαλύτερή του αγωνία σήμερα αποτελεί αυτό που το 2013 του είχε πει κατά την επίσκεψή της στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού (ΜΚΙΕ), η Ναόμι Κλάιν, Καναδή ακτιβίστρια, δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Το δόγμα του σοκ». Ότι δηλαδή: «Θα πρέπει να φοβόσαστε όταν θα αρχίσετε να βλέπετε ως κανονικότητα αυτό που σας συμβαίνει».
Ο Γιώργος Βήχας είναι ο καρδιολόγος με την χρυσή καρδιά, όπως τον αποκαλούν. Ο ιδρυτής του ΜΚΙΕ. Είναι ο δικός μας ήρωας, αυτός που συμπαραστέκεται όλα αυτά τα χρόνια των μνημονίων σε χιλιάδες άνεργους, ανασφάλιστους ασθενείς συμπατριώτες μας. Αυτός που ζήτησε να «απαιτηθεί η εξαίρεση της υγείας από την μέγγενη της λιτότητας» σε παρέμβασή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εκείνος που αρνήθηκε να λάβει το βραβείο του «Ευρωπαίου Πολίτη του 2015» σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις πολιτικές της λιτότητας.

-Το ΜΚΙΕ κλείνει το Δεκέμβριο επτά χρόνια λειτουργίας του. Ευτυχώς, δεν «βάζει λουκέτο» προς το παρόν, όπως αξίωσε με τελεσίγραφο η Ελληνικό Α.Ε., πριν από μερικούς μήνες, για να φτιάξει στη θέση του καζίνο. Θα μπορούσατε να μας κάνετε έναν απολογισμό της δράσης σας;
«Κατ’ αρχήν, να σημειώσουμε ότι η θετική αυτή εξέλιξη της συνέχισης της λειτουργίας μας προέκυψε μετά από ένα πρωτοφανές κίνημα συμπαράστασης τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Μετά από διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς συμφωνήθηκε να παραμείνουμε προς το παρόν στον χώρο λειτουργίας μας. Όπως μας έγινε γνωστό, η ελληνική κυβέρνηση διερευνά όλες τις δυνατότητες για τη μετεγκατάσταση του ΜΚΙΕ το συντομότερο δυνατόν σε κατάλληλο χώρο, ώστε να συνεχίσει απρόσκοπτα τις δραστηριότητές του.

Ας γυρίσουμε, όμως, στο παρελθόν. Το 2011 μία μικρή ομάδα έξι ατόμων «ανδρώθηκε» στο Σύνταγμα και μέσα από τις ζυμώσεις που έγιναν εκείνο το καλοκαίρι στην πλατεία η ιδέα να αντισταθούμε έμπρακτα έπεσε στο τραπέζι. Τα λόγια του Μίκη Θεοδωράκη έδωσαν το έναυσμα για να ξεκινήσει η προσπάθεια. Σε μια παρέα λίγο πριν την έναρξη της συναυλίας του στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού μας είπε «κανένας Έλληνας δεν πρέπει να πεινάσει, κανένας Έλληνας δεν πρέπει να μείνει χωρίς γιατρό». Μαζί με την μικρή, αρχικά, ομάδα εθελοντών, πλησιάσαμε τον Δήμο Ελληνικού–Αργυρούπολης και ο Δήμος με μεγάλη προθυμία αποφάσισε να βοηθήσει ενεργά στην υλοποίηση αυτής της ιδέας και στην πορεία η μικρή αρχική ομάδα έγινε μεγαλύτερη. Ο χώρος του Ελληνικού επιλέχθηκε γιατί υπήρχαν στην παλιά Αμερικάνικη βάση οι εγκαταστάσεις, για να βρει στέγη το κοινωνικό ιατρείο. Σκοπός μας ήταν και είναι να προσφέρουμε χωρίς καμία διάκριση δωρεάν πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα και φαρμακευτική αγωγή σε όλους τους ανασφάλιστους, άπορους και άνεργους ασθενείς.

