Ο θρυλικός και ξακουστός Κλέφτης Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης καταγόταν από τα υψώματα του Πάρνωνα και, συγκεκριμένα, από το ορεινό χωριό Μπαρμπίτσα, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων.

Γεννήθηκε το 1759 και το πραγματικό του όνομα ήταν Ζαχαρίας Παντελεάκος.

Η οικογένειά του έφτασε στην Μπαρμπίτσα από τη Μάνη με πολλές άλλες οικογένειες του Μωριά και από τα νησιά και εδώ βρήκαν ασφαλές καταφύγιο κατά την Τουρκοκρατία.

Από νεαρό παιδί ακόμα κατατάχθηκε στο σώμα των Αρματολών για να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα του και του αδελφού του. Στα 18 του χρόνια συγκρότησε δική του ομάδα και η φήμη του εδραιώθηκε στην κοινή συνείδηση με τη μάχη του Σάλεσι το 1781.

Στρατολόγησε στο αρματολίκι του σπουδαίους αγωνιστές και κατάφερε να ενώσει πολλούς κλέφτες και αρματολούς της Πελοποννήσου εναντίον των Τούρκων.

Το σώμα των κλεφτών του πλαισίωσαν και μεγάλα ονόματα όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ακόμη και Ρουμελιώτες κλέφτες όπως ο πατέρας του Οδυσσέα Ανδρούτσου.

Ο καπετάν Ζαχαριάς ονομάστηκε αρχιστράτηγος και είχε σπάνια προσόντα και παλικαριά που έδρασε σε όλο τον Μωριά. Ήταν ένας από τους μεγάλους προδρόμους του 1821, γιατί προετοίμαζε και σχεδίαζε το γενικό ξεσηκωμό του σκλαβωμένου ελληνικού λαού εναντίον των Τούρκων, πράγμα που κατόρθωσε να δει το έργο του ο μαθητής και υπαρχηγός του Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

Ο «Ανώνυμος Έλληνας» που έγραψε την «Ελληνική Νομαρχία – ήτοι «Λόγος περί Ελευθερίας» στις αρχές του 1800, σημειώνει ότι οι κλέφτες «φεύγουσι εις τα δάση διά να διαφεντεύσουν την ελευθερίαν τους». Όντως οι κλέφτες ζουν παράνομοι στα όρη ως αγνοί υπέρμαχοι της ελευθερίας.

Κατά την Τουρκοκρατία κλέφτης είναι ο αντάρτης, ο επαναστάτης. Η τουρκική κυβέρνηση όμως μην μπορώντας να υποτάξει τους κλέφτες, ανέθετε στους σημαντικότερους αρχηγούς τους τη φρούρηση και την ασφάλεια της περιοχής. Αυτοί ονομάζονται Αρματολοί, γιατί έχουν όπλα και άρματα. Η αστάθεια των πραγμάτων όμως ήταν τέτοια, ώστε πολλές φορές οι κλέφτες γίνονταν αρματολοί και οι αρματολοί άφηναν την υπηρεσία τους για να γίνουν κλέφτες.

Και οι δύο τάξεις επειδή ήταν εξασκημένες στα όπλα πρόσφεραν σπουδαίες υπηρεσίες στη Επανάσταση του 1821.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι Τούρκοι διόρισαν τον Ζαχαριά «ζαμπίτη» δηλαδή αστυνομικό επόπτη όλης της Πελοποννήσου.

Με το νέο του αξίωμα ενίσχυε τους αρματολούς λέγοντας «όσο να μπορέσωμεν να σηκώσωμεν τον τόπον…. να γλυτώσωμεν την πατρίδα».

O Μπαρμπιτσιώτης ως κλέφτης και αρματολός της -από τους πρόδρομους του κινήματος της Εθνικής ανεξαρτησίας- προσπάθησε να ενώσει τους αρματολούς της Ελλάδας εναντίον των Τούρκων και τα ηρωικά του κατορθώματα πέρασαν στην περιοχή του Θρύλου και στο δημοτικό τραγούδι.

Ο συγγραφέας Σαράντος Καργάκος -που το Δεκέμβριο του 2009 μας επισκέφθηκε στη Μελβούρνη και έδωσε δυο διαλέξεις στην κατάμεστη Αίθουσα της Παλλακωνικής, στο έργο του «Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης – Ο δάσκαλος της Κλεφτουριάς»- σημειώνει τα εξής:

«Ο καπετάν Ζαχαριάς δεν είναι ένας απλός Μπαρμπιτσιώτης, είναι ο Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης, που με το όνομά του βάζει τον τόπο του στην ιστορία, και παρακάτω… «οι κλέφτες γενικά έβαλαν το κόκκινο φέσι στο λεξιλόγιο της ιστορίας μας».

