Επανέρχομαι στο θέμα της κλιματικής αλλαγής, και των ολέθριων επιπτώσεών της για την ανθρωπότητα, με αφορμή τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής που έχουν καταστρέψει φέτος 16 εκατομμύρια στρέμματα, περιοχή υπερδιπλάσια σε μέγεθος σε σχέση με το ρεκόρ παλαιότερων ετών, όπως ανακοίνωσε η πυροσβεστική υπηρεσία της Πολιτείας αυτής.
Οι πυρκαγιές ήταν από τις χειρότερες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία της Πολιτείας αυτής, καθώς κύματα καύσωνα και κεραυνοί συνυπήρξαν με πιο ξηρές συνθήκες, μία κατάσταση την οποία οι περιβαλλοντολόγοι την αποδίδουν στην κλιματική αλλαγή.
Τουλάχιστον 31 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, από τις φετινές πυρκαγιές, και περισσότερα από 8.454 σπίτια και άλλα κτήρια καταστράφηκαν, όπως ανέφερε η πυροσβεστική υπηρεσία της Καλιφόρνιας. Παράλληλα, σε χιλιάδες ανέρχονται οι διάφοροι οργανισμοί που κάηκαν.
Το προηγούμενο ρεκόρ για την ίδια Πολιτεία ήταν σχεδόν 8 εκατομμύρια καμένα στρέμματα το 2018, οπότε είχαν σκοτωθεί τουλάχιστον 85 πολίτες και είχαν καταστραφεί σχεδόν 19.000 κτίσματα μέσα και γύρω από την πόλη Πάρανταϊς. Τι ειρωνεία, στα ελληνικά το όνομα της εν λόγω πόλης είναι «παράδεισος». Από παράδεισος, λοιπόν, έγινε κόλαση…
Ως κλιματική αλλαγή νοείται η μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος, και ειδικότερα οι μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα.
Οι πάγοι στις πολικές περιοχές λειώνουν, και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει συνεχώς. Ορισμένες περιοχές πλήττονται συχνότερα από ακραία καιρικά φαινόμενα και βροχοπτώσεις, ενώ άλλες δοκιμάζονται από μεγάλης έντασης και διάρκειας καύσωνες και ξηρασίες.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν προκαλέσει αύξηση των ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων -των λεγομένων «αερίων του θερμοκηπίου»- τα οποία αέρια απορροφούν την υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπεται από τη Γη, αντί να της επιτραπεί η ελεύθερη διαφυγή της στο διάστημα.
Λόγω του κλιματικού αυτού φαινομένου παγιδεύεται επιπρόσθετη θερμότητα στα χαμηλότερα ατμοσφαιρικά στρώματα.
Οι αστικές περιοχές της βόρειας Ευρώπης, όπου ζει η πλειονότητα του πληθυσμού της, εκτίθενται σε πλημμύρες ή στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, και συχνά δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένες για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Αντίθετα, η λειψυδρία στις περιοχές της Μεσογείου αυξάνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν οι κίνδυνοι ξηρασίας και ανεξέλεγκτων πυρκαγιών.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΗ ΜΕ ΣΟΒΑΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ
Η επιστήμη μάς λέει ότι η ανθρωπότητα, σύμφωνα με τη σημερινή της πορεία, θα βρεθεί αντιμέτωπη με αύξηση της θερμοκρασίας κατά τουλάχιστον 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
Ως εκ τούτου, αποτελεί οικουμενικό συμφέρον η κοινή αντιμετώπιση των κινδύνων για την υγεία από την κλιματική αλλαγή, ανεξάρτητα από τις περιοχές που κατά περιόδους επηρεάζονται αρνητικά.
Σε βάθος χρόνου, ο μεγαλύτερος αντίκτυπος στην υγεία μπορεί να μην προκαλείται από οξέα συμβάντα, όπως φυσικές καταστροφές ή επιδημίες, αλλά και από τη σταδιακή συσσώρευση πίεσης στα φυσικά, οικονομικά και κοινωνικά συστήματα που στηρίζουν την υγεία, και τα οποία βρίσκονται ήδη υπό πίεση σε μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Οι μεταβολές στην παραγωγή τροφίμων, τα οποία επηρεάζονται αρνητικά από την κλιματική αλλαγή, και η αύξηση της στάθμης της θάλασσας, έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τον κίνδυνο ακόμα και εμφύλιων συρράξεων.
Όλοι οι πληθυσμοί είναι ευάλωτοι στην κλιματική αλλαγή, αλλά μερικοί είναι σε μεγαλύτερο βαθμό.
Ως εκ τούτου, η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί πλέον να θεωρείται απλώς ένα περιβαλλοντικό ή αναπτυξιακό ζήτημα. Η σημαντικότερη αρνητική απόρροιά της είναι ότι θέτει σε κίνδυνο την προστασία, και τη βελτίωση, της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας.
Εάν η επικρατούσα χρήση ορυκτών καυσίμων, και η αύξηση του πληθυσμού συνεχιστούν, είναι βέβαιο ότι η κλιματική αλλαγή θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις, με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον και, κατά συνέπεια, στην ανθρώπινη ζωή και υγεία.
Εάν κάποιες χώρες δεν έχουν επαρκές εισόδημα για την εισαγωγή τροφίμων από άλλα κράτη, η κατάσταση αυτή αναμένεται να μεταφραστεί απευθείας σε ευρύτερη επικράτηση του υποσιτισμού.
