ΜΕ ένα email, που έστειλε ένας κοινός μας φίλος, πληροφορήθηκα προχθές το πρωί το θάνατο του Bernie Taft.
ΔΕΚΑ (ηλεκτρονικές) λέξεις όλες και όλες ο επίλογος της ζωής ενός ανθρώπου, με μνήμες, εικόνες, βιώματα και εμπειρίες που σημάδεψαν τον περασμένο αιώνα.
ΤΟΝ Bernie Taft, που αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στον αγώνα για ένα πιο δίκαιο και ανθρώπινο κόσμο, τον γνώρισα στις αρχές της δεκαετίας του 1970.
ΑΥΤΟΣ ήταν τότε γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστραλίας στη Βικτώρια και εγώ ένας νεοφερμένος, που δεν έψαχνα μόνο για δουλειά, αλλά και για το «ναό» που θα στέγαζε την πίστη μου.
Η «πίστη» αυτή στάθηκε αιτία της γνωριμίας μας και η δική του αταλάντευτη επιμονή (ο κυριότερος λόγος) που βρίσκομαι στο «Νέο Κόσμο», που τότε θεωρείτο ακόμα εφημερίδα του κόμματος.
ΗΤΑΝ ένας λεπτός, ευγενικός, γλυκομίλητος και καλλιεργημένος άνθρωπος. Από αυτούς που κερδίζουν την εμπιστοσύνη σου από τα πρώτα λεπτά της γνωριμίας σου μαζί τους.
ΓΙΑ περισσότερα από 60 χρόνια, υπήρξε μια από τις πιο γνωστές (και φωτισμένες) προσωπικότητες του αριστερού και εργατικού κινήματος της Αυστραλίας.
ΗΤΑΝ ένας οξυδερκής και ιδιαίτερος άνθρωπος, ο Bernie Taft, με βάθος και σπάνιες ευαισθησίες.
ΑΝ, όπως λένε, το νερό διαλέγει πάντα να κυλίσει στο (γνώριμο) παλιό αυλάκι και το παρελθόν είναι αυτό που καθορίζει, ως ένα βαθμό, το μονοπάτι που ακολουθούμε μεγαλώνοντας, τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Ο Bernie, εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου του 1918 στη Γερμανία, σε μια εποχή που η χώρα θρηνούσε τα εκατομμύρια των θυμάτων του πρώτου (φονικού) Παγκοσμίου Πολέμου.
ΣΕ ηλικία 12 ετών, το 1932, ο Bernie Tugendhafts (όπως ήταν τότε το πλήρες όνομά του) έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας.
Η Γερμανία, την εποχή του μεσοπολέμου, που ο Bernie περνούσε στην εφηβεία, ήταν για τις τέχνες, τα γράμματα, τις νέες ιδέες και πολλά κινήματα το κέντρο του κόσμου.
ΣΤΟ Βερολίνο έκανε τα πρώτα του βήματα, από τις αρχές του 20ού αιώνα, το ντανταϊστικό κίνημα, (ο προπομπός του σουρεαλισμού) εκεί μπήκαν τα θεμέλια της κινηματογραφικής τέχνης και εκεί ξεκίνησαν αρκετές φιλοσοφικές ιδέες.
ΣΥΝΕΠΩΣ, δεν είναι τυχαίο ότι στη χώρα που γεννήθηκε ο Καρλ Μαρξ και η Ρόζα Λούξεμπουργκ (εβραϊκής καταγωγής και οι δύο) και άκμασαν οι σοσιαλιστικές ιδέες, το Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν παντοδύναμο (και το μεγαλύτερο της Ευρώπης) με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη.
ΑΝ κοντά σε όλα αυτά λάβουμε υπόψη μας ότι οι Γερμανοεβραίοι έπαιζαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε ό,τι πιο προοδευτικό λάμβανε τότε χώρα, μπορούμε να αντιληφθούμε γιατί ο Bernie έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας.
ΔΕΝ πέρασε, όμως, παρά ένας χρόνος για να έλθουν τα πάνω κάτω και το φως να παραχωρήσει τη θέση του στο σκοτάδι…
ΤΗ φιλελεύθερη Δημοκρατία της Βαϊμάρης διαδέχθηκε ο Ναζισμός, όταν ο Χίτλερ στρογγυλοκάθισε στην Καγκελαρία τον Ιανουάριο του 1933.
Η φρίκη που θα ακολουθούσε και θα κορυφώνονταν με το Ολοκαύτωμα, «το απόλυτο κακό» και το μεγαλύτερο μαζικό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, μόλις άρχιζε.
