Ο Δρ Βασίλης Αδραχτάς, Γραμματέας της Εθνικής Επιτροπής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας για τους εορτασμούς των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις του για το πρόγραμμα των εκδηλώσεων και δράσεων της Εθνικής Επιτροπής που ξεκίνησε ήδη το περασμένο Σάββατο. Με αφορμή το γεγονός αυτό, μας μιλάει για τον τιμηθέντα πρωτοπόρο Ελληνοαυστραλό Αντώνη Μανώλη (1804-1880), 140 χρόνια μετά τον θάνατό του, για το γενικότερο πρόγραμμα της επιτροπής, καθώς και για την όλη εμπειρία του μέχρι σήμερα εν όψει της διοργάνωσης των εορτασμών της επετείου.

-Δρ Βασίλη Αδραχτά, υπάρχει κάτι νεότερο που θα μπορούσατε να μας πείτε σχετικά με το πρόγραμμα εκδηλώσεων και δράσεων της Εθνικής Επιτροπής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας για τα 200 χρόνια από το 1821;

-Όπως γνωρίζετε, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας, ενώ δεν έχει ακόμα ανακοινώσει το τελικό πρόγραμμά της για τη μεγάλη επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, έχει ήδη προχωρήσει στην υλοποίηση δράσεων! Το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη εκδήλωση, η εναρκτήρια δέσμη δράσεων της Εθνικής Επιτροπής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας, στο Picton της ΝΝΟ. Η εκδήλωση είχε ως θέμα Αντώνης (του) Μανώλη (1804-1880): φόρος τιμής στις επαναστατικές καταβολές του Ελληνισμού στους Αντίποδες και περιλάμβανε τέσσερις δράσεις: Τρισάγιο στον τάφο του πρωτοπόρου Έλληνα της Αυστραλίας, τα αποκαλυπτήρια σήμανσης οδού επ’ ονόματί του, κατάθεση στεφάνων στο Πολεμικό Μνημείο του Picton προς διατράνωση των κοινών ιδεωδών που καθ’ όλη την ιστορία τους ενέπνευσαν και συνεχίζουν να εμπνέουν Έλληνες και Αυστραλούς, καθώς και δεξίωση με ενημερωτική ιστορική ομιλία για τις πληροφορίες που μας παρέχουν τα αυστραλιανά αρχεία σχετικά με το πρόσωπο και τη δράση του Αντώνη (του) Μανώλη.

Εντός των επόμενων τριών μηνών, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και πριν αρχίσει τυπικά η μεγάλη επέτειος, έπονται κι άλλες συναφείς εκδηλώσεις – άλλη μία αποκλειστικότητα της Εθνικής Επιτροπής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής – οι οποίες θα αποτελέσουν έκπληξη για πολλούς. Πάντως πριν την εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου θα ανακοινωθεί και θα αναρτηθεί στο διαδίκτυο το επίσημο πρόγραμμα, σχεδόν στο σύνολό του, ενώ στη συνέχεια θα παρουσιαστεί και θα διανεμηθεί και σε έντυπη μορφή, ολοκληρωμένο, περί το τέλος Νοεμβρίου. Σκοπός μας στην Εθνική Επιτροπή είναι η πολυφωνία, η ποικιλομορφία, η πρωτοτυπία, ο σεβασμός στην ιστορική μνήμη και την παράδοση, ο γόνιμος προβληματισμός και η ανάδειξη της ιδιαιτερότητας των εορτασμών στο πλαίσιο του αυστραλιώτη Ελληνισμού, καθώς και η προβολή και ο αναστοχασμός της εκκλησιοκεντρικής διάστασης του αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

-Δρ Βασίλη Αδραχτά, μήπως θα μπορούσατε να μας αποκαλύψετε κάποια από τις εκπλήξεις στις οποίες αναφερθήκατε; Να μας δώσετε, έστω, μια ιδέα του τι μπορούμε να περιμένουμε από το πρόγραμμα της Εθνικής Επιτροπής;

-Θα μπορούσα να σας δώσω απλά μία ιδέα, διότι τα περαιτέρω θα χαλούσαν την αίσθηση της έκπληξης που θέλουμε να συνοδεύει το πρόγραμμα, διότι κι αυτή έχει τη θέση της. Λοιπόν, αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι σε σχέση με την εναρκτήρια εκδήλωση που σας ανέφερα, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας ετοιμάζει την παραγωγή μιας σειράς ντοκιμαντέρ, εκ των οποίων το πρώτο είναι αφιερωμένο στη ζωή του Υδραίου αγωνιστή Αντώνη (του) Μανώλη: τη σύλληψή του, την καταδίκη του για πειρατεία, τη ζωή του στο Σύδνεϋ, τη δράση του όταν ήταν στη δούλεψη των Macarthur, πρώτα στην Παρραμάττα και εν συνεχεία στο Κάμντεν, τη χάρη που του δόθηκε, τον γάμο του και την αγορά γης στην οποία προέβη, την προσφορά του στην πρώιμη αμπελοκαλλιέργεια και ελαιοκαλλιέργεια της Αυστραλίας, καθώς και πολλά άλλα. Αλλά, δε θα σας πω περισσότερα, για παράδειγμα σχετικά με τη θεματολογία των υπόλοιπων ντοκιμαντέρ, διότι αυτή αποτελεί ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη αναφορικά με το μεγάλο γεγονός της επετείου των 200 χρόνων. Αξίζει όμως να σημειώσω ότι η θεματολογία αυτή είναι το αποτέλεσμα εμπεριστατωμένης αρχειακής και ευρύτερης ιστορικής έρευνας που διαθέτει αδιαμφισβήτητη επιστημονική πρωτοτυπία. Αλλά η συνέχεια… επί της οθόνης!

