Δικαίωμα ψήφου στις βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα (άνω του 80%) επιθυμούν να έχουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι ομογενείς. Επίσης, οι Έλληνες της διασποράς εκφράζουν το παράπονο ότι η πατρίδα τους θυμάται μόνο όποτε τους έχει ανάγκη.
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την παγκόσμια έρευνα για τον ελληνισμό της διασποράς, που διενεργήθηκε από την «Κάπα Research» και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και παρουσιάστηκε την Πέμπτη στην Αθήνα.
Στην ερώτηση εάν «θα κινούσατε τις διαδικασίες προκειμένου να ψηφίσετε στις εκλογές για την ελληνική Βουλή» οι Έλληνες «ναι» και «μάλλον ναι» απάντησε το 82,4% των Ελλήνων που ζουν στις ΗΠΑ και τον Καναδά, το 81% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το 80% οι Έλληνες που κατοικούν σε άλλα σημεία της Υφηλίου.
Οι Έλληνες του εξωτερικού δεν κρύβουν το παράπονό τους για τη στάση της επίσημης Ελλάδας απέναντί τους. Έτσι, το 80,9% πιστεύει ότι «η Ελληνική Πολιτεία θυμάται τους Έλληνες της διασποράς μόνο όποτε τους έχει ανάγκη» και το 58,8% ότι «η Ελληνική Πολιτεία έχει ξεχάσει τους Έλληνες της διασποράς». Την ίδια ώρα, μόνο το 20,8% των Ελλήνων του εξωτερικού έχει πειστεί ότι «η Ελληνική Πολιτεία έχει ολοκληρωμένη και ξεκάθαρη πολιτική για τους Έλληνες της διασποράς».
Όσον αφορά τι περιμένουν από την πατρίδα, το 60,5% καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά των Ελλήνων της διασποράς, το 44,6% οικονομικές και νομικές διευκολύνσεις στις επενδυτικές δραστηριότητες των Ελλήνων της διασποράς στην Ελλάδα, το 39,5% δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές, το 27,4% περισσότερη ενημέρωση και εκδηλώσεις για τον πολιτισμό, το 22,4% ελαστικότερη στρατολογία, το 21,1% μεγαλύτερη ευκολία στην είσοδο στα ελληνικά πανεπιστήμια και το 13,4% μεγαλύτερη ευκολία στην απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας.
Σε ό,τι αφορά την παρουσία της Ελλάδας στον κόσμο, διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί η διεθνής της θέση και το κύρος της. Στη σχετική ερώτηση «πολύ» απαντά το 35,2%, αρκετά το 24%, λίγο το 30,8% και μόλις το 8,3% απαντά «καθόλου».
Για τους συμπατριώτες μας που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό, η σημαντικότερος λόγος που έχει συμβάλει στη βελτίωση της διεθνούς θέσης της Ελλάδας είναι η συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (69,1%).
Η πορεία της στην Ε.Ε. αποτελεί, άλλωστε, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες και το σημαντικότερο θέμα που η Ελλάδα θα πρέπει να ρίξει το βάρος της (59,6%) για να ακολουθήσουν τα ελληνοτουρκικά με ποσοστό 33,3%, το Κυπριακό με 30,3%, το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ με 16,1%, η πορεία της στα Βαλκάνια με 15,4% και οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις με ποσοστό 12,3%.
Στο ερώτημα, τέλος, εάν θα επέστρεφαν στην Ελλάδα θετικά απαντά το 34,4% εάν έβρισκε μια θέση απασχόλησης αντίστοιχη με εκείνη που κατέχει στη χώρα διαμονής, το 31,5% εάν συνδύαζε καλύτερα την επαγγελματική με την οικογενειακή ή την κοινωνική ζωή, το 18,4% μετά τη σύνταξη, ενώ το 10,5% δεν σκέφτεται να εγκατασταθεί στην Ελλάδα.
Κεντρική ομιλήτρια στην παρουσίαση της έρευνας ήταν η υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη.
Την έρευνα παρουσίασε η καθηγήτρια, Αντιγόνη Λυμπεράκη, επιστημονικός συνεργάτης της «Κάπα Research», ενώ παρενέβησαν με ομιλίες τους ο υφυπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Κασσίμης, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Λοβέρδος, και η Zoie Lafis, εκπρόσωπος του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Χάρβαρντ. Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος, Πηνελόπη Γαβρά.
