Στην ιστορία του κόσμου δεν είμαστε η μόνη γενιά που υποφέρει από έναν ιό σαν το «δικό» μας κορονοϊό του 2020 και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε για να απαλλαχτούμε από αυτόν.
Χωρίς άλλο θα διαβάσατε πολλά και θα ακούσατε περισσότερα για πολλούς ιούς που τυράννησαν πολλές γενιές του παρελθόντος ή και τις εξαφάνισαν. Από την αρχαία μας γλώσσα μέχρι σήμερα ονομάζεται λοιμός και δηλώνει τη θανατηφόρα επιδημική νόσο ιδίως την πανώλη που τη λέμε σήμερα και πανούκλα.
Ως γνωστόν, ένα χρόνο μετά την έναρξη του πελοποννησιακού πολέμου, το 430 π.Χ., έπεσε στην Αθήνα ένας φοβερός λοιμός. Ο ιστορικός μας Θουκυδίδης τον περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια στο δεύτερο Βιβλίο της Ιστορίας του και μοιάζει πολύ με το σημερινό μας κορονοϊό.
Αυτός, λέει, πως ξεκίνησε από την Αιθιοπία, πέρασε από την Αίγυπτο και έφτασε στη Λιβύη από όπου με τα εμπορικά πλοία – όπως σήμερα με τα αεροπλάνα – έφτασε και στην Αθήνα. Η Αθήνα τότε –λένε οι ιστορικοί– πως είχε περίπου 250.000 πληθυσμό και το ένα τρίτο που πληθυσμού της χάθηκε από το λοιμό.
Ανάμεσά τους και ο ξακουστός αρχηγός της Αθήνας Περικλής μαζί με τη γυναίκα του και τα παιδιά τους. Ο Θουκυδίδης δηλώνει απερίφραστα για την επιδημία τα εξής: «Εγώ θα φανερώσω μόνο τι λογής ήταν, κι από τι συμπτώματα, αν τύχει και ξανάρθει ποτέ, θα μπορούσε κανείς καλύτερα να εξετάσει το πράμα και να το γνωρίσει από τα πριν, ώστε να μην τα ‘χει εντελώς χαμένα, γιατί την πέρασα κ’ εγώ, και είδα πολλούς άλλους που υπόφεραν απ’ αυτήν». (Βιβλίο Β,48).
(Παντοτινός δάσκαλος και σύμβουλος ο Θουκυδίδης -που εμείς φέτος– τον παραμελήσαμε επιδεικτικά σε όλο τον πλανήτη μας και δεν τον ακούσαμε καθόλου!).
Τον ίδιο καιρό και η Δήλος υπέφερε από τον ίδιο φοβερό λοιμό. Η Δήλος είναι ένα μικρό νησί των Κυκλάδων και είναι ξερή και βραχώδης με επιφάνεια λίγο πάρα άνω από πέντε τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει κατοικηθεί από το 2000 π.Χ. και οι ΄Ιωνες την αποίκησαν και την έκαναν το νησί της Λητώς και από τον Δία απέκτησε τα δυο της παιδιά: το θεό Απόλλωνα και τη θεά Αρτέμιδα.
΄Εχει πλούσια ιστορία που συνδέεται με την ηγεμονία της Αθήνας μια και εκεί βρισκόταν το ομοσπονδιακό ταμείο από το οποίο χτίστηκε και ο Παρθενώνας. Εδώ βρισκόταν ο περικαλλής ναός του Απόλλωνα μέρος του οποίου σώζεται μέχρι σήμερα, καθώς και άλλα κτίσματα και βωμοί, οδοί, στοές, προπύλαια, η αγορά, τα πολύ γνωστά λιοντάρια, ερείπια πολύ κομψών σπιτιών, πολλά καλλιτεχνήματα και πλήθος αγαλμάτων, καθώς και το άκρως εντυπωσιακό της Θέατρο χωρητικότητας πέντε χιλιάδων καθιστών θεατών. Σήμερα η Δήλος θεωρείται το μεγαλύτερο Υπαίθριο Μουσείο του κόσμου!
ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ «ΔΗΛΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ»
Ο λοιμός που κατάστρεψε την Αθήνα, με τα πλοιάρια έφτασε και στη Δήλο. Ο μεγάλος και από τους σπουδαιότερους αρχαίους μας συγγραφείς Πλούταρχος (47-127 μ.Χ.) σε ένα από τα υπέροχα έργα του «Το δαιμόνιο του Σωκράτους» – δαιμόνιο εδώ σημαίνει την ευφυΐα και την επιτηδειότητα που οδηγεί στην επιτυχία – αναφέρει ότι οι κάτοικοι της Δήλου που βρίσκονταν σε απόγνωση, ζήτησαν από το Μαντείο των Δελφών να τους πει τι πρέπει να κάνουν για να απαλλαχτούν και να σωθούν από τον τρομερό λοιμό που μάστιζε το νησί τους.