ΟΙ κομμουνιστές, οι ομοφυλόφιλοι, οι Ρομά, οι Σλάβοι, τα άτομα με αναπηρίες και, κυρίως, οι Εβραίοι, μπήκαν στο στόχαστρο του φασισμού, του πιο ρατσιστικού καθεστώτος που γνώρισε ο κόσμος.
Η πιο σκοτεινή σελίδα της ανθρώπινης ιστορίας, που άφησε πίσω της 50 εκατομμύρια θύματα και μετέτρεψε ολόκληρη την Ευρώπη σε νεκροταφείο και ερείπια, άρχισε να γράφεται.
ΔΕΙΛΑ στην αρχή και ξέφρενα όσο περνούσαν οι μέρες, οι μήνες και τα χρόνια, οι Εβραίοι, και μαζί τους η οικογένεια του Bernie, βρέθηκαν ξαφνικά στο μάτι του το πιο αδίστακτου και δολοφονικού κυκλώνα.
ΟΣΟΙ δεν κατάφερναν να δραπετεύσουν (όπως κι όπως) από τη ναζιστική θηριωδία, κατέληγαν στα κρεματόρια του Νταχάου, του Άουσβιτς, του Μαουτχάουζεν και των υπόλοιπων κολαστηρίων.
Ο Bernie στάθηκε «τυχερός» και μετά από πολλές περιπέτειες, αγωνίες, κυνηγητά και καρδιοχτύπια, άφησε πίσω του «νύχτα των κρυστάλλων» (το Νοέμβρη του 1938) και πήρε τους δρόμους της προσφυγιάς.
ΤΟ 1939, σε ηλικία 21 χρόνων, έφτασε στην Αυστραλία και το 1941 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστραλίας στο οποίο και αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του.
ΑΠΟ το 1944 και μέχρι την κατάρρευση της κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης το 1991 (για μισό αιώνα δηλαδή!) εργαζόταν, με πενιχρό μισθό, ως υπάλληλος του κόμματος.
ΑΥΤΗ του η πορεία και τα όσα βίωσε στην εφηβεία του, σε σχέση με την ευρύτερη καλλιέργειά του (μιλούσε πέντε γλώσσες), ήταν που τον έκαναν να ξεχωρίζει απ’ όλους τους άλλους.
ΟΤΑΝ γνωρίστηκα με τον Bernie, τα γραφεία του ΚΚΑ ήταν πάνω από το εστιατόριο του Τσίντου στο Lonsdale Street, ενώ του «Νέου Κόσμου», πενήντα μέτρα πιο πάνω, στο επόμενο στενό.
ΤΟΝ πρώτο καιρό της γνωριμίας τον έβλεπε μόνο στις εκδηλώσεις που οργάνωνε το κόμμα, ενώ από το 1975, που άρχισα να εργάζομαι στη εφημερίδα, τον έβλεπα (για πάρα πολλά χρόνια) σχεδόν καθημερινά.
ΑΝ ο «Νέος Κόσμος», είναι η εφημερίδα που όλοι σήμερα ξέρουμε, αυτό το οφείλει (έως ένα βαθμό) στον Bernie Taft, που λειτουργούσε ως «πυροσβέστης» στις διαμάχες που ξεσπούσαν κάθε τόσο μεταξύ των ηγετικών στελεχών της εφημερίδας και των υπόλοιπων συντρόφων του Ελληνικού Τμήματος του Κομμουνιστικού Κόμματος.
ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ώρες της κομματικής ζωής του τις είχε αφιερώσει, όχι μόνο να αμβλύνει τις αντιθέσεις που υπήρχαν στην εφημερίδα, αλλά να ασχολείται γενικότερα με τις «υποθέσεις» του ελληνικού τμήματος.
Ο Bernie είναι από τους ελάχιστους «ξένους» που έχω συναντήσει που κατανοούσε σε βάθος τον «αυθορμητισμό» μας και τη μόνιμη δυσκολία που έχουμε ως φυλή να συνεννοηθούμε και να συμφωνήσουμε σε κάτι.
ΝΑ προσθέσω εδώ, βέβαια, ότι δεν ήταν όλα «μαύρα». Το Ελληνικό Τμήμα του ΚΚΑ ήταν το μεγαλύτερο και πιο δραστήριο τμήμα εθνικότητας που διέθετε το κόμμα και συγκέντρωνε στις εκδηλώσεις που έκανε (για την οικονομική του ενίσχυση) περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι ολόκληρο το υπόλοιπο κόμμα.