Γύρω από το πρόσωπό του αναπτύχθηκε ένας θρύλος, και αρκετοί ιστορικοί τον παρουσιάζουν ως αρχηγό ομοσπονδίας αρματολών στην Πελοπόννησο.

Ο Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης δολοφονήθηκε στις 20 Ιουλίου 1805 στα Τσέρια, από άνθρωπο του Μούρτζινου, στο πύργο του κουμπάρου του Κουκέα. ΄Οσο δε για τη λαϊκή Μούσα τού αφιερώνει το αξιόλογο τραγούδι που ακολουθεί:

Σαράντα χρόνια έκαμα στους κλέφτες καπετάνιος
Γλυκό ψωμί δεν έφαγα, γλυκό κρασί δεν ήπια
τον ύπνο δεν εχόρτασα, του ύπνου τη γλυκάδα,
σε στρώμα δεν επλάγιασα, μηδέ το προσκεφάλι…
Το χέρι μου προσκέφαλο, και το σπαθί μου στρώμα
Και για καλή στην αγκαλιά…το έρμο καργιοφύλι.

***

(ΕΠΙΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ)

Με τον παραπάνω τίτλο ετοίμαζα μία ιστορική Διάλεξη για να δοθεί στο κτίριο της Παλλακωνικής Αδελφότητας Μελβούρνης «Ο Λεωνίδας» στα μέσα του έτους 2020.

Εδώ παρουσιάζεται μία λακωνική περίληψη της διάλεξης αυτής λόγω του ότι ο κορωνοϊός μάς έκλεισε όλους μέσα και –ως γνωστόν- καμία πνευματική κίνηση δεν πραγματοποιήθηκε στη Μελβούρνη σχεδόν όλο αυτό το χρόνο.

ΤΑ ΘΥΣΙΑΜΕ ΟΛΑ ΟΛΟΙ ΜΑΣ

Μείναμε χωρίς παρέλαση στις 25 Μαρτίου ούτε Πάσχα ούτε ANZAC Day και ούτε στις 11 Νοεμβρίου, το μεγάλο μας Μνημόσυνο στο Τέμενος της Ανάμνησης, στο επιβλητικό μας Shrine of Remembrance της Μελβούρνης.

Αλλά ούτε μπορέσαμε να γιορτάσουμε τα ένδοξα και ιστορικά γεγονότα στις Θερμοπύλες τον Αύγουστο του 480 π.Χ., τη μάχη μεταξύ Ελλήνων και Περσών κατά την οποία έπεσε μαχόμενος ηρωικά ο Λεωνίδας με τους 300 Σπαρτιάτες και τους 700 Θεσπιείς.

Δεν μπορέσαμε ούτε να μνημονεύσουμε την ένδοξη Επέτειο των 2.500 χρόνων για τη μεγάλη και ιστορική μας Ναυμαχία της Σαλαμίνας που έγινε –σύμφωνα με τους ιστορικούς- στις 9 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ. Χωρίς αυτή την ελληνική νίκη, σήμερα η Ευρώπη όλη θα ήταν μία ασιατική αποικία.

Αυτό πιστοποιούν όλοι οι ιστορικοί του κόσμου. Είχαν προταθεί σχέδια να τιμηθεί άξια η επέτειος των Δυόμισι Χιλιάδων χρόνων δεόντως από την Παλλακωνική Αδελφότητα με πάνδημο χαρακτήρα και οι γιορτασμοί να γίνουν στην Πλατεία Σπάρτης όπου δεσπόζει το αριστουργηματικό άγαλμα του λαμπρού και τιμημένου μας ήρωα Λεωνίδα στο Μπράνσγουϊκ.Λόγω κορωνοϊου ακυρώθηκαν όλα.

Μαθαίνουμε όμως ευχάριστα ότι η Παλλακωνική θα πραγματοποιήσει τους εορτασμούς αυτούς το Δεκέμβριο φέτος –και πάλι με περιορισμούς– λόγω κορωνοϊού οποίος άλλαξε τον ρου της ιστορίας μας.

*ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Το ομώνυμο έργο των 150 σελίδων του Ν.Γ.Μπαρμπαγιάννη, Αθήνα 1982, από την προσωπική Βιβλιοθήκη της αείμνηστης πεθεράς μου Ελένης Ζ. Κρυπωτού–Τζαφέρη, από τα Πάκια Λακωνίας.