Όταν κάποιος υποστεί τραυματισμό σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, εφόσον δεν έχει καθόλου ευθύνη, ή έστω δεν φέρει την βασική υπαιτιότητα, δικαιούται αποζημιώσεως από τον ζημιώσαντα οδηγό, που στην πράξη καταβάλλεται από την ασφαλιστική εταιρεία του ζημιώσαντος οδηγού.
Η αποζημίωση καλύπτει όλα τα έξοδα, τις δαπάνες και τις ζημίες που υπέστη ο τραυματισθείς εξ αιτίας του ατυχήματος και της υπαίτιας συμπεριφοράς του υπεύθυνου οδηγού. Καλύπτει επίσης και την απώλεια εισοδήματος καθ’ όλη την διάρκεια της αδυναμίας του θύματος να εργασθεί και να κερδίσει όσα κέρδιζε πριν του συμβεί το ατύχημα, όπως επίσης και την απώλεια εισοδήματος για όλους τους μήνες ή τα χρόνια που ο τραυματισθείς θα εργάζεται μεν, αλλά όχι με την αποδοτικότητα και την παραγωγικότητα που εργαζόταν πριν τον τραυματισμό του.
Τέλος, αποζημίωση δικαιούται ο ζημιωθείς και για την ηθική βλάβη που υπέστη, δηλαδή για την γενικότερη στεναχώρια και ταλαιπωρία του συνεπεία του ατυχήματος και τη στέρηση κάποιων βασικών αγαθών στο μέλλον, όπως ο περιορισμός της δυνατότητάς του να αθλείται, να τρέχει, να σηκώνει βάρη και να έχει αντοχή, στον βαθμό που είχε αυτές τις ελευθερίες προ του ατυχήματος.
Εάν μάλιστα ο τραυματισθείς υποστεί αναπηρία ή παραμόρφωση που θα επιδρά στο μέλλον του, δικαιούται να αξιώσει και την πρόσθετη αποζημίωση του άρθρου 931 ΑΚ, που ορίζει ότι “η αναπηρία ή παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημιώσεως, αν επιδρά στο μέλλον του”.
Η πρόσθετη αυτή αποζημίωση καταβάλλεται διότι η αναπηρία ή η παραμόρφωση, που προξενείται στον παθόντα, ανεξαρτήτως φύλου, εκτός από την επίδραση, την οποία μπορεί να ασκήσει τόσο στο ύψος των χρηματικών ποσών, που θα στερείται ο παθών στο μέλλον ή θα ξοδεύει επιπλέον εξαιτίας της αυξήσεως των δαπανών του, όσο και στο ύψος της χρηματικής ικανοποιήσεως, που θα επιδικασθεί για την ηθική βλάβη, μπορεί να θεμελιώσει και αυτοτελή αξίωση για αποζημίωση, αν επιδρά στην επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική του εξέλιξη. Στον επαγγελματικό- οικονομικό τομέα η αναπηρία ή παραμόρφωση του ανθρώπου, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, αποτελεί αρνητικό στοιχείο στα πλαίσια του ανταγωνισμού και της οικονομικής εξέλιξης και προαγωγή του.
Ζήτημα δημιουργείται όταν ο παθών αξιώνει αποζημίωση από την ασφαλιστική του υπαιτίου οδηγού για απωλεσθέντα εισοδήματα κατά την διάρκεια την αδυναμίας του να εργασθεί, ενώ όμως κάποιος άλλος του κατέβαλε τα εισοδήματά του αυτά.
Ο νόμος λέει ότι αυτός που υποχρεούται να αποζημιώσει κάποιον, δηλ. η ασφαλιστική, δεν πρέπει να απαλλάσσεται την υποχρεώσεως αυτής, από μόνο το γεγονός ότι κάποιος τρίτος καταβάλει χρηματικό ποσό στον τραυματισθέντα.
Στην υπ’ αριθ. 1705/2001 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία στρατιωτικός (συνταγματάρχης) τραυματίσθηκε σε αυτοκινητικό ατύχημα και παρέμεινε μακρυά από την υπηρεσία του για διάστημα επτά μηνών. Με αγωγή ζήτησε από το δικαστήριο να του επιδικάσει αποζημίωση εις βάρος της ασφαλιστικής το σύνολο των μισθών που θα ελάμβανε εάν δεν είχε υποστεί το ατύχημα. Το δικαστήριο (Εφετείο) του επιδίκασε το ποσό αυτό ως αποζημίωση, η ασφαλιστική όμως άσκησε αναίρεση στον Άρειο Πάγο, παραπονούμενη ότι κακώς υποχρεώθηκε να καταβάλει τους μισθούς, δεδομένου ότι η υπηρεσία του τραυματισθέντος του κατέβαλε αποζημίωση κατά την αναρρωτική του άδεια.
Ο Άρειος Πάγος απέρριψε την αναίρεση της ασφαλιστικής και επικύρωσε την ορθότητα της αποφάσεως για καταβολή όλων των μισθών, εφαρμόζοντας το νόμο που λέει ότι η ασφαλιστική δεν απαλλάσσεται την υποχρέωσε ως να αποζημιώσει τον τραυματισθέντα, μόνο από το γεγονός ότι αυτός έλαβε από τρίτον την παροχή.
*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρʼ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr