Ενώ η Αυστραλία τα κατάφερε όσο λίγες χώρες στην αντιμετώπιαση της πανδημίας, στο θέμα του εμβολιασμού φαίνεται πως δεν τα πάει καθόλου καλά με αποτέλεσμα να πληθαίνουν οι επικρίσεις για τους κυβερνητικούς χειρισμούς.

Για παράδειγμα ο διευθυντής του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας που είναι αυτό του Σίδνεϊ,ο Geoff Culbert, είπε ότι αν δεν επιταχυνθούν οι διαδικασίες του εμβολιασμού, το κοινό θα φοβλάται να ταξιδεύσει, ακόμα και εντός Αυστραλίας και το κόστος στην οικονομία θα  ανέλθει σε δεκάδες δισεκατομμύρια  δολάρια  αλλά θα χαθούν και χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί μόνο το 2% των Αυστραλών έχει εμβολιαστεί ενώ στην Βρετανία το ποσοστό ανήλθε στο 46% και στις ΗΠΑ στο 30%.

Το παρήγορο είναι ότι η Αυστραλία δεν  έχει κρούσματα.

Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι η Βικτώρια, για 38η ημέρα συνεχώς, δεν είχε κανένα κρούσμα το τελευταίο 24ωρο.

Έτσι με τον κορονοϊό ως επί το πλείστον υπό έλεγχο, ειδικά από τον Οκτώβριο και έπειτα, η Αυστραλία δε βρέθηκε στη δύσκολη θέση, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, να λάβει βιαστικές αποφάσεις για την έγκριση εμβολίων κατά COVID-19.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προχωρούσε στη σύναψη συμφωνιών για την προμήθεια δεκάδων εκατομμυρίων δόσεων από διαφορετικές εταιρίες και καθησύχαζε πως όλα θα είναι έτοιμα, ώστε με ασφάλεια και συνέπεια όσοι Αυστραλοί το επιθυμούν να κάνουν το εμβόλιο όταν ερχόταν η ώρα.

Η αρμόδια Αρχή Therapeutic Goods Administration (TGA) είχε στη διάθεσή της αρκετές εβδομάδες επιπλέον για να εξετάσει περισσότερα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και στο «πεδίο» (στις χώρες όπου είχε εκκινήσει η διάθεση), αλλά και η Καμπέρα για να μελετήσει και να σχεδιάσει προσεκτικά το εθνικό πρόγραμμα χορήγησής τους.

Οι νέες εξάρσεις κατά τις γιορτές των Χριστουγέννων και έπειτα, που θορύβησαν τους ειδικούς και τις Αρχές, καθώς οι μεταλλάξεις του ιού έδειξαν τα… δόντια τους.

Οι εμβολιασμοί αποφασίστηκε να εκκινήσουν λίγες εβδομάδες νωρίτερα. Τα εμβόλια από την TGA εγκρίθηκαν, πρώτα της Pfizer και λίγο καιρό έπειτα της AstraZeneca, οι φάσεις του προγράμματος εμβολιασμών έγιναν γνωστές και ο φιλόδοξος στόχος τέθηκε: Έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2021 το σύνολο του πληθυσμού στην Αυστραλία -όσοι το επιθυμούσαν τουλάχιστον- θα είχαν εμβολιαστεί κατά COVID-19.

Κάτι που έδωσε νέα πνοή αισιοδοξίας -και- προς τους ομογενείς και για ταξίδια στην Ελλάδα, με τις ημερομηνίες για το άνοιγμα των συνόρων να συνδέονται άμεσα με τους εμβολιασμούς.

Τα πρώτα σύννεφα όμως εμφανίστηκαν στον ορίζοντα: Οι φαρμακευτικές εξ’ αρχής θα έπρεπε να ανταποκριθούν στην τεράστια, ταυτόχρονη, παγκόσμια ζήτηση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήρθε σε αντιπαράθεση με την AstraZeneca ότι δεν τηρεί τις συμφωνίες για την προμήθεια των δόσεων. Η «μπάλα» πήρε την Αυστραλία, καθώς για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες οι χώρες ανά την ΕΕ περιόρισαν τις εξαγωγές εμβολίων που παρασκευάζονταν από εργοστάσια των εταιριών εντός των συνόρων τους.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανέφερε πως αυτό δε θα επηρεάσει το πρόγραμμα εμβολιασμών στην Αυστραλία. Κάτι που μετά από λίγο καιρό… πήρε πίσω, με τον γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, Δρ Brendan Murphy, να επισημαίνει τις ελλείψεις λόγω των προβλημάτων από το εξωτερικό.

