O μεγάλος ανατόμος της κοινωνίας των ΗΠΑ θεωρεί ότι είναι λάθος να έχουμε υπερβολικές προσδοκίες από τον νέο Αμερικανό ηγέτη, αφού έχει θέσεις παρόμοιες με εκείνες παλαιών Ρεπουμπλικανών προέδρων

Η συγκίνηση που τον κατέκλυσε όταν ο Μπαράκ Ομπάμα “αναλήφθηκε” (δικός του ο όρος) στην προεδρία, αιφνιδίασε ακόμα και τον ίδιο. Δεν πίστευε ποτέ ότι θα ζούσε τη μέρα που οι ΗΠΑ θα αποκτούσαν μαύρο πρόεδρο. Πώς έφτασε λοιπόν σήμερα να εκνευρίζει την 22χρονη εγγονή του με τις… γεροντίστικες γκρίνιες του ότι η αλλαγή που επαγγέλλεται ο Ομπάμα δεν πρόκειται να έρθει; Ο Ράσελ Μπανκς, ένας από τους πιο σημαντικούς και πολιτικοποιημένους Αμερικανούς πεζογράφους της εποχής μας, ο συγγραφέας του συγκλονιστικού “Αmerican Darling” (Εκδ. Πόλις), εξηγείται.

Κύριε Μπανκς, ας πάμε λίγο πίσω στον χρόνο. Είναι Τρίτη, 4 Νοεμβρίου, ο Μπαράκ Ομπάμα κερδίζει την Πενσυλβάνια και το Οχάιο, όλα τελειώνουν, έχει εκλεγεί. Πώς αντιδράτε, πώς νιώθετε;

Ήταν μια συγκλονιστική στιγμή. Ξέρετε, για πολλούς από εμάς, που ζήσαμε τη δεκαετία του 1950 και το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα της δεκαετίας του 1960, ήταν λίγο σαν να ξαναζούμε το παρελθόν. Ξαφνικά θυμάσαι όλες τις θυσίες που έκαναν τόσοι πολλοί Αμερικανοί, λευκοί και μαύροι, εκείνη την περίοδο, ξαναζείς πολύ από εκείνο τον πόνο, και από την άλλη, νιώθεις μια ανείπωτη χαρά.

Διαβάζοντας, ωστόσο, συνεντεύξεις που δώσατε τον τελευταίο χρόνο, παρατήρησα μια αλλαγή στη στάση σας απέναντι στον Ομπάμα. Μέχρι και τον Σεπτέμβριο, εκφράζατε φόβο ότι δεν θα εκλεγόταν, παρ΄ ότι είναι “ό,τι καλύτερο έχει συμβεί στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες”. Έπειτα όμως, μετεκλογικά, ολοένα και περισσότερο, εμφανίζεστε επιφυλακτικός. Γιατί;

Κοιτάξτε, είμαι πολύ χαρούμενος που είδα τον Μπους να φεύγει και ανακουφίστηκα που εξελέγη ο Ομπάμα και όχι ο ΜακΚέιν. Πιστεύω ότι είναι ένας έντιμος πολιτικός, είναι ιδιαιτέρως ευφυής, ανέβασε το επίπεδο της συζήτησης… Αλλά αυτή δεν είναι η αρχή μιας νέας εποχής. Είναι νομίζω μια επιστροφή στην παλιά, λίγο πολύ ασφαλή, συμβατική εποχή Κλίντον. Δεν υπάρχουν φρέσκα πρόσωπα στην ο μάδα του, δεν υπάρχει κανείς που να προέρχεται από την Αριστερά, και αυτό, για κάποιον σαν εμένα, δεν είναι πολύ ενθαρρυντικό.

Τις πρώτες του προεδρικές αποφάσεις πώς τις κρίνετε;

Εύκολες. Δεν έχει πάρει καμία απόφαση που να μην είχε πάρει ήδη μέσα του ο αμερικανικός λαός στη μεγάλη πλειοψηφία του. Και είμαι πολύ απογοητευμένος με την αντίδρασή του στις ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα. Μπορεί να εκφράζεται με περισσότερη χάρη, αλλά επί της ουσίας η θέση του είναι ίδια με του Μπους, δεν έχει πει ούτε μια επικριτική λέξη για το Ισραήλ, τον βλέπω λοιπόν λίγο σαν Μπους λάιτ (γέλια). Αυτό ακούγεται λίγο σκληρό! Το ξέρω, λυπάμαι που είμαι τόσο αυστηρός… Αλλά ξέρετε, όταν κάνει διάλογο, τον κάνει σχεδόν αποκλειστικά με αυτούς που βρίσκονται δεξιά του. Κατά κάποιον τρόπο παίρνει ως δεδομένη την υποστήριξη της Αριστεράς στις ΗΠΑ, ως βάσης του, ο συμβιβασμός μετακινείται συνεχώς προς τα δεξιά, αυτό είναι το πρόβλημα.

Ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα, ο ίδιος ή το σύστημα;

Έχετε δίκιο, είναι το σύστημα. Το Κέντρο στην αμερικανική πολιτική έχει μετακινηθεί τόσο πολύ προς τα δεξιά τα τελευταία 25 χρόνια, που όταν μιλάς σήμερα για έναν μετριοπαθή Δημοκρατικό, μιλάς για κάποιον που στο παρελθόν θα ταυτοποιούνταν με τη Δεξιά. Θέλω να πω, οι θέσεις του Ομπάμα είναι λίγο πολύ ίδιες με Ρεπουμπλικανών προέδρων του παρελθόντος, όπως ο Αϊζενχάουερ.