Επιπλέον, οι αρνητικές επιπτώσεις αυξάνονται κυρίως για τους φτωχούς πληθυσμούς, των οποίων η υγεία έχει ήδη τεθεί σε κίνδυνο, διευρύνοντας έτσι το χάσμα της ανισότητας μεταξύ των περισσότερο και των λιγότερο «προνομιούχων» πληθυσμών.
Σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους, το κλίμα του Πλανήτη μας μεταβάλλεται διαρκώς, με ποικίλους ρυθμούς από την απαρχή του κόσμου, αλλά οι διακυμάνσεις εκείνες υπήρξαν αργές, σε σύγκριση με τις πρόσφατες.
Ως εκ τούτου, η ανθρωπότητα στις ημέρες μας, και στο άμεσο μέλλον, θα χρειασθεί να αναθεωρήσει τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, οι οποίοι συμβάλλουν στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου, με αποτέλεσμα την σταδιακή επιδείνωση του κλίματος, με όλες τις καταστροφικές επιπτώσεις του.
Η κλιματική αλλαγή δεν αυξάνει μόνο τη θερμοκρασία, αλλά και τις ακραίες καιρικές συνθήκες, τη στάθμη της θάλασσας, επηρεάζει αρνητικά τον πληθυσμό των έμβιων όντων και των οικοσυστημάτων, και ενέχει πολλές άλλες αρνητικές επιπτώσεις.
Μια από τις κύριες αιτίες για την ανερχόμενη θερμοκρασία σε παγκόσμια κλίμακα είναι η καύση ορυκτών καυσίμων – άνθρακα, φυσικού αερίου και πετρελαίου – που έχει αυξήσει τη συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου – όπως το διοξείδιο του άνθρακα – στην ατμόσφαιρά μας. Αυτό, σε συνδυασμό με άλλες δραστηριότητες, όπως η μετατροπή δασών σε καλλιεργήσιμες περιοχές, προκαλεί την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του Πλανήτη μας.
Η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρη με την έκδοση σχετικής έκθεσης, τον Οκτώβριο του 2018, από τον κορυφαίο επιστημονικό φορέα για την αξιολόγηση της κλιματικής αλλαγής στον κόσμο, τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(ΔΕΚΑ). Η ΔΕΚΑ προειδοποιεί ότι, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστροφική υπερθέρμανση του Πλανήτη, δεν πρέπει να φθάσουμε ενάμιση βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα – ή τουλάχιστον να μην τον υπερβούμε.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει ότι η αλλαγή του κλίματος θα προκαλεί 250.000 θανάτους ετησίως από το 2030 μέχρι το 2050, εξαιτίας της ελονοσίας, του υποσιτισμού, της διάρροιας και άλλων ασθενειών.
Επιφανείς περιβαλλοντολόγοι συνιστούν οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων πρέπει να εφαρμόζουν άμεσα μέτρα για την ελαχιστοποίηση των εκπομπών του θερμοκηπίου, ενώ παράλληλα να αξιοποιούνται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική, η ηλιακή και η γεωθερμική, οι οποίες είναι φιλικές προς το περιβάλλον.
Ο οργανισμός Διεθνής Αμνηστία για την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού (30/11/2015 – 11/12/2015) για την αλλαγή του κλίματος, υποστηρίζει περιβαλλοντικές ομάδες στον αγώνα τους να διασφαλίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα με τους ακόλουθους τρόπους:
* Να κάνουν ό,τι μπορούν για να σταματήσουν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από 1,5°C.
* Να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου στο μηδέν το αργότερο έως το 2050. Οι πλουσιότερες χώρες πρέπει να το κάνουν πιο γρήγορα. Μέχρι το 2030, οι παγκόσμιες εκπομπές πρέπει να είναι οι μισές από ότι ήταν το 2010.
* Να σταματήσουν, το συντομότερο δυνατόν, τη χρήση ορυκτών καυσίμων (άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου).
* Να διασφαλίσουν ότι η δράση για το κλίμα θα γίνεται κατά τρόπο που δεν θα παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, και θα μειώνει, παρά θα αυξάνει, την ανισότητα.
* Να συνεργαστούν, για να μοιραστεί δίκαια το βάρος της κλιματικής αλλαγής – οι πλουσιότερες χώρες πρέπει να βοηθήσουν τις πτωχότερες.
Η αυστραλιανή εφημερίδα The Age, σε πρόσφατες εκδόσεις της, έχει καλύψει ένα ευρύ φάσμα της κλιματικής αλλαγής, με άρθρα διακεκριμένων περιβαλλοντολόγων, καθώς και το δικό της Κύριο Άρθρο.
Για παράδειγμα, στην έκδοση της 25ης Αυγούστου 2020, το Κύριο Άρθρο της έχει τον τίτλο «Don’t ignore climate doubts over gas».
Η ίδια εφημερίδα, στην έκδοση της 13ης Νοεμβρίου 2020, δημοσίευσε άρθρο του David Ritter με τίτλο «PM must follow business on climate», στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει και τα ακόλουθα: «The leaders of Britain and France called Australia out on this just last week when the leaders said it needed to make ‘a bold new commitment’ on climate».
Το αναφέρω αυτό ως παράδειγμα για το πώς τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να συμβάλουν στη συνειδητοποίηση των κινδύνων για την ανθρωπότητα από την αυξανόμενη κλιματική αλλαγή.