Εμπνευσμένος από πραγματικά γεγονότα που σημάδεψαν την άφιξη των γονιών του στην Αυστραλία, στο βιβλίο του «The Old Greeks» ο καθηγητής της Σχολής Τεχνών και Μέσων του Πανεπιστημίου Νέας Νότιας Ουαλίας, Γιώργος Κουβάρος, επιχειρεί να ρίξει φως στο σύνθετο φαινόμενο της μετανάστευσης μέσα από μια σειρά φωτογραφικού και κινηματογραφικού υλικού, τα οποία λειτουργούν ως εργαλεία ώστε να κατανοήσει ο αναγνώστης αυτή τη βιωματική και συνάμα συγκλονιστική εμπειρία.

«Το βιβλίο ξεκίνησε από τη συγγραφή μιας σειράς μικρών εκθέσεων και προσωπικών σημειώσεων τις οποίες συνέταξα σε μια προσπάθεια να κατανοήσω εγώ ο ίδιος τη σχέση που ανέπτυξα με δύο διαφορετικούς κόσμους στους οποίους βρέθηκα ακούσια εκτεθειμένος. Από την μία, ήταν ένας κόσμος πλημμυρισμένος από την κουλτούρα και το παρελθόν της οικογένειας μου και, από την άλλη, ένας τελείως διαφορετικός κόσμος στον οποίο βρέθηκα τυχαία όταν πλέον οι γονείς μου αποφάσισαν να εγκαταλείψουν μια «ταραγμένη» Κύπρο και να αναζητήσουν ασφάλεια στην ξενιτιά» λέει ο καθηγητής που μαζί με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Newcastle της Αυστραλίας το 1966.

Φεύγοντας για τη μακρινή Αυστραλία

Οι πρώτες σελίδες του βιβλίου «The Old Greeks» ξεκινούν με μια περιγραφή της μητέρας του συγγραφέα, Παναγιώτας, η οποία καθισμένη στην αίθουσα αναμονής του αεροδρομίου του Σίδνεϊ περιμένει υπομονετικά την επόμενη πτήση για την πατρίδα της την Κύπρο.
Για τον καθηγητή Κουβάρο, η χαρακτηριστική αυτή φωτογραφία της πολυαγαπημένης του μητέρας λειτουργεί ως εισαγωγή που στόχο έχει να βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει την κεντρική ιδέα της μετανάστευσης η οποία αργότερα παρουσιάζεται με λεπτομέρεια μέσα από συνεχείς ιστορικές και πιο πρόσφατες αναδρομές αναφορικά με τις εμπειρίες των πρώτων Ελλήνων μεταναστών της Αυστραλίας.
Την ίδια στιγμή, το βιβλίο πραγματεύεται τις ψυχολογικές, σωματικές και πνευματικές επιπτώσεις που είχε η μετανάστευση στην πρώτη αυτή γενιά Ελλήνων μεταναστών.

Η Παναγιώτα στο Johannesburg 1952-1953Η ταυτότητα της Παναγιώτας

«Αυτά τα μέσα μιλούν κατευθείαν στην καρδιά μου. Κάθε διήγημα και κάθε φωτογραφία στο βιβλίο μου αφηγείται μια διαφορετική ιστορία και είναι μια προσωπική αναδρομή που μας βοηθά να κατανοήσουμε το φαινόμενο της μετανάστευσης και πώς αυτό επηρέασε τελικά όχι μόνο εμάς και τις οικογένειές μας, αλλά γενιές ολόκληρες» εξηγεί ο συγγραφέας, ο οποίος στο έργο του αντλεί στοιχεία από τη δική του βιογραφία τα οποία μετέπειτα συνδυάζει με ιστορικά γεγονότα και πολιτιστικές αναζητήσεις.

