Ένα oδοιπορικό -και όχι μόνο- στην ελληνική κρίση

Για το βιβλίο του Jorge Sotirios «Graffiti over Marble - A Portrait of Greece in Crisis», InHouse Publishing, 2020, σελ. 400

Για την ελληνική κρίση, από το 2010 και δώθε (για μερικούς από το 2008) δεν έχουν γραφτεί και πολλά βιβλία στην Αγγλική γλώσσα. Εκείνα που εγώ ξέρω, μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, τα οποία είναι κυρίως συλλογές πολιτικών, κοινωνιολογικών και, φυσικά, οικονομικής φύσης κειμένων, που πρέπει κανείς να είναι γνώστης πολιτικών και άλλων κινημάτων και των θεωρητικών και ιδεολογικών θέσεών τους για να τα διαβάσει και κατανοήσει.

Το βιβλίο του Ελληνοαυστραλού Jorge Sotirios, όμως, είναι κάτι διαφορετικό, μιας και διαφορετικά καταγράφει όλα όσα έχει ο ίδιος δει και καταθέτει τις τελευταίες δύο ή τρεις επισκέψεις-περιοδείες του στην Ελλάδα. Δεν είναι μόνο ένα σύνολο σκέψεων και συμπερασμάτων από τις συναναστροφές του με συγγενικά του πρόσωπα και τους φίλους τους. Είναι κάτι πολύ παραπάνω: είναι ένα οδοιπορικό, τόσο στην πολιτική προϊστορία των σύγχρονων δεκαετιών πριν τη λεγόμενη κρίση της Ελλάδας, που οδήγησαν σε αυτή, καθώς και όλων όσων συνέβησαν στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, όσο και μια προσωπική εξερεύνηση του ανθρώπινου κόστους της πολύπλευρης αυτής κρίσης. Ο κινητήριος άξονας αυτής της διαδικασίας είναι η ζωή στους δρόμους των μεγάλων πόλεων της χώρας αλλά και στην επαρχία, στα ίδια τα σπίτια των χαρακτήρων που «παρελαύνουν» στις σελίδες αυτού του βιβλίου, καφενεία και ταβέρνες, δρόμοι της Αθήνας, γειτονιές επαρχιακών πόλεων, πλατείες συνοικιών και απόμερα μεθοριακά χωριά στα σύνορα της χώρας με τις άλλες βαλκανικές χώρες. Όπου δηλαδή έριξε το ερευνητικό του βλέμμα ο συγγραφέας Jorge Sotirios και αποτύπωσε η φωτογραφική του μηχανή.

O Jorge Sotirios μπροστά σε ένα γκράφιτι σε τοίχο της Αθήνας. Φώτο: Fraser Gibb

Παρουσιάζονται ανάγλυφα μέσα από τις 400 σελίδες του βιβλίου, η σύγκρουση του νέου με το παλιό, οι καταστροφικές συνέπειες των μέτρων λιτότητας και των διαδοχικών Μνημονίων, η πλήρης εξάλειψη της λεγόμενης μεσαίας τάξης, οι αγωνίες και η απόγνωση της ευάριθμης κοινωνικής κατηγορίας των κάθε λογής μεταναστών και προσφύγων και τα πολύπλευρα επακόλουθα της πολιτικής της Ευρώπης-Φρούριο.

Φυσικά, όπως φανερώνει και ο τίτλος του βιβλίου ολόκληρη η κεντρική του ιδέα περνάει μέσα από τα χιλιάδες και κάθε πολιτικής και καλλιτεχνικής υφής γκράφιτι (συνθήματα και όχι μόνο) που καλύπτουν κτίρια, σταθμούς τρένων και λεωφορείων, κάθε τοίχο στην Αθήνα και αλλού. Άλλωστε, σημαντικό μέρος και αυτό που προσδίδει τεράστιο κύρος στο όλο εγχείρημα, από πλευράς κατάθεσης στοιχείων, είναι οι 70 και πλέον έγχρωμες φωτογραφίες, που φιλοξενούνται στο κέντρο του βιβλίου και που συνθέτουν έναν πολύχρωμο και πολυποίκιλο τάπητα, μια τεράστια σύνθεση που δίνει ανάγλυφα αυτό που ζει η Ελλάδα ειδικά την τελευταία δεκαετία.

Τα δε αποσπάσματα γνωστών ιστορικών, πολιτικών αναλυτών και δημοσιογράφων που παραθέτει ο συγγραφέας, όχι μόνο προσδίδουν περαιτέρω κύρος στο βιβλίο αλλά στηρίζουν επιπλέον τα όσα γράφει ο Sotirios, επιβεβαιώνοντας ότι κατέχει πολύ καλά το αντικείμενό του.

Ένας ρεμπέτης. Φώτο: Supplied

Σε αυτό συνηγορεί και ο καθηγητής Βρασίδας Καραλής, ο οποίος, στον πολύ σύντομο αλλά περιεκτικό του πρόλογο, τονίζει ότι ο Sotirios είναι μάστορας της εντατικής αφήγησης και κάθε εργαλείο που χρησιμοποιεί εδώ, λόγος και φωτογραφία, συντελούν στην αποκάλυψη της βασανιστικής και πέρα για πέρα αληθινής καταστροφής της ελληνικής κοινωνίας, σε κάθε της υφή και επίπεδο. Όπως λέει ο ίδιος, το «Graffiti over Marble» δεν είναι ένα ακόμα γενικό κείμενο για την Ελλάδα και τους Έλληνες, αλλά βγάζει απροκάλυπτα στη φόρα ένα ενεργητικό στυλ, με αρκετή ειρωνεία, παρωδίες και ζωντανό ρεπορτάζ. Χώνει βαθιά το μαχαίρι στο κόκκαλο της σύγχρονης ελληνικής κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κατάστασης, αποκαλύπτοντας την αδικία και τη σάπια ταξική διαστρωμάτωση που την συνθέτουν. Δεν διστάζει να το τοποθετήσει ανάμεσα στα πρώιμα δημοσιογραφικά έργα του Έρνεστ Χεμινγουέι και τις παραθέσεις και απόψεις για την ελληνική κουλτούρα του Πάτρικ Λι Φέρμορ.

Ο Jorge Sotirios έχει εργαστεί ως ταξιδιωτικός δημοσιογράφος, καλύπτοντας θέματα Τέχνης, Περιβάλλοντος, Πολιτικής και Πολιτισμού και έχοντας ταξιδέψει σε πάνω από 30 χώρες. Έχει γράψει στην «The Sydney Morning Herald» και την «The Australian Literary Review». Το πρώτο του βιβλίο έχει τίτλο «Lonesome George Cest Moi!» όπου καταγράφονται τα ταξίδια του στη Νότια Αμερική. Το «Graffiti over Marble – A Portrait of Greece in Crisis» είναι στην Αγγλική γλώσσα και έχει εκδοθεί από το InHouse Publish-ing.