Ο Πλάτωνας μάς έχει δώσει τον κατάλογο των «Επτά Σοφών» της αρχαιότητας. Όλοι τους ήταν άνδρες που έζησαν στην Ελλάδα τον 7ο αιώνα π.Χ. και έγιναν περιώνυμοι για την κοινωνική και πολιτική τους σοφία, αλλά και για τη σύνεσή τους. Αυτοί ήταν οι Σόλων ο Αθηναίος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χείλων ο Λακεδαιμόνιος, Θαλής ο Μιλήσιος και Βίας ο Πριηνεύς.
Αργότερα έγινε η διάκριση μεταξύ των Επτά Σοφών και των Σοφιστών, οι οποίοι είχαν ειδική μόρφωση και είχαν συρρεύσει στην Αθήνα κατά το δεύτερο μισό του 5ου π.Χ. αιώνα. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν ανώτερη εκπαίδευση και αναλάβαιναν να δίνουν –με χρηματική αμοιβή– μαθήματα όλων των γνώσεων και ιδιαίτερα για ό,τι ήταν χρήσιμο στην πολιτική ζωή και κυρίως έδιναν μαθήματα Ρητορικής. Οι πιο γνωστοί σοφιστές ήταν: Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης, Γοργίας ο Λεοντίνος, Ιππίας ο Ηλείος και Πρόδικος ο Κείος.
Η τρίτη μεγάλη κατηγορία είναι αυτοί που θεωρούσαν τους εαυτούς τους φίλους της σοφίας και ονομάστηκαν Φιλόσοφοι και η επιστήμη τους κατέληξε να ονομαστεί Φιλοσοφία. Η Φιλοσοφία έγινε η επιστήμη της έρευνας για την αλήθεια και τη φύση των πραγμάτων, η γενική επιστήμη των όντων, των αρχών και των αιτίων τους.
Το πρώτο φιλοσοφικό και επιστημονικό σύστημα γεννήθηκε στην Ελλάδα τον 6ο αιώνα π.Χ. με τη Σχολή της Μιλήτου. Εδώ ανήκουν οι φιλόσοφοι Θαλής, Αναξίμανδρος και Αναξιμένης. Χρονολογικά ακολουθούν οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι που είναι οι Πυθαγόρας, Ξενοφάνης, Παρμενίδης, Ζήνων Ελεάτης, Εμπεδοκλής, Αναξαγόρας, Ηράκλειτος και Δημόκριτος. Αργότερα, τον 5ο αιώνα, εμφανίστηκαν ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης. Αυτή είναι η πιο ονομαστή τριάδα του Χρυσού Αιώνα της ελληνικής Φιλοσοφίας.
Οι σχολές που ακολουθούν είναι οι Επικούρειοι (ιδρυτής ο Επίκουρος), οι Στωικοί (Ζήνων) και οι Σκεπτικοί (Πύρρων). Έπονται οι Εκλεκτικοί (που έπαιρναν ό,τι τους άρεσε από τα φιλοσοφικά συστήματα) όπως οι Κικέρων, Σενέκας, Επίκτητος και Μάρκος Αυρήλιος. Αργότερα έχουμε τους Νεοπλατωνικούς (αυτοί έβαλαν ένα μυστικιστικό στοιχείο στη διδασκαλία του Πλάτωνα) όπως ο Φίλων, Πλωτίνος και Ιουλιανός.
(Παρένθεση 1η: Σε όλη αυτή τη φιλοσοφική βάση και την ελληνόγλωσση κοινωνία της εποχής (3ος και 4ος αιώνας μ. Χ.), έρχεται -εξ Ανατολών- ως φιλοξενούμενος ο Χριστιανισμός και γίνεται η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εδραιώνεται με το κύρος της θείας προέλευσης και φιλοσοφεί την ύπαρξή του ως η «εξ αποκαλύψεως» γνώση και η Φιλοσοφία μετατρέπεται σε Θεολογία).
Το 529 μ. Χ. ο Ιουστινιανός ο… Μέγας (τρομάρα μας !), έκλεισε όλες τις αθηναϊκές φιλοσοφικές σχολές και εδώ σημειώνεται το τέλος της αρχαίας ελληνικής Φιλοσοφίας. Αρκετοί από τους δόκιμους Έλληνες δασκάλους όμως έφυγαν ανατολικά και η ελληνική φιλοσοφική σκέψη μετατοπίζεται και παρουσιάζεται σε Άραβες φιλοσόφους όπως ο Αβικκένας, Αβερρόης και σε ιουδαίους όπως ο Μαϊμωνίδης.
(Παρένθεση 2η: Συμπτωματικό; Την εποχή αυτή -571 μ. Χ.- γεννήθηκε ο Μωάμεθ στη Μέκκα της Αραβίας. Και αυτός με θεϊκή αποκάλυψη «έλαβε από πάνω την εντολή να υψώσει τους ομοεθνείς του θρησκευτικά, ηθικά και πολιτικά». Έτσι το 622 διαδίδει τη θρησκεία του, το μωαμεθανισμό ή μουσουλμανισμό, από το μούσλιμ = αφοσιωμένος στο θεό!)
Στη Δυτική Ευρώπη το έργο του Αριστοτέλη πέρασε με το Βοήθειο τον 6ο αιώνα μ.Χ. Ο ρόλος των σχολαστικών φιλοσόφων στην Ευρώπη κατέληξε να είναι ο συμβιβασμός της αρχαίας ελληνικής Φιλοσοφίας με τη χριστιανική πίστη. Ο πιο γνωστός αντιπρόσωπός τους είναι ο Θωμάς ο Ακυινάτης (13ος αιώνας) ο οποίος εφάρμοσε τα διδάγματα του Αριστοτέλη στην επιστημονική του Θεολογία η οποία είχε μεγάλη επιρροή στους κύκλους της Ευρώπης. Η φιλοσοφική του αυτή βάση έχει υιοθετηθεί πλήρως από τους Ιησουΐτες.
Το 17ο αιώνα με τον Ντεκάρτ σημειώνεται η αρχή της νεότερης Φιλοσοφίας. Ακολουθούν οι Σπινόζα, Λάιμπνιτς και Χομπς. Το 18ο αιώνα εμφανίζονται οι Άγγλοι φιλόσοφοι Λοκ, Μπέρλεϋ, Χιουμ και Καντ. Το 19ο αιώνα έχουμε το γερμανικό ιδεαλισμό με τους Σέλλινγκ, Χέγκελ, Μιλ και Σπένσερ. Το ίδιο αιώνα εμφανίζεται ο απαισιόδοξος αθεϊσμός του Σοπενχάουερ και ακολούθησε ο διαλεκτικός υλισμός του Μαρξ και του Ένγκελς. Αργότερα έχουμε τις εργασίες του Νίτσε και του Κίρκεγκωρ και έτσι φτάσαμε στο υπαρξισμό του 20ου αιώνα με τους Χάϊντεγγερ, Γιάσπερ, Μαρσέλ και Σατρ, αλλά και στο ρεαλισμό των Ράσελ και Μουρ και το γλωσσικό φιλόσοφο Βιτγκενστάιν.
Εδώ μπορούν να προστεθούν και πολλά άλλα ονόματα σύγχρονων φιλοσόφων, αλλά όλους αυτούς τους συνόψισε πολύ λακωνικά ο Άγγλος Alfred Whitehead (1861 – 1947) με τον πολύ γνωστό αφορισμό του: «The safest general characterization of the European philosophical tradition is that it consists of a series of footnotes to Plato». Αυτό στα Ελληνικά θα το λέγαμε «Ο ασφαλέστερος γενικός χαρακτηρισμός της ευρωπαϊκής φιλοσοφικής παράδοσης είναι ότι αποτελείται από μία σειρά υποσημειώσεων στον Πλάτωνα».
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η Φιλοσοφία είναι άμεσο αποτέλεσμα της ανάπτυξης και της καλλιέργειας της ανθρώπινης γλώσσας. Το συνόψισε πολύ ορθά ο ανωτέρω φιλόσοφος από την Αυστρία Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951 ), στα Γερμανικά: «Die grenzen meiner sprache sind die grenzen meiner welt». Στα Ελληνικά θα το αποδώσουμε ως «Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου». Και ο ίδιος αφορισμός μπορεί να μεταφραστεί στα Αγγλικά ως «The limits of my language are the limits of my world». Να, λοιπόν, γιατί τα απώτερα όρια της Αγγλικής έχουν ελληνικά σύνορα με τις δεκάδες χιλιάδες ελληνικές λέξεις που οικειοποιήθηκε!
Τέλος, στην Αγγλική δεν μπορείς να μιλήσεις για Φιλοσοφία εάν δεν πάρεις την ελληνική σκέψη μαζί με τις λέξεις της. Εξάλλου ακριβώς το ίδιο γίνεται, τουλάχιστον, σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες.