Το ABC στην πανέμορφη Βολισσό

Είμαστε στη Βολισσό της Βόρειας Χίου, στο πιο ορεινό, απομονωμένο, αλλά και πιο αυθεντικό (και όμορφο, κατ’ εμέ και μερικούς άλλους) κομμάτι του νησιού.
 «Ηow amazing!» που λέει και ο δημοσιογράφος, Φίλιπ Ουίλιαμ, της εκπομπής «Foreign Correspondent» του αυστραλιανού καναλιού ABC. Εκείνος δεν περίμενε να ακούσει Aυστραλό εδώ πάνω… Εγώ να δεις έκπληξη όταν έμαθα ότι το ABC θα κάνει πέρασμα από τη Βολισσό! Το έμαθα, βέβαια, αργά και τους πρόλαβα κυριολεκτικά για οκτώ λεπτά. Παρ’ όλα αυτά είπαμε πολλά, αλλά όχι όλα, για να δείτε και εσείς την εκπομπή με ενδιαφέρον. Βέβαια, δεν ξέρω τελικά ποιος πήρε συνέντευξη από ποιον, γιατί το δημοσιογραφικό δαιμόνιο δεν εφησυχάζει.
Ο Φίλιπ ήρθε στη Βολισσό για να πάρει συνέντευξη από το συγγραφέα, Γιάννη Μακριδάκη, γνωστό στο κοινό του «Νέου Κόσμου» από παλαιότερες συνεντεύξεις. Ωστόσο, το ενδιαφέρον του «Ξένου Ανταποκριτή» δεν ήταν ως προς το συγγραφέα αλλά προς το νέο άνθρωπο που επιλέγει να αφήσει την πόλη και να εγκατασταθεί μόνιμα σε ένα χωριό, να καλλιεργήσει τη γη και να βρει εναλλακτικές λύσεις σε περίοδο κρίσης.
Και έτσι βρέθηκα κι εγώ να παίρνω συνέντευξη από το Φίπιλ, αλλά και κείνος από μένα…

– Hello! Γεια σας, είμαι η Μαρία, είμαι δασκάλα εδώ στο χωριό…

– Yiasou, how amazing, δεν περίμενα να ακούσω Αυστραλό εδώ, αν και οι Αυστραλοί είναι πλέον παντού.

– Είναι παντού, αλλά από την Ελλάδα πλέον φεύγουν για πίσω..

– Εσύ, θα φύγεις για πίσω;

– Μμμ… όχι ακόμα, αγαπώ αυτόν τον τόπο και θέλω να το παλέψω…

– Ζώντας στο μεταξύ σε ένα από τα ωραιότερα μέρη του κόσμου, δεν είναι και άσχημα, ε;!

– …Εσάς τι σας φέρνει εδώ;

– Κάνουμε ένα ρεπορτάζ για τους Έλληνες που φεύγουν από τις πόλεις λόγω της οικονομικής κρίσης και προσπαθούν να φτιάξουν μια νέα ζωή στην ύπαιθρο, πίσω στο χωριό. Είναι σαν αντιστροφή της πορείας των Ελλήνων των τελευταίων γενιών. Μιλήσαμε με ανθρώπους που εκτρέφουν πρόβατα και σε λίγο θα πάμε να δούμε ένα σαλιγκαροτρόφο και, γενικά, τέτοιους ανθρώπους που κάνουν τη μετάβαση, προσπαθώντας να βρουν νέο τρόπο ζωής και ίσως και καλύτερο. Οπότε, πιστεύω ότι θα είναι τελικά μια ιστορία ανάμεικτων αποτελεσμάτων. Δεν θα μπορέσουν όλοι να προσαρμοστούν στη ζωή της υπαίθρου, ούτε πρόκειται όλοι να κάνουν αυτή τη μετάβαση ομαλά, αλλά για πολλούς θα είναι νέο ξεκίνημα στη ζωή τους και αν έρθουν σε ένα μέρος σαν και αυτό υποψιάζομαι ότι δεν θα θέλουν να φύγουν.

– Τι άλλα μέρη έχετε επισκεφθεί;
– Πήγαμε στη Θεσσαλονίκη και στα περίχωρα όπου είναι μία κυρία την οποία ακολουθήσαμε στα βουνά όπου μαζεύει βότανα και ζει από αυτό.

– Μπορεί στ’ αλήθεια κάποιος να ζήσει απ’ αυτό;

– Ε, οριακά, δεν νομίζω ότι βγάζει μεγάλο εισόδημα από αυτό, αλλά υποπτεύομαι ότι είναι και αυτό μέρος της μετακίνησης από τη χαρά των παχυλών μισθών στη χαρά του τρόπου ζωής, της φιλίας, της ασφάλειας, του ανήκειν και όλα αυτά τα διαφορετικά πράγματα.
 Πιστεύω ότι οι Έλληνες το χουν γενικά αυτό το ισχυρό συναίσθημα της κοινότητας, της φιλίας και της οικογένειας και αυτή η κίνηση είναι μέρος της επιστροφής σε αυτές τις αξίες σε κάποιο βαθμό.

– Καιρός ήταν..
– Λοιπόν τώρα σειρά μου να σου κάνω ερωτήσεις..

– (Άντε πάλι) Μα δεν τελειώσαμεεεε… Από αυτά που είδατε, είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν;
– Σε κάποιες περιπτώσεις ναι, για παράδειγμα μιλήσαμε σε έναν αρχιτέκτονα, γύρω στα πενήντα, με σχεδόν καθόλου εισόδημα.

– Θα μετανάστευαν πιστεύετε εάν είχαν τη δυνατότητα;
– Πιθανότατα, είναι πάντα μια εναλλακτική αλλά πολλοί με τους οποίους μιλήσαμε είναι Έλληνες και περήφανοι Έλληνες και θέλουν να ζήσουν στην Ελλάδα, και γιατί όχι φυσικά. Να είναι στη δική τους κοινότητα, αν και στην Αυστραλία και Αμερική υπάρχουν κοινότητες Ελλήνων αλλά δεν είναι το ίδιο. Αν και η Αυστραλία αποτελεί έναν από τους κορυφαίους προορισμούς στη σκέψη πολλών, ιδιαίτερα των νέων.
Μεταξύ άλλων, δύο πράγματα διακρίνονται ξεκάθαρα, το βάθος της απόγνωσης μερικών ανθρώπων ιδιαίτερα εκτός εργασίας, αλλά και η αποφασιστικότητα για επιβίωση και ένα καλύτερο αύριο. Αυτοί οι άνθρωποι δεν περιμένουν λύσεις από κάποιον άλλο, αποφάσισαν να βρουν τις λύσεις μόνοι τους.

– Από ό,τι σας είπαν το κυριότερο πρόβλημά τους είναι το οικονομικό…

– Το κυριότερο είναι το οικονομικό, αλλά αυτό που, επίσης, διαφάνηκε είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και το αίσθημα της προδοσίας. Χθες ένας κύριος μας έλεγε ότι θα προτιμούσε τη δικτατορία και στεναχωριόταν που το έλεγε γιατί είπε ότι ενώ γεννήσαμε τη δημοκρατία έχουμε τόσο λίγη εμπιστοσύνη στην κυβέρνησή μας που θα προτιμούσα τη δικτατορία.

– Το ακούω συχνά αυτό και από νέους ανθρώπους και είναι στ’ αλήθεια ανησυχητικό!
– Ειδικά όταν έχεις οργανώσεις όπως η Χρυσή Αυγή που παίρνει το 8%. Η αλήθεια είναι ότι σε καιρούς απόγνωσης οι άνθρωποι ψάχνουν για απεγνωσμένες λύσεις.
(και πώς μου τη γύρισε πάλι την κουβέντα, ούτε που το κατάλαβα).

– Λοιπόν αισθάνεσαι περισσότερο Ελληνίδα ή Αυστραλέζα;

– (Σιωπή παρατεταμένη… Αυτή το βασανιστικό ερώτημα περί ταυτότητας με στοιχειώνει από παιδί.. Ελληνίδα ή Αυστραλή; Στην Ελλάδα ή στην Αυστραλία;)
Δύσκολη ερώτηση (αντιλαμβάνεται προφανώς την αμηχανία μου)
– … Είμαι και τα δύο (και το εννοώ), είναι στιγμές που νιώθω πολύ έντονα Ελληνίδα και άλλες που κυρίως οι άλλοι μου υπενθυμίζουν ότι δεν θα έπρεπε να είμαι εδώ, να πάω πίσω στην Αυστραλία και ότι οι ιδέες μου είναι πολύ… ρομαντικές-ουτοπιστικές γι’ αυτόν τον τόπο