Στο μεταξύ, το εμβόλιο της AstraZeneca, για το οποίο η Αυστραλία έχει συμφωνία για 53,8 εκατ. δόσεις, είχε βρεθεί στο επίκεντρο της προσοχής λόγω της χαμηλότερης αποτελεσματικότητας κατά τις κλινικές δοκιμές σε σχέση με αυτό της Pfizer (αρχικά συμφωνία για 10 εκατ. δόσεις και επιπλέον 10 εκατ. όπως έγινε γνωστό πρόσφατα).

Έπειτα άρχισαν οι αναστολές στη χορήγησή του εμβολίου της AstraZeneca σε μία σειρά χωρών λόγω ανησυχίας για ενδεχόμενες παρενέργειες. Μάλιστα και στη Μελβούρνη ένας 44χρονος άνδρας εισήχθη στο νοσοκομείο με θρόμβωση μερικές ημέρες αφού έκανε το εν λόγω εμβόλιο, ενώ στη Γερμανία υπήρξαν αναφορές για θανάτους.

Η TGA και η επιτροπή που είναι αρμόδια για τους εμβολιασμούς, η Australian Technical Advisory Group on Immunisation (ATAGI), συνεδρίασαν σχετικά. «Δεν έχουμε μέχρι τώρα συστάσεις από την ATAGI ή την TGA για να αναστείλουμε στην Αυστραλία τους εμβολιασμούς με το εμβόλιο της AstraZeneca», δήλωσε το Σάββατο ο αναπληρωτής αρχίατρος της Αυστραλίας Μάικλ Κιντ.

Δήλωσε πάντως ότι το περιστατικό θρόμβωσης είναι «πιθανό» να συνδέεται με το εμβόλιο.

«Οι κίνδυνοι για σοβαρές παρενέργειες παραμένουν πολύ χαμηλοί, όμως η ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας και γι’ αυτό η TAGI και η TGA συνεχίζουν να εξετάζουν επιμελώς αυτό το περιστατικό», επεσήμανε ακόμη, προσθέτοντας ότι περαιτέρω ανακοινώσεις θα γίνουν αυτή την εβδομάδα.

ΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έθεσε αρχικά ως στόχο ολοκλήρωσης της φάσης 1α των εμβολιασμών στις αρχές Απριλίου. Αφορούσε περί τα 700.000 άτομα -σε οίκους ευγηρίας, κέντρα ατόμων με αναπηρία, εργαζόμενους στα σύνορα και στην καραντίνα, καθώς και την «πρώτη γραμμή» της υγείας- και το εμβόλιο της Pfizer.

Οι πολιτειακές Αρχές και η αντιπολίτευση επισημαίνουν πως αρκετοί, ειδικά προσωπικό των οίκων ευγηρίας δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί ούτε καν με την πρώτη δόση.

Ο «σκιώδης υπουργός» των Εργατικών για την Υγεία, Mark Butler είπε πως δεν αποτελεί «έκπληξη» που η χορήγηση εμφανίζεται πίσω επειδή μόνο το 1/3 των ατόμων της φάσης 1α έλαβαν μία δόση και 1/10 δύο.

H The Age, επικαλούμενη έγγραφα του ομοσπονδιακού Υπουργείου Υγείας, ανέφερε πως η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της φάσης 1α μπορεί να φτάσει τους δύο μήνες, έως τα τέλη Μαΐου.

Σύμφωνα με το άρθρο, με καταχωρήσεις το Υπουργείο ζητούσε από ιδιωτικές εταιρίες να παρέχουν ασφαλή, στοχευμένη και έγκαιρη διάθεση εγκεκριμένων εμβολίων  COVID-19 για τη φάση 1α έως τα τέλη Μαΐου ανά την Αυστραλία και σε προσωπικό οίκων ευγηρίας.

Τις προηγούμενες ημέρες οι πολιτειακές και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχαν ευρεία αντιπαράθεση για το ποιος φταίει για τις καθυστερήσεις σε σχέση και με τις προμήθειες.

Φαίνεται να είναι κατανοητό πλέον πως η συνεργασία είναι απαραίτητη για την επιτάχυνση του προγράμματος.

