Ρώτησα τις μέρες αυτές αρκετούς γνωστούς και φίλους μου ακριβώς την παραπάνω ερώτηση: Τι σημαίνει «Μπέσαμε μούτσο»; Η απάντησή τους ήταν στατιστικά «άκρως αρνητική»! 100% πλήρης άγνοια! Πολλοί μου εξομολογήθηκαν όμως πως το έχουν χορέψει πολλές φορές, από τα νιάτα τους μέχρι σήμερα με πολύ κέφι, γούστο, νοσταλγία και μερικοί άλλοι τόνισαν: υπέροχος σκοπός, καταπληκτικό τραγούδι και… αξέχαστο!

Αυτό και μόνο το γεγονός, είπα, δικαιολογεί το χώρο που πιάνει σήμερα η απάντηση στην εφημερίδα μας. Είναι γεγονός πως εάν –ως σκοπό μόνο– το σιγοτραγουδήσετε, υπάρχει η πιθανότητα να επανέρχεται στη μνήμη σας όλη την ημέρα. Αυτό το χάρισμα έχουν όλα τα καλά τραγούδια. Η δική μου μικροέρευνα μπορεί να σας πει τα ακόλουθα:

Το μπέσαμε ακούγεται σαν ελληνικό ρήμα –όπως δέσαμε– και στα Ισπανικά σημαίνει: Φίλαμε, ελληνικότατη κατάληξη. ΄Οσο για το Μούτσο είναι κοντά στο μέγας = πολύς και το αγγλικό much – με παχύ το τ+σ και στα ισπανικά προστέθηκε η κατάληξη (ο) και έγινε: Μπέσαμε μούτσο = Φίλαμε πολύ/ ξανά και ξανά.

Ο σκοπός είναι όντως συναρπαστικός και από τις εκατοντάδες ερμηνείες του τραγουδιού και από ισάριθμους ερμηνευτές το ξεχωρίζεις, γιατί και να μη γνωρίζεις ισπανικά νιώθεις το νόημα του στίχου. Σε κάνει να νομίζεις πως το λέει σε σένα. Η φωνή έρχεται καθαρή, δυνατή πότε ο στίχος με μια μακρόσυρτη ανάσα και πότε με ανάσα κοφτή, λαχανιαστή, πότε χρωματίζεται από πάθος παράφορο, πότε ικετευτική, πότε επιτακτική, πότε με απόγνωση ‘σαν να είναι η τελευταία φορά’!

ΛΙΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η τραγουδίστρια Κονσουέλο Βελάσκες ήταν μια 24χρονη όμορφη μελαχρινή Μεξικάνα καλλιτέχνιδα που έπαιζε πιάνο σε ένα μεξικάνικο εστιατόριο της Νέας Υόρκης το 1940. Έπαιζε τραγούδια της πατρίδας της κι ακόμα τζαζ, σουίνγκ, ταγκό, συνοδεύοντας τους πελάτες στο φαγητό τους, αλλά και στο χορό τους στη μικρή πίστα του εστιατορίου.

Ένα βράδυ στις 18 Νοεμβρίου του 1940 σκέφτηκε να προσθέσει ένα ακόμα τραγούδι στο ρεπερτόριό της, ένα δικό της τραγούδι, που το είχε γράψει, όταν ήταν μόλις δέκα πέντε χρονών (!) και δεν είχε ακουστεί, τουλάχιστον δημόσια, ποτέ πριν. Απέσπασε αμέσως την περιέργεια των θαμώνων. Στο μικρόφωνο μπροστά της ξεπήδησαν οι πρώτες λέξεις του στίχου με την καλλιεργημένη φωνή της: «Μπέσαμε… Μπέσαμε μούτσο…»

Ο ρυθμός του θύμιζε κάτι μεταξύ ρομαντικής μπαλάντας και ταγκό, ενώ οι στίχοι του παρέπεμπαν σε μια τρυφερή ερωτική στιγμή. Το τραγούδι τούτο για ογδόντα σχεδόν χρόνια -από τότε έως σήμερα- δεν παύει να είναι το πιο γνωστό τραγούδι του λατινόφωνου ρεπερτορίου.

Στατιστικά –λένε- πως το ‘Μπέσαμε μούτσο’ μεταδόθηκε πάνω από δύο εκατομμύρια φορές από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, μόνον στις ΗΠΑ, στο διάστημα 1941 έως τον Ιανουάριο του 2005 που η τραγουδίστρια Κονσουέλο Βελάσκες πέθανε. Δηλαδή κατά μέσον όρο 85 φορές την ημέρα σε διάστημα 64 χρόνων χωρίς να μετρηθούν και οι εκτελέσεις του από ραδιοφωνικούς σταθμούς όλων των χωρών του κόσμου.

Κατόπιν συμπεριλήφθηκε στο ρεπερτόριο και άλλων τραγουδιστών, ενορχηστρώθηκε, διασκευάστηκε και σε άλλους ρυθμούς της εποχής και μεγάλα ονόματα του πενταγράμμου το τραγούδησαν είτε στα ισπανικά, είτε στη γλώσσα τους, αφού έχουν μετρηθεί μεταφράσεις του σε 32 τουλάχιστο γλώσσες. Ανάμεσά τους: ο Έλβις Πρίσλεϋ, οι Μπιτλς -σε τέσσερις διαφορετικές επίσημες εκτελέσεις – το έχουν παίξει κατά κόρον και οι ορχήστρες του Μαντοβάνι, του Νατ Κινγκ Κολ, Σαρλ Αζναβούρ, Εντίθ Πιάφ, Χούλιο Ιγγλεσίας, Φρανκ Σινάτρα και πολλών άλλων. Το έχει τραγουδήσει δεκάδες φορές και η δική μας Νάνα Μούσχουρη.

ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ

Η Ισπανική γλώσσα -τα Ισπανικά– (όπως Ελληνικά) κατατάσσονται σήμερα στην δεύτερη θέση παγκοσμίως σε σχέση με το πόσοι άνθρωποι την ομιλούν ως μητρική τους γλώσσα. Προηγούνται τα Κινέζικα και έπονται τα Αγγλικά.

Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι συχνά οι άνθρωποι που μιλούν την Ισπανική γλώσσα την αποκαλούν «Εσπανιόλ». Τα Ισπανικά είναι μια από τις πιο φωνητικές γλώσσες στον κόσμο. Ο παγκόσμιος πληθυσμός που μιλά ισπανικά αγγίζει το 6%. ήτοι 410 εκατ. άνθρωποι. Τα συναντάμε στην Ισπανία, τη Λατινική Αμερική και σε ένα σημαντικό μέρος των ΗΠΑ.΄Αρα τραγουδώντας το «Μπέσαμε Μούτσο» ακουμπάμε λίγο στο ολύμπιο πολιτισμικό ύφος της ισπανικής γλώσσας και κάτι ιδιαίτερο μπορείς να δεις από εκεί επάνω!

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ

Παραθέτουμε μερικούς μόνο στίχους του τραγουδιού. Στη σύντομη μετάφραση το βάρος δόθηκε στο νόημα και όχι στην κατά λέξη απόδοση.

BESAME MUCHO – ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Bésame, bésame mucho Φίλαμε, φίλα με κι άλλο
Como si fuera esta noche σαν να ‘ταν τούτη η νύχτα
La última vez η στερνή φορά
Bésame, bésame mucho Φίλαμε, φίλαμε κι άλλο
Que tengo miedo a perderte γιατί έχω φόβο αν σε χάσω
Perderte después σε χάσω μετά…

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ

Ως επίλογο για το καταπληκτικά ωραίο αυτό τραγούδι με τη γλυκιά και εξαίσια μουσική του, παραφράζω… λίγο έναν κορυφαίο μας ποιητή, τον Κ.Π. Καβάφη, και ερμηνεύστε το όπως ο καθένας σας θέλετε και μπορείτε:
Τόσοι και τόσοι βαρβαρότεροί μας άλλοι
αφού το…τραγουδούν, θα το …τραγουδήσουμε κ’ εμείς.
….
Ώστε …ανισπάνιστοι δεν είμεθα, θαρρώ.