Στις 16 Απριλίου, τα μέλη του Φιλανθρωπικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μελβούρνης «Άγιος Δημήτριος» Ολύμπου συναντήθηκαν για να συζητήσουν την συμπερίληψη του χωριού τους στο αναδυόμενο Ελληνικό Μονοπάτι της Κληρονομιάς των ANZAC (ANZAC Heritage Trail).
Πριν από 80 χρόνια, στις 16 Απριλίου, το χωριό Άγιος Δημήτριος, στα δυτικά της Κατερίνης, υπήρξε το επίκεντρο της σύγκρουσης μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων και των Γερμανών εισβολέων που επεδίωκαν να περάσουν στην κεντρική και νότια Ελλάδα.
Η άμυνα του Αγίου Δημητρίου βρισκόταν στα χέρια τριών ταγμάτων της Νέας Ζηλανδίας, του 28ου Μαορί, του 22ου και του 23ου Τάγματος. Απέναντί τους η 5η Ορεινή Μεραρχία των Γερμανών.
Οι γενναίοι Νεοζηλανδοί, παραταγμένοι κατά μήκος του περάσματος του βουνού, προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στις προωθούμενες γερμανικές δυνάμεις. Όμως το βράδυ, οι υπερασπιστές αναγκάστηκαν να αποσυρθούν στην απέναντι πλευρά του Ολύμπου, οδηγώντας σε λασπωμένα μονοπάτια μέσα στο σκοτάδι.
Όπως συνέβαινε σε όλη την Ελλάδα, οι κάτοικοι των χωριών της περιοχής συνέχιζαν να αντιστέκονται στην κατοχή.
Τριάντα οκτώ χωρικοί, συμπεριλαμβανομένου του δήμαρχου Αγίου Δημητρίου, εκτελέστηκαν στην Κατερίνη από γερμανικά στρατεύματα στις 23 Φεβρουαρίου 1942, σε αντίποινα για τη δολοφονία δύο Γερμανών φρουρών του μεταλλείου χρωμίου της περιοχής το οποίο χρησιμοποιούσε ο γερμανικός στρατός για την παραγωγή πολεμοφοδίων.
Αργότερα, κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Γερμανοί επέστρεψαν στον Άγιο Δημήτριο και σκότωσαν περισσότερους αμάχους. Τα ονόματα όλων αυτών που θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Ελλάδας υπάρχουν στο μνημείο πεσόντων του χωριού.
Τώρα ο Φιλανθρωπικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Μελβούρνης «Άγιος Δημήτριος» Ολύμπου εργάζεται για να τιμήσει τους στρατιώτες της Νέας Ζηλανδίας που υπερασπίστηκαν το χωριό τους και την ευρύτερη περιοχή στις 16 Απριλίου.
Η κ. Ρούλα Σαϊσανά, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου, είπε ότι είναι προνόμιο για τον Όμιλο να μπορεί να τιμήσει αυτούς τους γενναίους άνδρες που ήρθαν για να πολεμήσουν στην περιοχή από τόσο μακριά.
«Ο Άγιος Δημήτριος είναι πολύ περήφανος για τον ρόλο του στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η τοπική μας κοινότητα είναι πρόθυμη να βοηθήσει στο να διατηρηθεί ζωντανή η ανάμνηση των συμμάχων στρατιωτών που πολέμησαν εκεί τον Απρίλιο του 1941», είπε.
Η κα Σαϊσανά δήλωσε επίσης ότι ο Σύλλογος είναι υπερήφανος για την ελληνική κληρονομιά και τη σύνδεσή του με την ιστορία των Anzac.
«Αυτή είναι η 80η επέτειος της ελληνικής εκστρατείας και δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτούς που αγωνίστηκαν για την ελευθερία μας το 1941 και καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Οι περισσότεροι από τους βετεράνους που πολέμησαν εκεί μας άφησαν τώρα, αλλά μπορούμε να διατηρήσουμε τη μνήμη τους ζωντανή με αυτή τη νέα αναμνηστική πλάκα», πρόσθεσε.
Η νέα αναμνηστική πλάκα θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη των Νεοζηλανδών στρατιωτών που πολέμησαν στον Άγιο Δημήτριο τον Απρίλιο του 1941 και των ντόπιων χωρικών που τους υποστήριξαν.
Το περιεχόμενο που θα αναγράφεται στην πλάκα θα αποτελέσει αντικείμενο ιστορικής έρευνας που θα διεξάγω προσωπικά. Θα είναι παρόμοια σε μέγεθος και σχεδιασμό με άλλες πλάκες ANZAC Heritage Trail που έχουν ήδη τοποθετηθεί σε Λήμνο, Πύλο και Μεθώνη, και άλλες που πρόκειται να εγκατασταθούν σε όλη την Ελλάδα τους επόμενους μήνες.
Την οργάνωση του όλου εγχειρήματος έχει αναλάβει ομάδα ελληνικών κοινοτικών οργανισμών και οικογενειών βετεράνων, με την δική μου υποστήριξη ως ιστορικού.
«Ο Σύλλογός μας είναι υπερήφανος για τη συνεργασία του με άλλους ελληνικούς κοινοτικούς οργανισμούς στην κατασκευή του ιστορικού Μονοπατιού Anzac Heritage (ANZAC Heritage Trail) σε όλη την Ελλάδα.
Θα διασφαλίσουμε ότι ο Άγιος Δημήτριος θα πάρει τη θέση που του αρμόζει στο Μονοπάτι», είπε η κα Σαϊσανά και ανακοίνωσε ότι ο Σύλλογος θα ξεκινήσει σύντομα συζητήσεις με τις τοπικές αρχές για τη δημιουργία και εγκατάσταση της νέας αναμνηστικής πλάκας στο χωριό.
*Ο Jim Claven είναι ιστορικός, ανεξάρτητος συγγραφέας και συγγραφέας του βιβλίου με τον τίτλο «Lemnos & Galllipoli Revealed». Αυτή την περίοδο, ασχολείται με την ολοκλήρωση του βιβλίου του «Grecian Adventure – Stories from Greece’s WW2 Anzac Trail» που αναδεικνύει τους δεσμούς της Ελλάδας με τους Anzac και θα κυκλοφορήσει στο πλαίσιο της 80ης επετείου της ελληνικής εκστρατείας.
Η έκδοση υποστηρίζεται από την κυβέρνηση της Βικτώριας, την Παμμεσηνιακή Αδελφότητα «Ο Παπαφλέσσας» και τον «Νέο Κόσμο». Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο αυτό, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον συγγραφέα μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση: jimclaven@yahoo.com.au