Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στη Μελβούρνη η Υπατία. Αυτή τη
φορά όμως την φέρνει η σύγχρονη ακαδημαϊκή σκέψη με το έργο της «Razing
Hypatia», «Πετσοκόβοντας την Υπατία». Η Μελβούρνη την φιλοξενεί τον
Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2009, ως τη μεγαλύτερη γυναίκα επιστήμονα
του αρχαίου κόσμου.

Ποια όμως είναι η Υπατία; Σε ένα σύντομο
Λεξικό Βιογραφιών το λήμμα Υπατία αναφέρει τα εξής: «Ήταν νεοπλατωνική
φιλόσοφος από την Αλεξάνδρεια. (370-415μ.Χ.). Ήταν κόρη του μαθηματικού
Θέωνα. Θανατώθηκε από τους οπαδούς του επισκόπου Κυρίλλου, οι οποίοι
την κατακομμάτιασαν και περιέφεραν τα μέλη της στους δρόμους. Τα
συγγράμματά της, φιλοσοφικά και μαθηματικά, χάθηκαν κατά την πυρπόληση
της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας».

Ο ερχομός της στη Μελβούρνη
οφείλεται στο γεγονός ότι σήμερα ζούμε ένα νέο παγκόσμιο κύμα
μισαλλοδοξίας. Σκεφτήκαμε ποτέ τι να σημαίνει αυτή η λέξη; «Μισώ αυτούς
που έχουν άλλη γνώμη από εμένα». Σκεφτείτε μόνο τα σκίτσα του Μωάμεθ
που δημοσιεύτηκαν πριν δύο χρόνια στην Δανία. Από τότε στον τύπο δεν
δημοσιεύονται πλέον άλλα. Ο λεγόμενος Δυτικός τύπος φιμώθηκε με ένα
πρωτάκουστο τρόπο. Μπορεί να λέμε ότι έχουμε ελευθερία του τύπου, αλλά
σήμερα ζούμε – όλος ο κόσμος – την πνευματική δικτατορία που μάς
επιβλήθηκε με το «έτσι θέλω» από μία θρησκεία που δεν είναι καν δική
μας.

Σε ραδιοφωνική εκπομπή στο κρατικό ραδιόφωνο ABC άκουσα
πολλά κολακευτικά λόγια για το θεατρικό έργο, αλλά περισσότερα για την
Υπατία την ίδια: «She was the most famous woman mathematician of
antiquity… She excited the enmity of the Christian fanatics and she
was brutally murdered in 415A.D…». Δηλ. «Ήταν η πιο φημισμένη γυναίκα
μαθηματικός της αρχαιότητας… Προκάλεσε την έχθρα των Χριστιανών και
δολοφονήθηκε κτηνωδώς το 415μ.Χ…».

Ό,τι γνωρίζουμε για την
Υπατία από τους ιστορικούς μοιάζουν με κομμάτια μιας αρχαίας τραγωδίας.
Η Υπατία φαίνεται σταλμένη για να ανοίξει νέους δρόμους στην ανθρώπινη
πορεία και σκέψη. Όλα τα περιστατικά δείχνουν και πείθουν για το πόσο η
φιλόσοφος προηγούνταν  από την εποχή της και πόσο είχε κάνει τρόπο της
ζωής της την αρετή. Αυτά ακριβώς διατυπώνει ο ιστορικός και
λεξικογράφος Σουΐδας ο οποίος έζησε τον 9o αιώνα μ.Χ. και λέει για την
Υπατία: «Γενναία την φύσιν, παρθένα σώφρων, επ’ άκρον δε ανέβη της
πρακτικής αρετής».

Η παραγωγός του έργου και ηθοποιός, που
παίζεται αυτό τον καιρό στη Μελβούρνη, είπε για τον Κύριλλο: «Cyril was
praised for ridding the state of the last vestiges of heresy».
Εφημερίδα The Age 17.8.09: Ο Κύριλλος επαινέθηκε που απάλλαξε την
πολιτεία από το τελευταίο ίχνος της αίρεσης. Και συμπλήρωσε: He (Cyril)
was also congratulated for having killed a witch, which makes Hypatia
the first woman to be persecuted as a witch in the Christian era = του
έδωσαν επίσης συγχαρητήρια (στον Κύριλλο) που θανάτωσε μία μάγισσα, το
οποίο κάνει την Υπατία την πρώτη γυναίκα που καταδιώχτηκε ως μάγισσα
στη Χριστιανική εποχή.

Ο θάνατός της ήταν όντως μαρτυρικός.
Ακούστε τη φρικιαστική περιγραφή που αναφέρει ο ιστορικός Σωκράτης (5ος
αιώνας μ.Χ.) «… εκ του δίφρου εκβαλόντες, αποδύσαντές τε την εσθήτα,
οστράκοις ανείλον και μεληδόν διασπάσαντες, πυρί κατηνάλωσαν». Δηλ.
αφού την κατέβασαν από την άμαξα, και της έβγαλαν το φόρεμα, την
κατέκοψαν με όστρακα, κατατεμάχισαν τα μέλη της και την έκαψαν στην
πυρά. Ο ιστορικός Ιωάννης Μαλάλας (εξελληνισμένος Σύρος του Στ’ αιώνα
μ.Χ.) στη Χρονογραφία του σημειώνει: «Θεοδόσιος εφίλει Κύριλλον, τον
επίσκοπον Αλεξανδρείας (ο Θεοδόσιος αγαπούσε τον Κύριλλο)». Κάτω από
αυτές τις συνθήκες η τιμωρία των ενόχων με κατάλληλους χειρισμούς
ματαιώθηκε. Είναι αυτός ο Θεοδόσιος που κατήργησε τους Ολυμπιακούς
αγώνες και η «ιστορία» τον ονόμασε «Μέγα». Όσο για τον Κύριλλο μετά το
θάνατό του έγινε Άγιος. Εδώ ακριβώς ισχύει αυτό που υπενθυμίζεται πάντα
ότι «την Ιστορία την γράφουν οι νικητές»!

Τι μπορεί στη
Μελβούρνη να διδάξει η Υπατία σήμερα στον 21ο αιώνα; Και να μην δείτε
το έργο, γνωρίζοντας όμως τα ανωτέρω μπορεί ο καθένας μας να βγάλει τα
συμπεράσματά του. Είναι ο σημερινός μας κόσμος καλύτερος από αυτόν της
εποχής της Υπατίας; Γιατί πρέπει να υπάρχει η μισαλλοδοξία; Όλοι μας
δεν δικαιούμαστε τουλάχιστον την πνευματική ελευθερία; Γιατί αυτός ο
θρησκευτικός φανατισμός; Η λογική δεν μπορεί να νικήσει το φθόνο; Τι
σημαίνει να είσαι πολιτισμένος σήμερα;