Οι επισκέψεις, λοιπόν, αυτής της ομάδας πληθυσμού στο Ιατρείο αυτά τα χρόνια ξεπερνούν τις 68.000. Έχουμε δώσει περίπου στο 1 εκατομμύριο κούτες φάρμακα τόσο στους ασθενείς που προσέρχονται σε μας όσο και σε άλλες δομές είτε δημόσιες, σε άλλες ΜΚΟ, σε δομές που φιλοξενούν πρόσφυγες. Τέτοια αιτήματα έχουμε κάθε μήνα. Δίνουμε μηνιαία σε 200 οικογένειες γάλα για παιδιά έως 3 ετών. Έχουμε πραγματοποιήσει πάρα πολλές εργαστηριακές εξετάσεις από πολύ απλές μέχρι πιο δύσκολες και ακριβές όπως μαγνητικές, σπινθηρογραφήματα και αγγειογραφίες σε εκατοντάδες ασθενείς κυρίως μέχρι το 2016 όπου ήταν αδύνατον οι ανασφάλιστοι ασθενείς να πραγματοποιήσουν αυτές τις εξετάσεις σε δημόσιες δομές.

– Πώς η κρίση έπληξε την υγεία μας τα τελευταία χρόνια;
Από την εμπειρία που έχουμε η αύξηση στην κατάθλιψη έφθασε το 50%. Στα καρδιοαγγειακά νοσήματα πριν από λίγους μήνες στο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο υπήρχε μία μελέτη η οποία ανέφερε αύξηση 30-40% των εμφραγμάτων στον πληθυσμό που έχει «πληγωθεί» από την κρίση. Πρόκειται για άνεργους και ανθρώπους που έχουν χάσει μεγάλο μέρος από τα εισοδήματα τους. Έχουμε δει επίσης αύξηση στα περιστατικά με σακχαρώδη διαβήτη και επίσης μία επιδείνωση στους ασθενείς που είχαν αυτά τα νοσήματα και ήταν καλά ρυθμισμένοι. Συγκεκριμένα, αυτοί που έπασχαν προ κρίσης σήμερα η πάθηση τους δε ρυθμίζεται για δύο λόγους :γιατί δεν παίρνουν σωστά την αγωγή τους και επειδή δε σιτίζονται όπως θα έπρεπε. Επιβιώνουν με αυτό που ονομάζουμε «δίαιτα του φτωχού» με ζυμαρικά και υδατάνθρακες. Η κρίση έχει επηρεάσει επίσης τους δείκτες θνησιμότητας. Μέχρι το 10 οι γεννήσεις ήταν περισσότερες από τους θανάτους. Τα τελευταία χρόνια αυτό αντιστράφηκε. Οι θάνατοι είναι πολύ περισσότεροι. Κάθε χρόνο 30.000 άτομα αποβιώνουν. Τουλάχιστον 30% αυξήθηκαν οι αυτοκτονίες κατά την περίοδο της κρίσης σύμφωνα με την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία. Κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει επακριβώς πόσες χιλιάδες συμπολιτών μας έχει αυτοκτονήσει. Καθημερινά διαβάζουμε για ανθρώπους που έδωσαν τέλος στη ζωή τους. Και πόσοι άλλοι ακόμα υπάρχουν που δεν το μαθαίνουμε γιατί οι ίδιοι οι συγγενείς δεν θέλουν λόγω του στιγματισμού να το δημοσιοποιήσουν. Ο καρκίνος παρουσιάζει στη χώρα μας μια ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Το έντονο στρες που βιώνει η ελληνική κοινωνία σήμερα πυροδοτεί τέτοιου είδους νοσήματα και τα γεννά. Όπως και ο τρόπος ζωής. Η παιδική θνησιμότητα είναι πρώτη φορά μετά το β παγκόσμιο πόλεμο που αυξήθηκε στη χώρα μας 40-50%.Τα περιστατικά φυματίωσης έχουν αυξηθεί ανάμεσα στους πολίτες. Τα περιστατικά ΗIV σχεδόν διπλασιάστηκαν την περίοδο 2010-12 λόγω της κατάργησης του προγράμματος παροχής δωρεάν συριγγών στους χρήστες ναρκωτικών. Έχουμε αύξηση στις ηλικίες 15-49 στο HIV, σε όλα τα είδη των κιρρώσεων, σε νευρολογικές παθήσεις (όπως η πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας, η νόσος κινητικών νευρώνων) και στη χρόνια νεφρική νόσο.

-Διηγηθείτε μας ένα περιστατικό που βιώσατε ως πολύ σημαντικό αυτά τα χρόνια στο ΜΚΙΕ.
Αυτό που με έχει στιγματίσει και δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου έγινε το 2013 .’Ήταν χειμώνας, επτά το απόγευμα. Έβρεχε. Έκανε παρά πολύ κρύο. Έρχεται μία μητέρα. Ζητούσε ένα αντικαρκινικό φάρμακο για το παιδί της. Ήταν 22 ετών και είχε λευχαιμία. Έπρεπε επειγόντως να του χορηγηθεί την επόμενη μέρα γιατί αν δεν το έκανε θα υπήρχε κίνδυνος να επιδεινωθεί η υγεία του .Ψάξαμε στο φαρμακείο μας. Δεν το είχαμε. Θυμάμαι τη μητέρα να φεύγει μέσα στη βροχή κλαίγοντας. Δεν θα είχαν περάσει ούτε πέντε λεπτά και μπαίνει μέσα μία άλλη κυρία με μία σακούλα. «Σας έφερα κάποια φάρμακα» μας είπε, μία πράξη που είχε πλέον γίνει συνήθεια στο ιατρείο. Με το που την ανοίγουμε βλέπουμε το αντικαρκινικό που έψαχνε η προηγούμενη μητέρα. Ήταν εντελώς συμπτωματικό. Μέσα στη βροχή τρέξαμε και φωνάξαμε την προηγούμενη κυρία. Ήρθε πίσω. Το πήρε. Δεν μπορώ να σας περιγράψω τι επακολούθησε όταν βρέθηκε η μία γυναίκα απέναντι στην άλλη. Αυτό που έδειχναν τα μάτια τους, τα συναισθήματα που εξέπεμπαν. Ήταν μία στιγμή πάρα πολύ δυνατή. Τις επόμενες ώρες δημοσιοποιήσαμε το φάρμακο που χρειαζόμαστε για τους επόμενους μήνες θεραπείας του νέου. Την επόμενη μέρα έγινε το εξής ακόμα πιο συγκλονιστικό. Μας έστελναν ασθενείς με κούριερ χαπάκια όχι κουτιά από τη δική τους θεραπεία. Ασθενείς με το ίδιο νόσημα από όλη την Ελλάδα έβγαζαν δύο-τρία πέντε χαπάκια από το κουτάκια τους και τα έστελναν προκειμένου να συμπληρωθούν τα χάπια του μήνα.

-Έφθασε σε σας βοήθεια από ανθρώπους εκτός Ελλάδας;
Υπήρχε μεγάλη. Η πρώτη ελληνική ομογένεια που κινητοποιήθηκε ήταν της Αυστραλίας. Θέλουμε σε αυτό το σημείο να σας ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα. Η Μελβούρνη πρωτοστάτησε στη βοήθεια. Από την Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Μελβούρνης και τον οργανισμό «Οι πρεσβευτές της Ελλάδας». Υπήρξε μία οργανωμένη προσπάθεια. Μέσω skype είχαμε μιλήσει σε μία εκδήλωση με τα ιδρυτικά στελέχη του οργανισμού κ. Εύη Γιαννιά και κ. Νίκο Κολενδριανό όπου ενημερώσαμε για την πραγματικότητα στη χώρα μας. Λίγο αργότερα ήρθαν εδώ άνθρωποι από τη Μελβούρνη-γιατί εμείς δεν παίρνουμε χρήματα- αγόρασαν φάρμακα και μας τα παρέδωσαν. Ήταν από τις πρώτες συγκινητικές στιγμές που ζήσαμε στο ιατρείο σε σχέση με τη βοήθεια και την αλληλεγγύη από τους Έλληνες του εξωτερικού. Ακολούθησαν άλλες δύο–τρεις φορές. Μέσα σε αυτά τα χρόνια δημιουργήθηκαν επίσης ομάδες στην Γερμανία, την Ελβετία, το Λουξεμβούργο μόνο και μόνο για να βοηθούν το Ελληνικό.

