Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Αντιπολίτευσης (Κόμμα Φιλελευθέρων) για τα δημόσια οικονομικά της Αυστραλίας, Άντριου Ρομπ, υποστήριξε πως οι Αυστραλοί πολίτες δεν θα πρέπει να αντιτίθενται σε συγχωνεύσεις ή εξαγορές επιχειρήσεων με σκοπό τη δημιουργία οικονομιών κλίμακος, διότι ο πραγματικός ανταγωνισμός (σε όρους καινοτομιών και κέντρων κόστους) ευρίσκεται εκτός συνόρων, στη διεθνή οικονομία και τους προέτρεψε να αποδεχτούν ότι η αυστραλιανή οικονομία συνιστά μια «ολιγοπωλιακή δομή».
Αυτή την τολμηρή του δήλωση έγινε στη διάρκεια του συνεδρίου, “Global Food Forum”, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από τις εφημερίδες “The Australian” και “Wall Street journal”.
Σημειώνεται, βέβαια, ότι ο Αυστραλός πολιτικός είχε ήδη δραστηριοποιηθεί στον ιδιωτικό τομέα (και ειδικότερα στην εταιρεία υπηρεσιών τουρισμού και καζίνο συμφερόντων του μεγαλο-Αυστραλού επιχειρηματία Τζέιμς Πάκερ) πριν την ενασχόλησή του με την πολιτική.
Μεταξύ άλλων ο Ρομπ επέμεινε στο ότι ο ρόλος της κυβέρνησης δεν θα πρέπει να ξεφεύγει από το ρυθμιστικό της χαρακτήρα, επιβλέποντας να μην υπάρξει κατάχρηση εκ μέρους των επιχειρήσεων προς την αγορά και ιδιαίτερα προς τους πολίτες-καταναλωτές.
ΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ
Το συνεδρίου εξέτασε κυρίως τις πρόσφατες συστημικές επιχειρηματικές επεκτάσεις των δύο σουπερ-μάρκετ κολοσσών της Αυστραλιανής αγοράς: του “Woolworths” και του υπό τον έλεγχο της Wesfarmers, “Coles”. Του θέματος ήδη έχει επιληφθεί η Αυστραλιανή Επιτροπή Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών, αλλά είναι αβέβαιο κατά πόσον θα μπορέσει να οριοθετήσει το πλαίσιο λειτουργίας και επενδυτικής δράσης των δύο αυτών επιχειρηματικών οργανισμών, οι οποίοι ήδη κατέχουν το 82% της αγοράς λιανικής τροφίμων, ροφημάτων, αλκοολούχων ποτών και προϊόντων οικιακού καθαρισμού.
Από την πλευρά των προμηθευτών αυτών των επιχειρήσεων διακρίνουμε συγκεκριμένες πολυεθνικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, η γερμανική “Aldi” και η αμερικανική εκπτωτική χονδρεμπορική “Costco” οι οποίες εισήλθαν στην αγορά την τελευταία δεκαετία, δεν έχουν μπορέσει να κλονίσουν την πρωτοκαθεδρία των δύο Αυστραλιανών κολοσσών. Μεμονωμένες επιτυχημένες κινήσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, όπως για παράδειγμα μην παρέχοντας άδεια λειτουργίας σε κατάστημα της Woolworths, στο δυτικό Σύδνεϋ, στην ουσία δεν λύνει το πρόβλημα της γιγάντωσης διότι οι εταιρείες αυτές κινούνται στην αγορά αξιοποιώντας στο έπακρο την επιστήμη του μάρκετινγκ.
ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑΣ ΘΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
Άλλο ένα παράδειγμα κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης στην αγορά εκ μέρους των δύο Αυστραλιανών σουπερ-μάρκετς είναι η πολιτική χρήσης από μέρους των καταναλωτών των εκπτωτικών αποδείξεων λιανικής (αν οι αγορές υπερβαίνουν τα 30 δολάρια) στα πρατήρια καυσίμων, που στην ουσία ελέγχονται από τα σουπερμάρκετ αυτά. Με αυτό τον τρόπο, οι πετρελαϊκές εταιρείες υπάγονται πλέον επιχειρησιακά στην εμπορική πολιτική που τα σουπερμάρκετ καθορίζουν. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν μπόρεσε να εξάγει ασφαλές συμπέρασμα περί της στρέβλωσης των όρων υγιούς ανταγωνισμού.
Ακόμα ένα παράδειγμα αποτελεί η υπερβολική συγκέντρωση της αγροτικής παραγωγής σε τρία μεγάλα συγκροτήματα: τη Visy Industries, τη Grain Corp. και τη AA Co., οι οποίες κάνουν τα πάντα για να ελκύσουν δισεκατομμύρια ξένων κεφαλαίων να επενδύσουν στην Αυστραλιανή αγροτική παραγωγή, ιδίως τώρα που Κινεζικές επιχειρήσεις έχουν εξαπολύσει επίθεση εξαγορών στην Ωκεανία. Σημειώνεται ότι για το έτος 2013-14, σύμφωνα με στοιχεία του Υπ. Γεωργίας της Αυστραλίας, η αγροτική παραγωγή (γεωργία, ιχθυηρά, δασικά προϊόντα) αναμένεται να προσεγγίσει τα $47 δισ. εκ των οποίων τα $40 δις. θα αποτελούν τις εξαγωγές. Σύμφωνα με κλαδική μελέτη της τράπεζας ΑΝΖ, έχει εκτιμηθεί ότι τα περιθώρια επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα και της συνεπακόλουθης ουσιαστικής συμβολής του στην εθνική οικονομία είναι τεράστια (μπορούν να αγγίξουν το $1 τρισ.) δεδομένης της σταδιακής ποσοστιαίας αύξησης της μεσαίας τάξης στις οικονομίες της Ινδίας και της ΛΔ Κίνας.
Αλλά και στον τομέα των ορυχείων, που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε την ατμομηχανή της Αυστραλιανής οικονομίας λόγω των διψήφιων ετήσιων ρυθμών ανόδου και των σημαντικών επενδύσεων, ο κ. Ρoμπ θεωρεί ότι ήταν απόλυτα εσφαλμένη η πολιτική της Αυστραλιανής επιχείρησης BHP Biliton να μην προχωρήσει στην εδώ και οκτώ χρόνια προσπάθεια λήψης των σχετικών περιβαλλοντικών εγκρίσεων, επένδυση των $100 δισ. στο ορυχείο εξόρυξης χαλκού, ουρανίου, χρυσού και ασημιού, Olympic Dam, 600 χλμ. ΒΔ της Αδελαΐδας, πρωτεύουσας της Πολιτείας της Νοτίου Αυστραλίας.