Εντυπωσιακός είναι ο αριθμός ηγετών διαφόρων κρατών και μεγάλων εφημερίδων που εγκωμίασαν την Ελλάδα για την αντίστασή της στην Ιταλία και στη Γερμανία στην έναρξη, αλλά και κατά τη διάρκεια, του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Σε κάποια από αυτά τα εγκώμια αναφέρομαι στο σημερινό άρθρο, διατηρώντας το λεξιλόγιο και την έκφραση των αρχικών κειμένων από τις σχετικές πηγές.
* Κάρολος ντε Γκωλ, αρχηγός της Γαλλικής Αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
{…} Αδυνατώ να δώσω το δέον εύρος της ευγνωμοσύνης που αισθάνομαι για την ηρωική του λαού και των ηγετών της Ελλάδας.
{…} Η στάση της Ελλάδος δημιουργεί γι’ αυτήν δικαιώματα αναμφισβήτητα. Η Ελλάδα είναι το σύμβολο της βασανισμένης, ματωμένης αλλά ζωντανής Ευρώπης. Δεν ήταν ποτέ μια ήττα τόσο αξιότιμη για εκείνους που την υπέστησαν.
{…} Ο Αγών της Ελλάδος και τα κατορθώματά της δημιουργούν, δι’ αυτήν, δικαιώματα αναμφισβήτητα.
{…} Στις 28 Οκτωβρίου 1942,
* Ο Μορίς Σουμάν, Υπουργός των Εξωτερικών της Γαλλίας, 1969-1973, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, είχε κάνει την ακόλουθη δήλωση σε μήνυμά του απηύθυνε από το BBC του Λονδίνου στους υποδουλωμένους λαούς της Ευρώπης στις 28 Απριλίου 1941: «Η Ελλάδα είναι το σύμβολο της μαρτυρικής, υποδουλωμένης, ματωμένης, αλλά ζωντανής Ευρώπης. Ποτέ μια ήττα δεν υπήρξε τόσο τιμητική για κείνους που την υπέστησαν».
* Αδόλφος Χίτλερ, Αρχηγός τού Γερμανικού κράτους.
Χάριν της ιστορικής αλήθειας οφείλω να ομολογήσω ότι μόνον οι Έλληνες, από όλους τους αντιπάλους οι οποίοι με αντιμετώπισαν, πολέμησαν με μεγάλος θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς το θάνατο.
* Ουίνστον Τσώρτσιλ, Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας.
{…} Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και η γενναιοψυχία τους, η έκβαση του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη. Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.
{…} “Η Ιταλία εύρε τας απειλάς του εκφοβισμού ανωφελείς έναντι του ηρέμου θάρρους σας. Κατέφυγεν επομένως εις απρόκλητον επίθεσιν εναντίον της πατρίδος σας, αναζητούσα εις αστηρίκτους κατηγορίας δικαιολογίαν της αισχράς της επιθέσεως.
Ο τρόπος με τον οποίον ο Ελληνικός λαός, υπό την αξίαν εμπιστοσύνης ηγεσίαν σας, αντιμετώπισε τους κινδύνους και τις προκλήσεις των τελευταίων μηνών, κατέκτησε τον θαυμασμόν του Βρετανικού λαού διά την Ελλάδα. Αι αρεταί αυταί θα ενισχύσουν τον Ελληνικόν λαόν και κατά την παρούσαν στιγμήν της δοκιμασίας. Θα σας παράσχωμεν την δυνατήν βοήθειαν μαχόμενοι εναντίον κοινού εχθρού και θα μοιρασθώμεν την κοινήν νίκην. Του λοιπού δεν θα λέγεται ότι οι Έλληνες πολεμούν ως ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν ως Έλληνες.
{…} Για τη μάχη της Κρήτης ο Winston Churchill έγραψε στα απομνημονεύματά του τα ακόλουθα: «Στην Κρήτη ο Goering κέρδισε μια Πύρρειο νίκη, διότι με τις δυνάμεις που σπατάλησε εκεί θα μπορούσε εύκολα να κατακτήσει την Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ και ίσως ακόμη και την Περσία… Διέπραξε την ανοησία να αφήσει να του ξεφύγουν αυτές οι μεγάλες ευκαιρίες, με το να θυσιάσει τις αναντικατάστατες αυτές δυνάμεις σε έναν θανάσιμο αγώνα που διεξαγόταν συχνά σώμα με σώμα».