Κύριε Μπανκς, πριν από πέντε χρόνια, είχατε στείλει στην έφηβη τότε εγγονή σας μια ανοιχτή επιστολή όπου εκφράζατε οδύνη για την κατάσταση στην οποία είχαν σύρει Μπους και Σία τις ΗΠΑ. Τι σας λέει σήμερα εκείνη;

Η Σάρα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της γενιάς της, είναι 22 ετών, τελειόφοιτη στο πανεπιστήμιο, υποστήριξε ενεργά τον Ομπάμα, έζησε και ζει με πολύ ενθουσιασμό την εκλογή του…

Πρέπει να τσακώνεστε πολύ λοιπόν! Ναι, δεν θέλει να ακούει τις γεροντίστικες γκρίνιες μου! Αλλά ξέρετε, το ίδιο ισχύει και για τις τέσσερις κόρες μου! Και το καταλαβαίνω, έπειτα από οκτώ χρόνια βαθιάς κατάθλιψης, το καταλαβαίνω, θέλουν να απολαύσουν τη στιγμή και να πουν “Δόξα τω Θεώ, έχουμε τώρα αυτόν τον έξυπνο, γοητευτικό, νέο άνθρωπο και μας αρέσει να τον βλέπουμε, να τον ακούμε, οπότε πάψε μπαμπά, πάψε παππού, μη μας τη σπας!”. Και μη με παρεξηγείτε, κι εγώ λέω, ας του δώσουμε μια ευκαιρία. Θεωρώ όμως επικίνδυνο να έχουμε υπερβολικές προσδοκίες από τον Ομπάμα, δεν είναι ένας άνθρωπος παντός καιρού, είναι ένας άνθρωπος για το Κέντρο και όσοι από εμάς δεν νιώθουμε άνετα εκεί, πρέπει να του ασκήσουμε πίεση, να συγκροτήσουμε μια υγιή αντιπολίτευση.

ΕΙΠΕ
Η πολιτική του Ομπάμα θα είναι αντανάκλαση της πολιτικής Κλίντον, δεν θα είναι περισσότερο προοδευτική, θα κυβερνήσει από το Κέντρο

“Γλυκό πεπρωμένο” και “Αmerican Darling”

O 68χρονος Ράσελ Μπανκς έχει πίσω του 19 βιβλία, πολυάριθμα διεθνή βραβεία και δεκαετίες εμπειρίας ως καθηγητής Λογοτεχνίας στο Πρίνστον. Όχι κι άσχημα, αν σκεφτεί κανείς ότι ήταν το πρώτο μέλος της οικογένειάς του που έκανε πανεπιστημιακές σπουδές. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες και δύο από αυτά έχουν ήδη μεταφερθεί στον κινηματογράφο – η ταινία “Γλυκό Πεπρωμένο” του Ατόμ Εγκογιάν βασίστηκε πάνω στο “Μια άλλη γλυκιά διάσταση” (Εκδόσεις Οξύ) και το “Αffliction” έγινε ταινία από τον Πολ Σρέντερ (στα ελληνικά προβλήθηκε ως “Οδύνη”). Στα σκαριά βρίσκεται η κινηματογραφική μεταφορά του “Αmerican Darling” (εκδόσεις Πόλις) από τον Μάρτιν Σκορτσέζε – το σενάριο βρίσκεται ήδη στα χέρια της Κέιτ Μπλάνσετ, που θα υποδυθεί τη Χάνα Μασγκρέιβ. Ο Μπανκς έχει επίσης ολοκληρώσει από καιρό μια διασκευή του θρυλικού “Στο δρόμο” του Τζακ Κέρουακ, παραγγελία του Κόπολα, και περιμένει. Μόλις ξεκίνησε ένα νέο βιβλίο, είναι σύγχρονο και τοποθετείται στο Μαϊάμι. Το στόρι όμως πλάθεται ακόμα και δεν θέλει να πει περισσότερα, ραντεβού λοιπόν σε περίπου δύο χρόνια.

“Όσοι από εμάς δεν νιώθουμε άνετα στο Κέντρο, πρέπει να συγκροτήσουμε μια υγιή αντιπολίτευση στον Ομπάμα”, λέει ο Ράσελ Μπανκς.

ΣΕΞΙ Η ΜΙΣΕΛ, ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΤΡΙΑ Η ΧΙΛΑΡΙ
Κύριε Μπανκς, θα σας πω δύο ονόματα, και θα ήθελα την άποψή σας. Πρώτα,Χίλαρι Κλίντον. Δεν ήμουν ποτέ υποστηρικτής της Χίλαρι παρ΄ ότι θαύμαζα ανέκαθεν την ευφυΐα και την ενέργειά της. Νομίζω ότι είναι μια πραγματίστρια πολιτικός, που βλέπει προς τα πού φυσάει ο άνεμος και κινείται αυτόματα προς τα εκεί. Χαίρομαι λοιπόν που δεν είναι εκείνη πρόεδρος.

Μισέλ Ομπάμα; Ω, είναι μια πολύ, πολύ γοητευτική γυναίκα, από κάθε πλευρά, και είναι πραγματικά ευχάριστο να τη βλέπεις μαζί με τον σύζυγό της, είναι προφανές ότι είναι ερωτευμένοι, και απολαμβάνουν τόσο να το εκφράζουν! – τέτοιο ζευγάρι δεν έχουμε ξαναδεί στον Λευκό Οίκο. Είναι και οι δύο σέξι από μόνοι τους, αλλά είναι ακόμα πιο σέξι μαζί!

* Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται από την αθηναϊκή εφημερίδα “Τα Νέα”.