Με τον παραπάνω τίτλο η αθηναϊκή εφημερίδα «Τα Νέα» δημοσίευσε στις 16 Αυγούστου 2020 άρθρο του κ. Χρήστου Ζερεφού.
Ο Χρήστος Ζερεφός είναι Καθηγητής της Φυσικής Ατμόσφαιρας, και ανήκει στην ομάδα των επιστημόνων της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή, η οποία τιμήθηκε με το Βραβείο Νομπέλ το 2007.
Στο εν λόγω άρθρο του ο κ. Χρήστος Ζερεφός μεταξύ άλλων εξέφρασε και τις ακόλουθες απόψεις:
«Στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη σήμερα από ό,τι πριν, διότι οι λεγόμενοι σκεπτικιστές έχουν λιγότερα επιχειρήματα, και η ίδια η Φύση με τα ακραία φυσικά φαινόμενα όλο και τους διαψεύδει. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το παγκόσμιο ασφαλιστικό κόστος στα ακραία φυσικά φαινόμενα ενώ στη δεκαετία του 1950 ήταν 10 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, στην τελευταία δεκαετία έχει ξεπεράσει τα 1.000 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όταν δημοσιεύσαμε την υπό τον συντονισμό μου Έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας, κανείς δεν περίμενε ότι το κόστος της θα είναι διπλάσιο του εξωτερικού μας χρέους σωρευτικά μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα».
Στην Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή, που είχε παρθεί τον Δεκέμβριο του 2015, οι αντιπρόσωποι 195 κρατών που είχαν λάβει μέρος είχαν συμφωνήσει να περιορίσουν την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του Πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου μέχρι το 2100. Εκ μέρους των ΗΠΑ την επικύρωση της απόφασης είχε υπογράψει ο τότε Πρόεδρός τους Μπαράκ Ομπάμα.
Η ειρωνεία είναι ότι τον Νοέμβριο του 2019 οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι εκκινούν τη διαδικασία αποχώρησής τους από τη Συμφωνία του Παρισιού. Πρόεδρος των ΗΠΑ τότε ήταν ο νυν Πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ. Η αποχώρηση θα τεθεί σε ισχύ έναν χρόνο μετά την γνωστοποίησή της, με άλλα λόγια τον Νοέμβριο του 2020.
Η απόφαση του κ. Ντόναλντ Τραμπ, να αποχωρήσει η χώρα του από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, έχει προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων από τις ηγεσίες πολλών χωρών που συνυπέγραψαν τη συμφωνία μαζί με τις ΗΠΑ.
Απορώ πώς ο Ντόναλντ Τραμπ θα δικαιολογήσει την απόφασή του αυτήν, ενόψει των πρόσφατων μεγάλων πυρκαγιών στην Καλιφόρνια και σε άλλες περιοχές των ΗΠΑ, και στο γεγονός ότι η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας είχε φτάσει τους 50 βαθμούς Κελσίου.
Εάν δεν ληφθούν ραγδαία μέτρα για τη συγκράτηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας σύντομα, υπολογίζεται ότι η κλιματική κρίση θα καταστρέφει τουλάχιστον το 5% της παγκόσμιας οικονομίας ετησίως.
Ένα περιβαλλοντικό φαινόμενο των τελευταίων χρόνων είναι το γεγονός ότι οι δύο πόλοι της Γης, ο Βόρειος και ο Νότιος, έχουν αρχίσει να υπερθερμαίνονται. Για παράδειγμα, στην Σιβηρία της Ρωσίας, που συνορεύει με τον Βόρειο Πόλο, το 2019 η θερμοκρασία είχε φτάσει τους 38 βαθμούς Κελσίου!
ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
Παράλληλος στόχος των κρατών που είχαν υπογράψει την Συμφωνία του Παρισιού είναι να περιορίσουν και τις επιβλαβείς επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Το θερμοκήπιο είναι διαδικασία κατά την οποία η ατμόσφαιρα του Πλανήτη μας συγκρατεί τη θερμότητα, και έτσι προκαλείται αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια του. Είναι μια φυσική διαδικασία, η οποία όμως ενισχύεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, η οποία συμβάλλει στην αύξηση της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως διοξείδιο του άνθρακα .
Σήμερα ο όρος θερμοκήπιο έχει πλέον συνδεθεί με την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης, δηλαδή με την υπερθέρμανση του Πλανήτη.
Πριν τη Βιομηχανική Επανάσταση, το κλίμα ρυθμιζόταν φυσιολογικά, αφού δεν υπήρχαν βίαιες εξωγενείς παρεμβάσεις. Στην μετά-βιομηχανική όμως εποχή παρατηρήθηκε αύξηση της θερμοκρασίας του Πλανήτη, εξαιτίας κυρίως της υπερβολικής έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα από την εκτεταμένη χρήση ορυκτών καυσίμων, αλλά και την παράλληλη μείωση των δασών.
Σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση η υπερθέρμανση να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου, συγκριτικά με την προβιομηχανική εποχή. Όμως οι περιβαλλοντολόγοι εκτιμούν πως αν συνεχισθούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες με το ρυθμό των τελευταίων ετών, πιθανότατα μέσα στα επόμενα 30 χρόνια η υπερθέρμανση μπορεί να φτάσει τους 1,5 με 2 βαθμούς Κελσίου.
Εάν συμβεί αυτό, θα τεθούν σε λειτουργία μηχανισμοί που ουσιαστικά θα επιτείνουν την υπερθέρμανση σε βαθμό που η ανθρωπότητα δεν θα έχει τη δυνατότητα να την ελέγξει.
Θα τεθούν σε λειτουργία ανεξέλεγκτες κλιματικές αλλαγές, οι οποίες σύμφωνα με τον ΟΗΕ θα προξενήσουν αύξηση της θερμοκρασίας ακόμα και μέχρι τους 6 βαθμούς Κελσίου ως το τέλος του αιώνα, με αποτέλεσμα την ραγδαία αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων σε όλο τον Πλανήτη.
Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τους επιστήμονες, μια αύξηση άνω των 4 βαθμών Κελσίου κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα θα θέσει το θέμα επιβίωσης για όλους τους έμβιους οργανισμούς.
Αυτό, σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους, οφείλεται στο γεγονός ότι όταν εκλύεται διοξείδιο του άνθρακα, χρειάζονται περίπου 20-30 για να αντιδράσει το ατμοσφαιρικό σύστημα. Με άλλα λόγια, αν με κάποιο μαγικό τρόπο ως ανθρωπότητα σταματούσαμε σήμερα όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η πλανητική θερμοκρασία θα συνέχιζε να ανέβαινε για περίπου 20 χρόνια, εξαιτίας των εκπομπών που έχουμε εκλύσει τις τελευταίες δεκαετίες.
Η επιστημονική κοινότητα τονίζει πως το βασικότερο όλων, σε πρώτη φάση, είναι να μην ξεπεράσουμε τους 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα τέλη του αιώνα μας.
Για να έχουμε σημαντικές πιθανότητες να μην συμβεί αυτό, οι παγκόσμιες εκπομπές εκτιμάται πως θα πρέπει να κορυφωθούν το αργότερο ως τα τέλη του 2020, και στη συνέχεια θα πρέπει να αρχίσουν να μειώνονται ταχύτατα με επιθυμητό στόχο να φτάσουν και πάλι στα επίπεδα της προ-βιομηχανικής εποχής.
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ NICHOLAS STERN ΚΡΟΥΕΙ ΤΟΝ ΚΩΔΩΝΑ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Σύμφωνα με την 5η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC), οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να φτάσουν στο απόλυτο μηδέν το διάστημα 2050-2070.
Προφανώς –και εδώ βρίσκεται η ουσία της υπόθεσης– αυτό προϋποθέτει την εγκατάλειψη νέων επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτη, άνθρακα, φυσικό αέριο), και την προώθηση επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Στις 30 Οκτωβρίου 2006 δημοσιεύθηκε η έκθεση για τα οικονομικά της κλιματικής αλλαγής του Sir Nicholas Stern, η οποία αποτελεί πρωτοβουλία της βρετανικής κυβέρνησης. Στην έκθεσή του ο Stern πρότεινε μια ολιστική προσέγγιση του φαινομένου, και επιχείρησε την ανάδειξη των κινδύνων που εγκυμονεί η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή, καθώς και του κόστους ευκαιρίας που συνδέεται με την υιοθέτηση αποτελεσματικών δράσεων για την παρεμπόδισή της σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της έκθεσης, η αδιάπτωτη κλιματική αλλαγή ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης κατά 5 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Το φαινόμενο αυτό αναμένεται να επηρεάσει όχι μόνο τις αναπτυγμένες χώρες, αλλά το σύνολο των χωρών, με καταλυτικές συνέπειες στον μετασχηματισμό τόσο της φυσικής, όσο και της ανθρώπινης γεωγραφίας του Πλανήτη.
Η Έκθεση Stern αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα που έχουν δημοσιευθεί τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Το βασικό συμπέρασμα της Έκθεσης αυτής είναι ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, και την οικονομική τους ανάλυση, η ανάληψη άμεσης δράσης σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί όχι μόνο περιβαλλοντικά ή κοινωνικά αναγκαία επιλογή, αλλά και οικονομικά ορθολογική απόφαση.
Με βάση την εν λόγω Έκθεση η μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ, η οποία πιθανολογείται ότι θα επέλθει σε περίπτωση που δεν αναληφθεί δράση, θα είναι πολλαπλάσια του κόστους που συνεπάγεται η ανάληψη δράσης.
Μέχρι στιγμής δεν έχω δει κάποια αντίδραση της Αυστραλιανής Κυβέρνησης στην Έκθεση Stern. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, δεδομένου ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από την ανερχόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας για την Αυστραλία θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Οι πρόσφατες εκτεταμένες πυρκαγιές στην Πολιτεία της Βικτώριας αποτελούν αναμφισβήτητη ένδειξη του περιβαλλοντικού κινδύνου από την αυξανόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, γεγονός που η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση δεν πρέπει να αγνοήσει.