Ο νεαρός Γιώργος στο μιλκ μπαρ των γονιών του στα μέσα της δεκαετίας του ’80

Η ιστορία της οικογένειας του καθηγητή Κουβάρου, είναι ουσιαστικά μια κλασσική ιστορία μετανάστευσης ενός νεαρού ζευγαριού που εγκατέλειψε κατ’ ανάγκη την πατρίδα του και αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του δουλεύοντας 365 μέρες το χρόνο σε χαμηλά αμειβόμενες εργασίες έως ότου καταφέρει να αγοράσει μαζί με άλλους συγγενείς μια επιχείρηση και να επιβιώσουν όλοι μαζί στην ξενιτιά.
«Παρά το γεγονός ότι κατανοώ ότι η εμπειρία της μετανάστευσης πολλές φορές ήταν αρκετά συναρπαστική για εμάς τα μικρά παιδιά, δεδομένης της ευκολίας προσαρμογής και αφομοίωσης που χαρακτηρίζει τις νεαρές ηλικίες, την ίδια στιγμή δεν μπορώ να παραβλέψω ότι αυτή η διαρκής πάλη των γονιών μας να κερδίσουν το «στοίχημα» της μετανάστευσης το οποίο μόνιμα επισκίαζε ο διαρκής και θεμιτός φόβος μιας ντροπιαστικής αποτυχίας, και που με τη σειρά της συνδυαζόταν άψογα με την σωματική εξάντληση που προκαλούσαν οι ατέλειωτες, και πολλές φορές απάνθρωπες ώρες εργασίες, σίγουρα επηρέασαν καταλυτικά την ψυχοσωματική υγεία αυτής της γενιάς» εξηγεί ο συγγραφέας αποδεχόμενος την ίδια στιγμή πως μέσα από την δική του αναζήτηση κατάφερε τελικά να κατανοήσει την ψυχοσύνθεση και τον τρόπο σκέψης όχι μόνο των γονιών του αλλά και της ευρύτερης γενιάς των πρώτων Ελλήνων μεταναστών της Αυστραλίας, οι οποίοι βρέθηκαν σε ένα περιβάλλον αρκετά αφιλόξενο και καχύποπτο απέναντι στους «ξένους» εκείνη την εποχή.

«Κατά την άποψή μου, αυτές οι συμπεριφορές απέναντι στους γονείς μας λειτούργησαν καταλυτικά ώστε οι τελευταίοι συνειδητά να αναγκαστούν με τη σειρά τους να καταβάλουν φιλότιμες προσπάθειες να αφομοιωθούν έτσι ώστε να αποφύγουν τον ρατσισμό. Αυτό είναι κάτι το οποίο εμείς η δεύτερη γενιά Ελλήνων αγνοούσαμε μέχρι πρότινος αλλά πλέον έχοντας περάσει στην ενηλικίωση αρχίζουμε ως ένα βαθμό να αντιλαμβανόμαστε», εξηγεί ο ομογενής καθηγητής ο οποίος καλεί τους Έλληνες δεύτερης γενιάς της Αυστραλίας να διερευνήσουν και να κατανοήσουν το μέγεθος της επιρροής που είχε αυτή η μετανάστευση στις οικογένειες τους αλλά και τους ίδιους.

Ο καθηγητής Γιώργος Κουβάρος σήμερα (Images supplied by Dr George Kouvaros)

«Αυτή η περίοδος έχει στιγματίσει την διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας και έχει περάσει στο DNA μας.
«Είναι αδιανόητο λοιπόν να μην κάνουμε έστω μια απόπειρα να κατανοήσουμε και να αγκαλιάσουμε τις εμπειρίες εκείνες που διαμόρφωσαν το χαρακτήρα μας και σε ένα μεγάλο βαθμό διέγραψαν την ιστορία της δικής μας γενιάς», καταλήγει ο συγγραφέας .

Ο καθηγητής Γεώργιος Κουβάρος είναι καθηγητής Κινηματογράφου, αναπληρωτής διευθυντής της Σχολής Τεχνών και Μέσων του Πανεπιστημίου Νέας Νότιας Ουαλίας (Professor of Film Studies, Deputy Head of School–Staff Development and Research Convener at the School of the Arts and Media, University of NSW)
Το βιβλίο του, The Old Greeks, είναι διαθέσιμο από τον εκδοτικό οίκο UWA Publishing ή μέσω του διαδικτυακού τόπου της Amazon.
https://uwap.uwa.edu.au/products/the-old-greeks-cinema-photography-migration