– Μα καλά, οι Έλληνες δεν είναι ρομαντικοί;
– Όταν φλερτάρουν μπορούν να γίνουν πολύ ρομαντικοί, αλλά στην καθημερινότητά τους ως στάση ζωής κάπου το χάσανε. Τα τελευταία 20 με 30 χρόνια χάθηκε η επαφή με τα απλά και ουσιαστικά.
(και επανέρχομαι δριμύτερη) Είναι οι Έλληνες τεμπέληδες όπως επικρατεί η άποψη στα ξένα μέσα ενημέρωσης;

– Η κοινή ατάκα που θα ακούσεις είναι ότι οι Έλληνες είναι τεμπέληδες και ότι οι Έλληνες δεν πληρώνουν φορολογία. Όμως η ερώτηση περί τεμπέληδων δεν είναι δίκαιο να το απαντήσω εγώ καθώς είδα ελάχιστους ανθρώπους για να βγάλω συμπεράσματα. Αλλά η μη απόδοση των φόρων… (γυρίζει στους συνεργάτες του που τον φωνάζουν… Πρέπει να φύγουμε… συγνώμη! )

– Δεν πειράζει, καταλαβαίνω, χάρηκα που τα είπαμε!
– Χάρηκα που σε γνώρισα!

Φεύγοντας, σκέφτομαι πώς άραγε να ολοκλήρωνε τη φράση του ο Φίλιπ… όπως και να την τελείωνε το σίγουρο είναι το φορολογικό και η απόδοση φόρων στην Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει ένα ρεπορτάζ από μόνο του με όχι και τόσο χαρούμενο τέλος.
Είχα την ευκαιρία να μιλήσω όμως και με το Γιάννη Μακριδάκη ο οποίος είναι πάντα απόλαυση να τον ακούς και, κυρίως, να τον διαβάζεις. Ήθελα να μάθω εκείνος για ποιο λόγο δέχθηκε να μιλήσει σε ένα κανάλι από την Αυστραλία, όταν, μάλιστα, δεν αναφέρθηκαν στη συγγραφική του ιδιότητα παρά μόνο στον τρόπο ζωής του στη γη της Βολισσού. Όπως με ενημέρωσε, στο πρόσφατο παρελθόν μίλησε στους «New York Times» και τώρα κανόνιζε με ένα βελγικό μέσο ενημέρωσης.

– Από που τόσο ενδιαφέρον των ξένων Μ.Μ.Ε, το θεωρείς πηγαίο και για ποιο λόγο δέχεσαι να μιλήσεις;
– Εμπορικό είναι το ενδιαφέρον τους, αλλά παρ’ όλα αυτά εγώ θέλω να προβάλλεται ο τόπος. Η Βολισσός έχει χαρακτήρα και έρχεται κόσμος ποιοτικός και δε χρειαζόμαστε άλλου είδους ανάπτυξη. Θέλω να προβάλλεται το χωριό κυρίως στη χιώτικη κοινωνία για να δουν ότι η Βολισσός είναι πόλος έλξης ανθρώπων εναλλακτικών, της τέχνης που δεν θα έρχονταν αλλιώς. Να μας κάνουν όμως βιολογικό καθαρισμό για να εξυπηρετεί και τους τουρίστες.

– Αλήθεια πόσο ρεαλιστικό είναι όλο αυτό, να ζεις από αυτά που καλλιεργείς;
– Εγώ αυτά που τρώω τα παράγω, αγοράζω μόνο ρύζι και μακαρόνια. Το κρέας και τα ψάρια τα αγοράζω από τους ντόπιους, αλλά χρειάζεται να βγάζεις και λεφτά από κάπου για να πληρώνεις τα κερατιάτικα, όχι όλα, τα περισσότερα.
Και φεύγοντας και από κει αναρωτιέμαι πώς μεταφράζεται η λέξη κερατιάτικα άραγε στα αγγλικά; Και πόσο διαβολικά «τυχαία» ο Φίλιπ (δεν) τελείωσε την κουβέντα μας με τη φορολογία και ο Γιάννης με τα κερατιάτικα…