ΟΙ ΟΜΙΛΙΕΣ
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Κάπα Research με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και η παρουσίασή της χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα επίκαιρη αυτή την περίοδο, καθώς επανέφερε στο προσκήνιο το θέμα της ψήφου των αποδήμων, στο οποίο αναφέρθηκαν τόσο η κα Μπακογιάννη, όσο και ο κ. Λοβέρδος.
«Πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να ανταποκριθούμε στο πάγιο αίτημα της διασποράς που είναι η ψήφος των ομογενών», είπε η υπουργός Εξωτερικών και πρόσθεσε:
«Λυπούμαι πάρα πολύ γιατί το νομοσχέδιο – που έφερε η κυβέρνηση στη Βουλή – δεν κατέστη δυνατόν να ψηφιστεί. Πιστεύω ότι η κυβέρνηση έκανε κάθε προσπάθεια για να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε πώς θα ψηφίσουν οι Έλληνες απόδημοι. Δυστυχώς είναι ένα παράδειγμα που η κομματική ταυτότητα μπαίνει μπροστά στο εθνικό συμφέρον. Θέλω να ελπίζω ότι στην ερχόμενη βουλή ένα από τα πρώτα νομοσχέδια που θα ψηφιστεί θα είναι η ψήφος στους ομογενείς. Τους αξίζει, δικαιούνται να έχουν λόγο για τα τεκταινόμενα στην πατρίδα μας και πρέπει να ανταποκριθούμε, γιατί για μας είναι δύναμη και πλούτος».
Ο Ανδρέας Λοβέρδος για το ίδιο θέμα σημείωσε ότι «κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου υπήρξε θετικός και γόνιμος διάλογος, αλλά δεν καταφέραμε να συμφωνήσουμε» και έδωσε τη διαβεβαίωση ότι «η δική μας πολιτική παράταξη υπόσχεται ότι η νομοθετική της πρωτοβουλία, αν ο λαός μας εμπιστευτεί, θα καταφέρει να κερδίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 200 βουλευτών προκειμένου γρήγορα να ενσωματωθεί στο εκλογικό σώμα και ο έλληνας της διασποράς».
Αναπτύσσοντας δε το πλαίσιο για το ρόλο του ελληνισμού στο μέλλον, είπε ότι η ψήφος των ομογενών αποτελεί στοιχείο συνοχής.
Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, ως προϊσταμένη του υπουργείου Εξωτερικών, υπό την αιγίδα του οποίου έγινε η σημερινή εκδήλωση, εξήρε το έργο της έρευνας, που παρουσιάζει συνολική εικόνα για το προφίλ και τα χαρακτηριστικά του Ελληνισμού της διασποράς, αλλά και τις απόψεις τους για την ελληνική εξωτερική πολιτική και τη στάση της πατρίδας και τόνισε ότι η «Ελλάδα στέκεται στο πλευρό των αποδήμων και αναλαμβάνει μέτρα που θα καταστήσουν καλύτερη την επικοινωνία του εθνικού κέντρου με τους Έλληνες της διασποράς».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο σύγχρονο ρόλο της Ελλάδας, ως χώρας υποδοχής ξένων οικονομικών μεταναστών, λέγοντας ότι «είναι χρέος μας να προβούμε στις διαδικασίες καλύτερης ενσωμάτωσης. Θεωρώ ότι η εμπειρία της ελληνικής διασποράς είναι πρωταρχικής σημασίας, προκειμένου να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές, απορρίπτοντας ανασταλτικές νοοτροπίες».
Ο υφυπουργός Εξωτερικών, Θ. Κασσίμης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι τα ευρήματα της έρευνας δικαιώνουν την πολιτική που άσκησε το υπουργείο Εξωτερικών επί των ημερών του, λέγοντας ότι «αλλάξαμε τις βάσεις και τα δεδομένα. Καταφέραμε να καταστήσουμε τον ΣΑΕ από πεδίο ανταγωνισμού, συντονιστικό όργανο κοινής αποδοχής».
Ξεκίνησε με το δεδομένο ότι «δεν έχουμε πια μετανάστες πρώτης γενιάς, αλλά κυρίως επιστήμονες που σπουδάξουν έξω και παραμένουν εκεί για εργασία επειδή βρίσκουν καλύτερες ευκαιρίες, ή στελέχη επιχειρήσεων που μεταναστεύουν για ένα διάστημα λόγω παγκοσμιοποίησης».
Σημείωσε πόσο διαφοροποιημένη είναι η εικόνα και οι ανάγκες των εγκατεστημένων ανά τον κόσμο ομογενών μας, ανάλογα με τον χρόνο και τον χώρο που μετανάστευσαν.