-Γιατί συνεχίζετε να αγωνίζεστε;
Ο ένας λόγος είναι γιατί μου είναι αδύνατον να ανεχτώ το γεγονός να χάνονται σήμερα άνθρωποι γιατί η Πολιτεία δεν τους δίνει τη δυνατότητα να θεραπευτούν. Αγωνίζομαι στην μνήμη όλων Αυτών που έφυγαν άδικα γιατί κάποιοι θέλησαν να εφαρμόσουν δραματικά το δόγμα του Σοκ στην Ελλάδα .και «δημιούργησαν» γενοκτονίες. Ο άλλος είναι καθαρά προσωπικός .Είναι ότι με αυτήν μου ενασχόληση και τον αγώνα μέσα από το Κοινωνικό ιατρείο προσωπικά αισθάνομαι μεγάλη βοήθεια στο πως αντιμετωπίζω την κρίση .Γιατί όταν συμβαίνει ένα γεγονός και είσαι μέσα σε αυτό αντιστέκεσαι και πολεμάς .Έτσι ψυχολογικά είσαι πολύ καλύτερα με το αν είσαι έξω και περιμένεις απλά να σε πλήξει. Με έχει βοηθήσει αφάνταστα η ενασχόληση μου με το Κοινωνικό Ιατρείο. Και αυτό είναι διαπίστωση όλων των εθελοντών σε όλες τις κοινωνικές δομές. Πέρα από αυτό με έχει βοηθήσει πολύ στην άσκηση της ιατρικής. Έχω εισπράξει μετά από επτά χρόνια ότι ο τρόπος ο οποίος βλέπω την ιατρική είναι πολύ διαφορετικός από ότι παλιά. Εξετάζω τον ασθενή όχι σαν μία ασθένεια καρδιολογική –λόγω της καρδιολογικής μου ιδιότητας- αλλά ενδιαφέρομαι για το κοινωνικό του στάτους. Έχει να μείνει κάπου; Τρώει σε συσσίτιο; Ποιες είναι οι κοινωνικές συνθήκες που διαβιεί αυτός ο άνθρωπος; Ξαναθυμήθηκα τους καθηγητές μας στο Πανεπιστήμιο που μας έλεγαν ότι το 60% της διάγνωσης είναι η συζήτηση μαζί του και η κλινική εξέταση και το υπόλοιπο οι εξετάσεις.

-Είσαστε απογοητευμένος;
Πάρα πολύ και όχι μόνο από την κατάσταση που ζούμε ή από τις κυβερνήσεις που έχουν διοικήσει μέχρι σήμερα. Περισσότερο με αγχώνει το γεγονός ότι μετά από 8 χρόνια κρίσης αρχίζει να βιώνεται από την ελληνική κοινωνία αυτή η κατάσταση ως μία νέα φυσιολογική πραγματικότητα. Αρχίζει να δέχεται η κοινωνία ως κανονικότητα αυτό το μεγάλο ποσοστό ανεργίας. Ότι ο βασικός μισθός είναι στα 500 ευρώ. Ότι οι νέοι μεταναστεύουν κατά χιλιάδες κάθε μήνα. Όλο αυτό που βιώνουμε, το αρνητικό, η κοινωνία δυστυχώς αρχίζει και το συνηθίζει. Αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη αγωνία και απογοήτευση. Γιατί αν αυτό που βιώνουμε ως κρίση το δεχτούμε τότε θα έχουμε ηττηθεί πραγματικά ως κοινωνία. Πρέπει να θυμόμαστε αυτά που μας έχουν κλέψει είτε ως υλικά πράγματα είτε ως αξίες και να τα διεκδικήσουμε πάλι. «Μένει να ξαναβρούμε τη ζωή μας. Τώρα που δεν έχουμε πια τίποτα» που λέει και ο Σεφέρης.