ΠΑΡΑ τον πονοκέφαλο» που του δημιουργούσαμε τότε, να προσπαθεί κάθε τόσο να «κλείνει τρύπες στο νερό» που άνοιγαν οι συχνές μας διαφωνίες, είχε ιδιαίτερη συμπάθεια στους Έλληνες και την Ελλάδα.
ΘΥΜΑΜΑΙ ότι χάρηκε σαν μικρό παιδί όταν του είπα ότι το Eλληνικό Tμήμα θα αναλάβει να βάψει (και καλλωπίσει) το μικρό κτίριο που αγόρασε το κόμμα για να στεγαστεί σ’ ένα δρομάκι πίσω από το Little Lonsdale Street.
ΓΙΑ περισσότερο από ένα μήνα τον απασχολούσε το πρόβλημα της μετακόμισης και ψιλο-ανακαίνισης του κτιρίου, που ήταν ερείπιο όταν αγοράστηκε, γιατί χρήματα για ελαιοχρωματιστές και μαστόρους δεν υπήρχαν.
ΤΕΛΙΚΑ και παρά τις υποσχέσεις των συντρόφων του Ελληνικού Τμήματος (για βοήθεια) μόνο εγώ και ο Νίκος Δημόπουλος δώσαμε το παρών και με τη βοήθεια του γιου του, Mark (που ήταν τότε φοιτητής Νομικής και τώρα διακεκριμένος δικαστής) και δύο άλλων Αυστραλών συντρόφων, το βάψαμε και το συμμαζέψαμε.
ΤΟΝ Bernie τον είχαμε για τις «βοηθητικές» δουλειές και τον στέλναμε να αγοράζει σάντουιτς και καφέδες.
ΑΠΟ τα γραφεία του «Νέου Κόσμου» περνούσε τακτικά και τη συνήθεια αυτή τη διατήρησε όταν μετακομίσαμε (το 1994) και όταν εγκατασταθήκαμε στο Nicholson Street.
ΟΤΑΝ το ΚΚΑ «κατέβασε ρολά», ο Bernie και άλλα στελέχη του κόμματος δημιούργησαν το Socialist Forum, που οργάνωνε ομιλίες για διάφορα θέματα που σχετίζονταν με τις πολιτικές εξελίξεις στην Αυστραλία και τον κόσμο.
ΜΕΧΡΙ και το 2008, ακόμα ασχολούνταν με τα κοινά, τους πρόσφυγες, την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διεύρυνση της Δημοκρατίας και των ατομικών ελευθερίων.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ φορά που τον είδα ήταν στο σπιτάκι του στο Clifton Hill, που μόλις και μπορούσες να κινηθείς από τα πολλά βιβλία και το χαρτομάνι.
ΗΤΑΝ ένας πνευματικός άνθρωπος επιπέδου ο Bernie Taft και, εκτός από την πολιτική, διάβαζε (μέχρι ότου τον βοηθούσε ακόμα η μνήμη του) λογοτεχνία και ποίηση.
ΕΙΧΑ πριν πολλά χρόνια αναφερθεί στην κουβέντα που κάναμε όταν πήγαμε να επισκεφθούμε έναν άλλο σύντροφο (τον Τζον Σέντι), που έμενε σε ένα φτωχικό αγρόκτημα έξω από το Castlemaine και έγραφε ένα δοκίμιο για τον Άντον Τσέχωφ.
ΜΕ είχαν εκπλήξει οι γνώσεις και των δύο στην ποίηση και λογοτεχνία, αφού για μια ολόκληρη μέρα που καθίσαμε εκεί η συζήτηση στράφηκε γύρω από αυτά τα θέματα.
ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ για τον Bernie και τα 40 χρόνια της γνωριμίας μας, δεν μπόρεσα να αποφύγω το προκλητικό ερώτημα για το τι έμεινε πίσω από την εποχή εκείνη, που μη γνωρίζοντας ακόμα πόσο πολύπλοκος είναι ο κόσμος και ο ανθρώπινος ψυχισμός, αφιερώσαμε άλλοι (όπως εγώ) ένας μέρος της ζωή τους και άλλοι (όπως ο Bernie Taft) ολόκληρη τη ζωή τους.
ΑΥΤΑ για σήμερα ελπίζοντας ότι μια άλλη στιγμή θα επιχειρήσουμε (τολμώντας) να απαντήσουμε στο πιο πάνω ερώτημα. Γεια χαρά.