Τότε πήραν ένα χρησμό από την Πυθία που έλεγε πως «πρέπει να διπλασιάσουν το βωμό του Απόλλωνα – που υπήρχε στη Δήλο – και είχε σχήμα κύβου». Η επιδημία θα σταματούσε μόνο αν κατασκεύαζαν έναν κυβικό βωμό, διπλάσιο σε μέγεθος από αυτόν που υπήρχε. Αν το κατάφερναν αυτό, θα γλίτωναν από την αρρώστια του νησιού τους.
Ο χρησμός αυτός τους φάνηκε απροσδόκητος και τους έφερε σε αμηχανία, γιατί δεν μπορούσαν να υπολογίσουν πόσο μήκος πρέπει να έχει η κάθε πλευρά του διπλάσιου κύβου και έπρεπε να το λύσουν μόνο με τον κανόνα(χάρακα) και το διαβήτη. Αυτό είναι το περίφημο «Δήλιο Πρόβλημα».
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ
Τότε οι Δήλιοι ανασκουμπώθηκαν, επιστράτευσαν τους καλύτερους μαθηματικούς, για να βρουν τη λύση στο ζήτημα. Οι μαθηματικοί προσπαθούσαν, χωρίς αποτέλεσμα. Οι Δήλιοι αρχικά πίστεψαν ότι το πρόβλημα ήταν απλό και λυνόταν με διπλασιασμό των πλευρών. Όταν ανακάλυψαν ότι αυτό δεν διπλασιάζει τον όγκο αλλά τον οκταπλασιάζει, έστειλαν πρέσβεις στην Ακαδημία του Πλάτωνα και ζήτησαν βοήθεια από το μεγάλο φιλόσοφο. Ο Πλάτωνας τότε τους απάντησε ότι ο θεός έδωσε αυτόν το χρησμό στους Δήλιους, όχι επειδή είχε ανάγκη ενός διπλάσιου βωμού, αλλά για να κατακρίνει και να επιπλήξει τους Έλληνες, επειδή αμελούν τα Μαθηματικά και περιφρονούν τη Γεωμετρία.
Ο λοιμός με την σειρά του πέρασε, αφήνοντας πίσω τα πολλά θύματά του. Το δήλιο πρόβλημα όμως – του διπλασιασμού του όγκου του κύβου – δεν είχε λυθεί.
Οι Έλληνες στην προσπάθειά τους να λύσουν αυτό το πρόβλημα κατέφυγαν σε άλλες καμπύλες και σε άλλα όργανα εκτός από τον κανόνα και το διαβήτη. Με τον τρόπο αυτό βρήκαν διάφορες λύσεις του προβλήματος.
Οι Πυθαγόρειοι είχαν διαπιστώσει ότι μπορούμε να κατασκευάσουμε, με τον κανόνα και το διαβήτη, ένα τετράγωνο με εμβαδόν διπλάσιο ενός άλλου δεδομένου τετραγώνου πλευράς α. Πράγματι η πλευρά του τετραγώνου αυτού θα είναι η διαγώνιος του πρώτου γιατί – όπως μπορείτε να παρατηρήσετε στο σχήμα – το μισό του αρχικού τετραγώνου είναι το ένα τέταρτο του νέου τετραγώνου.
Το Δήλιο Πρόβλημα – του διπλασιασμού του όγκου του κύβου – οδήγησε τους ΄Ελληνες στην ανάπτυξη των Μαθηματικών και της Γεωμετρίας. Εξάλλου η Ακαδημία του Πλάτωνα είχε στην είσοδό της την επιγραφή: «Ουδείς αγεωμέτρητος εισίτω», δηλαδή «κανείς αγεωμέτρητος να εισέλθει», γιατί η Γεωμετρία διατηρεί την Ισότητα και τη Δικαιοσύνη!
Αυτήν την Ακαδημία της Φιλοσοφίας και του Ελληνικού Φωτός – το αρχαιότερο και το μακροβιότερο Πανεπιστήμιο του κόσμου, με διάρκεια 916 ετών! – την κατάργησε ο «μεγάλος Ιουστινιανός!» το 529 και έτσι μπήκαμε τότε όλη η ανθρωπότητα στο Μαύρο Μεσαίωνα!