Ο υπουργός Άμυνας, Peter Dutton, παραδέχθηκε πως θα υπάρχουν προβλήματα στο πρόγραμμα, αλλά επεσήμανε πως η Αυστραλία δεν είναι σε κατάσταση «πανικού» όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα συνεργαστούμε με τις Πολιτείες και με τους GPs, υπογράμμισε.

ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ

Η κυβέρνηση της Αυστραλίας έχει εξασφαλίσει 150 εκατ. δόσεις, από διαφορετικές συμφωνίες, αλλά για την ώρα υπάρχει προβληματισμός για το πότε θα λάβει πολλές από αυτές και εντέλει πότε θα διατεθούν.

Πρόσφατα, με την ανακοίνωση της εκκίνησης και της φάσης 1β των εμβολιασμών, με συμμετοχή και των 1.000 GPs ανά τη χώρα που αφορά 6 εκατ. πολίτες -άνω των 70, εργαζόμενους στην υγεία και στην παροχή φροντίδας, ενήλικες με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας, Αβορίγινες και κάτοικοι των νησιών στο Torres Strait Islander άνω των 55 ετών κ.ά.- ήρθαν στο προσκήνιο και αντιδράσεις από γενικούς ιατρούς πως δεν είχαν πληροφορηθεί και εφοδιαστεί επαρκώς για τους εμβολιασμούς, ενώ παρατηρήθηκαν και τεχνικά προβλήματα.

Από τους 4 εκατ. ανθρώπους που ήταν ο αρχικός στόχος να έχουν εμβολιαστεί στην Αυστραλία έως τα τέλη Μαρτίου, εμβολιάστηκαν περί τους 670.000.

Ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας, Greg Hunt, επιμένει πως το πρόγραμμα θα επιταχύνει καθώς αυξάνεται η εγχώρια παραγωγή του εμβολίου της AstraZeneca από την CSL και ο στόχος για τα τέλη Οκτωβρίου -έστω για μία δόση σε όλους όσους επιθυμούν- παραμένει εφικτός.

Η παραγωγή της CSL πρέπει να καλύψει ωστόσο και τις ελλείψεις που δημιουργήθηκαν από την Ευρώπη, σχεδόν 3 εκατ. δόσεις. Την περασμένη εβδομάδα, επεσήμανε το ABC, παρασκευάστηκαν 830.000 δόσεις και εκτιμάται ότι θα φτάσει το 1.000.000.

Έγιναν σχεδόν 70.000 εμβολιασμοί ανά ημέρα, οι περισσότεροι έως τώρα, αλλά οι ειδικοί αναφέρουν πως θα πρέπει να γίνονται 200.000 για να είναι εφικτός ο στόχος του Οκτωβρίου και χωρίς «εμπόδια» από τυχόν παρενέργειες.

Η παρασκευή εμβολίων εντός συνόρων ήταν σημαντική απόφαση για να μπορεί η Αυστραλία να έχει τον δικό της έλεγχο επί των προμηθειών, αλλά δεν είναι λίγοι αυτοί που επισημαίνουν πως παρόμοιες συμφωνίες πρέπει να γίνουν και για εμβόλια mRNA όπως αυτό της Pfizer.

Από τα 20 εκατ. δόσεις που έχει συμφωνήσει γι αυτό το εμβόλιο η κυβέρνηση, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, έχει λάβει μόλις 1 εκατ. από το εξωτερικό έως τώρα.

Άγνωστη παραμένει η ακριβής ημερομηνία και για την προμήθεια των εμβολίων της Novavax (συμφωνία για 51 εκατ. δόσεις), για το οποίο εκκρεμεί και η έγκριση από την TGA. Οι κλινικές δοκιμές δείχνουν υψηλή αποτελεσματικότητα +95% έναντι τις COVID-19 και +86% επί της βρετανικής μετάλλαξης του ιού.

Πολύ καλά είναι και τα στοιχεία για το εμβόλιο της Johnson & Johnson, που έχει καταθέσει αίτημα έγκρισης από την TGA, αλλά δεν υπάρχει συμφωνία της κυβέρνησης για τη διάθεσή του, ακόμη, επεσήμανε το ABC.

Το πλέον θετικό πάντως είναι πως ο κορονοϊός στην Αυστραλία παραμένει υπό έλεγχο. Οι αρμόδιοι πολιτικοί προειδοποιούν τους πολίτες πως δε χωρά εφησυχασμός. Αυτό αφορά ωστόσο και τους ίδιους.