* Anthony Eden: Υπουργός Εξωτερικών και Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας.
«Δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι η Ελλάδα ανέτρεψε τα σχέδια της Γερμανίας στην ολότητά τους και την ανάγκασε να αναβάλει την επίθεση στη Ρωσία για έξι εβδομάδες. Αναρωτιόμαστε ποια θα ήταν η θέση της Σοβιετικής Ένωσης χωρίς την Ελλάδα».
* Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Anthony Eden σε άλλη του δήλωση γράψει και τα ακόλουθα:
Αν το αποτυχόν χάρις εις την νικηφόρον αντίστασιν της Ελλάδος μεσογειακόν σχέδιον του Hitler επετύγχανεν, η επίθεσις της Γερμανίας εναντίον της Ρωσίας θα είχεν όλως διάφορα αποτελέσματα. Οι ήρωες που έχουν βάψει με το αίμα τους την ιεράν γην της Βορείου Ηπείρου, οι μαχηταί της Πίνδου και οι άλλοι, θα είναι οδηγοί μαζί με τους Μαραθωνομάχους, θα φωτίζουν ανά τους αιώνας την οικουμένην.
* Σερ Χάρολντ Αλεξάντερ, Βρετανός Στρατάρχης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
«Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η Ελλάδα ανέτρεψε το σύνολο των σχεδίων της Γερμανίας εξαναγκάσασα αυτήν να αναβάλει για έξι εβδομάδες την επίθεση κατά της Ρωσίας. Διερωτώμεθα ποια θα ήταν η θέση της Σοβιετικής Ένωσης χωρίς την Ελλάδα.
Ο μεγαλοπρεπής αγώνας της Ελλάδας υπήρξε η πρώτη μεγάλη καμπή του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου».
* Ο Βρετανός Υπουργός Εμπορίου, F. Noel Baker, τον Οκτώβριο του 1942 δήλωσε τα ακόλουθα:
«Αν η Ελλάς ενέδιδε εις το τελεσίγραφον του Mussolini, ουδείς θα εδικαιούτο να την μεμφθεί. Ο Άξων θα εκυριάρχει εις την Μεσόγειο. Η Συρία, το Ιράκ, η Περσία, η Κύπρος, θα κατελαμβάνοντο από τον Άξονα.
Η Τουρκία θα εκυκλώνετο. Αι πετρελαιοπηγαί της Εγγύς Ανατολής θα ήσαν εις την διάθεσήν του. Η οπίσθια θύρα του Καυκάσου θα ανοιγόταν δι’ αυτόν. Χάρις εις την ελληνικήν αντίστασιν, μας εδόθη ο καιρός να αποκρούσωμεν και να συντρίψωμεν την ιταλικήν στρατιάν, η οποία εκινήθη από της Λιβύης κατά της Αιγύπτου, να εκκαθαρίσωμεν την Ερυθράν Θάλασσα από τα εχθρικά πλοία, να μεταφέρωμεν την αμερικανικήν βοήθεια προς την Εγγύς Ανατολήν και να εξουδετερώσωμεν έτσι την εχθρικήν απειλήν εναντίον της.
Αν το Στάλινγκραντ και ο Καύκασος κρατούν σήμερον, τούτο δεν είναι άσχετον προς την ελληνικήν αντίστασιν, της οποίας επωφελούμεθα, μετά την πάροδον δύο ολοκλήρων ετών. Ο κόσμος πραγματικώς δεν δικαιούται να λησμονήσει τα ελληνικά κατορθώματα κατά την ιστορικήν εκείνην στιγμήν».
* Εφημερίδα «Sunday Times» Μεγάλης Βρετανίας, 9 Μαρτίου 1941.
«Η Ελλάς δια της ανδρείας της έσωσε την τύχην του πολέμου, κατέπληξεν ολόκληρον την ανθρωπότητα, κατεφρόνησε τον ισχυρότερόν της εχθρόν, απέσπασε την δόξαν από τους οδόντας του ξένου εκβιαστού , απελάκτησε τους Ιταλούς εις Αλβανίαν, ανέτρεψε τα σχέδια του γερμανικού Επιτελείου και κατέκτησεν εύκλειαν μέλλουσαν να επιζήσει ως αι Θερμοπύλαι».
* Η βρετανική εφημερίδα «Ντέιλυ Εξπρές» στις 13 Μαρτίου 1941 μεταξύ άλλων έγραψε και τα ακόλουθα:
«Η νέα ελληνική νίκη δικαιολογεί την φράσιν του Βρετανού υπουργού των Εξωτερικών, καθ’ ην η ανδρεία και αποφασιστικότης των ελληνικών στρατευμάτων κατέκτησαν τον θαυμασμόν παντός ελεύθερου ανθρώπου. Οι Έλληνες κατέδειξαν και πάλιν αναμφισβητήτως ότι το αίμα των μαχητών του Μαραθώνος και των Θερμοπυλών ρέει εις τας φλέβας των».
* Στάλιν, Αρχηγός της Σοβιετικής Ενώσεως από 1924 έως 1953, σε ομιλία του στις 31 Ιανουαρίου 1943, μεταξύ άλλων είχε πει και τα ακόλουθα:
«Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρόν δια να ευγνωμονώ τον Ελληνικόν Λαόν, του οποίου η αντίστασις έκρινε τον 2ον Παγκόσμιο Πόλεμον».
* Γκεόργκι Ζούκοφ, Στρατάρχης του Σοβιετικού Στρατού κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου:
«Εάν ο Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ανορθώσει αντίσταση μπροστά στις πόρτες της Μόσχας, να συγκρατήσει και να ανατρέψει τον Γερμανικό χείμαρρο, το οφείλει στον Ελληνικό λαό, που καθυστέρησε τις Γερμανικές μεραρχίες όλον τον καιρό, που θα μπορούσαν να μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία της Κρήτης υπήρξε το κορύφωμα της Ελληνικής Προσφοράς».
* Ρωσία. Ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας όταν επιτέθηκαν οι Γερμανοί στη Σοβιετική Ένωση απευθύνθηκε προς τους Έλληνες με τα εξής λόγια:
«Πολεμήσατε άοπλοι και νικήσατε, μικροί, ενάντια σε μεγάλους και επικρατήσατε. Κερδίσαμε χάριν εις την θυσία σας χρόνο για να αμυνθούμε. Σας οφείλουμε ευγνωμοσύνη, επειδή μας δώσατε το χρόνο να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε».
* Φραγκλίνος Ρούσβελτ, Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ μεταξύ άλλων είχε αναφέρει και τα ακόλουθα:
«Οι Έλληνες δίδαξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπεια. Όταν όλος ό κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο ελληνικός λαός τόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητο του γερμανικού τέρατος, αντιτάσσοντας το υπερήφανο πνεύμα της ελευθερίας».
* Νίκολ-Μακ-Βη, Πρέσβης των Η.Π.Α. στην Αθήνα.
Ο Νίκολ-Μακ-Βη δήλωσε τα ακόλουθα: «Οι Έλληνες αποδείχθηκαν μεγάλοι μαχητές και ξεπερνούν στη Γραμμή Μεταξά εκείνα που ήδη έκαναν εναντίον των Ιταλών. Στον τιμητικό κατάλογο των νικητριών χωρών, το όνομα της Ελλάδος θα καταχωρηθεί πολύ ψηλά, αν όχι στην ψηλότερη θέση».
Τα παραπάνω σχόλια, τα οποία αποτελούν μικρό δείγμα δηλώσεων από σημαντικά πρόσωπα και από μεγάλες εφημερίδες, είναι κατά την άποψή μου ενδεικτικά της διεθνούς αναγνώρισης του ρόλου που διαδραμάτισε η Ελλάδα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.