-Πώς βλέπετε τη συνύπαρξη διαφορετικών προγραμμάτων από διαφορετικούς φορείς της Ομογένειας; Βοηθάει αυτό στην ενότητα και την ομοψυχία εν όψει της επετείου των 200 χρόνων;

-Θα ήθελα να τονίσω ότι η ενότητα και η ομοψυχία δε διασφαλίζονται κατ’ ανάγκη από μία απλή συμπαράταξη σε κάποιο ενιαίο σχήμα. Απαιτείται κάτι πολύ περισσότερο. Απαιτείται αληθινή κοινωνία στο επίπεδο των νοοτροπιών και των διαθέσεων. Αυτό είναι κάτι που, κατά την άποψή μου, είναι πιο εύκολο να επιτευχθεί στους κύκλους και μεταξύ των ελληνοαυστραλών δεύτερης και τρίτης γενιάς, που ταλαιπωρούνται σαφώς από λιγότερα σύνδρομα διαπροσωπικής αντιπαλότητας σε σχέση με τους παλαιότερους. Και για να απαντήσω ευθέως και χωρίς περιστροφές στο ερώτημά σας, η συνύπαρξη διαφορετικών προγραμμάτων από διαφορετικούς φορείς της Ομογένειας δε θα πρέπει να αντιμετωπιστεί κατ’ αρχήν ως κάτι το αρνητικό, αλλά ως κάτι εν δυνάμει ελπιδοφόρο και καρποφόρο: εάν υπάρξει παραλλήλως κοινή στόχευση, η οποία δεν μπορεί να είναι άλλη από την προαγωγή της ελληνικότητάς μας, τότε τα πολλά προγράμματα θα υπηρετήσουν τελικώς την ενότητα και την ομοψυχία της Ομογένειας από διαφορετικές οπτικές και διαφορετικούς δρόμους.

Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα τη δέσμη δράσεων της πρώτης εκδήλωσης του προγράμματος της Εθνικής Επιτροπής. Η Ιερά Αρχιεπισκοπή ξεκίνησε πρώτη τις εκδηλώσεις και επέλεξε έναν πολύ εμβληματικό τρόπο, τιμώντας δηλαδή το πρόσωπο και τη δράση του γενάρχη, τρόπον τινά, του αυστραλιώτη Ελληνισμού, του Αντώνη Μανώλη. Δεν απέκλεισε, όμως, τους άλλους, ούτε διεκδίκησε κάποιο μονοπώλιο. Στην εκδήλωσή της κάλεσε ένα πλήθος από διαφορετικούς φορείς και χάρηκε με την παρουσία τους. Χάρηκε που όλοι ήταν εκεί. Το σημαντικό, μάλιστα, είναι ότι παρόντες στην εκδήλωση δεν ήταν μόνο Έλληνες, αλλά και παράγοντες της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του ευρύτερου αυστραλιανού περιβάλλοντος: ο Ομοσπονδιακός Υπουργός Ενέργειας κ. Angus Taylor, ο Δήμαρχος του Wollondilly με το συμβούλιό του, τοπικοί φορείς που έχουν δείξει έντονο και ειλικρινές ενδιαφέρον για την πρώιμη ιστορία της ελληνικής παρουσίας στους Αντίποδες όπως το Picton & District Historical and Family History Society. Από αυτήν την ποικιλομορφία και πολυσυλλεκτικότητα μόνο θετικά αποτελέσματα μπορούν να προκύψουν. Εννοείται, βέβαια, ότι όλα εξαρτώνται από εμάς και τη θεμελιακή διάθεση και στάση που υπαγορεύει τα κριτήρια και τις επιλογές μας.

-Πώς είναι να εργάζεστε ως Γραμματέας της Εθνικής Επιτροπής για να ένα τόσο εκτεταμένο και πληθωρικό πρόγραμμα;

-Ομολογώ ότι η πρόκληση είναι μεγάλη, διότι το πρόγραμμα της Εθνικής Επιτροπής συμπεριλαμβάνει πράγματι όλη την Επικράτεια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε όλα τα επίπεδα: πανεπιστήμια, ομογενειακούς φορείς που θα τεθούν υπό την αιγίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής εν όψει των εορτασμών, ενορίες, κοινότητες, ιδιώτες και συλλόγους πάσης φύσεως. Από την άλλη, όμως, είναι και μία μεγάλη τιμή, για την οποία οφείλω χάριτας στον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας κ.κ. Μακάριο, ο οποίος ως Πρόεδρος άλλωστε της Εθνικής Επιτροπής και με τη μεγάλη του εμπειρία στη διοργάνωση κορυφαίων εκδηλώσεων, εμπνέει, καθοδηγεί και συμβουλεύει τα δέοντα. Μόνο όσοι εργάζονται κοντά και μαζί του γνωρίζουν τη μοναδικότητα και την ευλογία αυτής της εμπειρίας! Το λέγω μετά λόγου γνώσεως και δίχως καμία διάθεση υπερβολής. Δεν θα πρέπει, εντούτοις, να ξεχνάμε ότι σε μία επιτροπή, όσο κεντρικός κι αν είναι ο ρόλος κάποιου – εν προκειμένω ο δικός μου – η δουλειά που γίνεται είναι πάντα συλλογική. Η Εθνική Επιτροπή είναι η επιτροπή 20 μελών, η επιτροπή στην οποία συμμετέχουν 5 Επίσκοποι, η επιτροπή σημαντικών τοπικών παραγόντων κατά Πολιτεία ή Περιφέρεια, η επιτροπή πανεπιστημιακών και καταξιωμένων επαγγελματιών. Υπ’ αυτήν την έννοια και υπό αυτές τις προϋποθέσεις, είμαι σίγουρος για την επιτυχία της.