Άλλος ο ομογενής που ζει επί αιώνες σε μια περιοχή, ο ομογενής των ΗΠΑ, της Λ. Αμερικής, της Αφρικής και τελείως διαφορετική η εικόνα των ομογενών του πρώην ανατολικού μπλοκ. Χρειάζεται το κάθε κομμάτι διαφορετική πολιτική», τόνισε.
Αναπτύσσοντας τις πολιτικές καινοτομίες του υπουργείου Εξωτερικών, ο Θόδωρος Κασσίμης στάθηκε στο θέμα της παιδείας, λέγοντας ότι «αντιμετωπίζαμε επί δεκαετίες λάθος το θέμα, στέλνοντας σε παιδιά ομογενών δεύτερης και τρίτης γενιάς εκπαιδευτικά βιβλία σαν να ήταν παιδιά ελληνόφωνα. Τώρα μαθαίνουμε τα ελληνικά στα παιδιά αυτά, ως ξένη γλώσσα. Εκπαιδεύουμε “ντόπιους” για δασκάλους, ενθαρρύνουμε εξωστρεφείς πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή και ντόπιων πολιτών, φιλοξενούμε ετησίως 4.500 παιδιά ομογενών, δείχνοντάς τους τη σύγχρονη Ελλάδα και όχι μόνον το στενό περιβάλλον των παππούδων τους».
Τέλος, αναφέρθηκε στο έργο του ΣΑΕ να δημιουργήσει δίκτυα επιστημόνων και επιχειρηματιών ομογενών.
«Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, υπάρχει δίκτυο νέων δικηγόρων ελληνικής καταγωγής με 2.500 μέλη. Αυτά θα ενώσουν ρεαλιστικά τους Έλληνες», είπε.
Ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για εξωτερικά θέματα, Ανδρέας Λοβέρδος, αναφερόμενος στη “φρέσκια” έννοια του έθνους που έρχεται από το μέλλον, είπε ότι «καθώς τα εθνικά, οικονομικά, πνευματικά και κοινωνικά σύνορα γίνονται όλο και πιο διαπερατά, οι εθνικές κοινότητες καλούνται να αναπροσδιορίσουν τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους».
Η ταυτότητα του ελληνισμού την τρίτη χιλιετία, υπογράμμισε, θα είναι διαφορετική από τον Ελληνισμό της Κλασσικής, της Αλεξανδρινής εποχής, του Βυζαντίου και της Οθωμανοκρατίας, τον Ελληνισμό της Επανάστασης και του 19ου αιώνα, αλλά και δεν είναι πλέον το ελληνικό κράτος, το μήλον της έριδος του Ψυχρού Πολέμου.
Το μέλλον του Ελληνισμού, συνέχισε, θα κριθεί από τις απαντήσεις που θα δώσουμε σε ερωτήματα όπως «με ποιούς, οι Έλληνες του 21ου αιώνα, θα συνάψουμε σχέσεις φιλίας και συμμαχίας ώστε να ευδοκιμήσουμε; Ποιούς κινδύνους και ανταγωνιστές οφείλουμε να αποφύγουμε ώστε η ευδοκίμησή μας να είναι απρόσκοπτη».
Εδώ έθεσε το «πολιτικό ερώτημα» «αν είναι, στο πλαίσιο αυτό, στοιχείο συνοχής η ψήφος των ομογενών» για να προσθέσει «απαντώ ναι».
Αναφερόμενος στα αποτελέσματα της έρευνας, είπε ότι οι ερευνητές επέλεξαν την “νηφάλια μέση οδό, μεταξύ των πολλών και κάποτε ακραίων και δογματικών σχολών για το έθνος” και ότι σωστά επεσήμαναν την «πολιτική διάσταση» του ελληνισμού.
Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων έγινε από την καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου Αντιγόνη Λυμπεράκη, ενώ για την έρευνα μίλησε εκ μέρους του Χάρβαρντ η κ. Ζωή Λάφις.
Το πρόσφατα ανακαινισμένο Μέγαρο «Υπατία», ιδιωτικό αρχοντικό του 1903 γνωστό ως Μέγαρο Λιβιεράτου, ανήκει στην οικογένεια Κωνσταντίνου Ρουτζούνη, προέδρου της Kapa Research και προορίζεται για εκδηλώσεις υψηλού πνευματικού επιπέδου, σε συνεργασία με τα μεγαλύτερα ξένα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα.