Η αξιόλογη ελληνική διαδικτυακή πύλη για το ελληνικό βιβλίο, τον πολιτισμό και τις νέες ιδέες bookpress.gr, καθώς και το σύγχρονο και εκλεκτό ελληνικό βιβλιοπωλείο politeianet.gr, τον περασμένο Νοέμβριο και Δεκέμβριο (2013), πραγματοποίησαν μία πρωτότυπη έρευνα με σκοπό να βρεθούν τα 100 καλύτερα βιβλία της νεότερης λογοτεχνίας μας που γράφτηκαν τους τελευταίους δύο αιώνες (1813 – 2013).

Έλαβαν μέρος 120 συγγραφείς και από τις προτιμήσεις τους καταρτίστηκε ο σημαντικός κατάλογος των 100 αξιολογότερων βιβλίων τη νέας μας ελληνικής λογοτεχνίας. Είναι η πρώτη φορά που έχουμε ένα τέτοιο ολοκληρωμένο δείγμα προτιμήσεων και αυτό αποτελεί μία υπέροχη αρχή για να συζητηθεί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ελληνικού βιβλίου, αλλά και ειδικότερα της ελληνικής λογοτεχνίας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλα αξιολογότατα ελληνικά βιβλία.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

Παρακάτω δημοσιεύεται ο συνολικός κατάλογος κατά αλφαβητική σειρά σύμφωνα με το επώνυμο του συγγραφέα και όχι με βάση τις προτιμήσεις αυτών που έλαβαν μέρος στην έρευνα.

Ας σημειώσουμε εδώ ότι ο συνολικός αριθμός των συγγραφέων που έχουν βιβλία στον κατάλογο των 100 είναι μόλις 66 και ανάμεσά τους μόνο 7 είναι γυναίκες. Από αυτούς, οι 43 είναι πεζογράφοι, 21 είναι ποιητές και 2 είναι θεατρικοί συγγραφείς.

Ανάμεσά τους έχουμε και «τέκνα της Διασποράς», όπως ο Καβάφης, ο Ταχτσής, ο Καχτίτσης, ο Σεφέρης και άλλοι που έχουν ζήσει χρόνια στο εξωτερικό.

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ

Φρονώ ότι για την πνευματική Μελβούρνη ο κατάλογος τούτος μπορεί να αποτελέσει τη βάση γόνιμων συζητήσεων και να καθρεφτιστεί η δική μας εδώ εγχώρια παραγωγή, η οποία πρέπει να θεωρηθεί όντως ως οργασμική μια και κάθε βδομάδα έχουμε τόσες διαλέξεις με παρουσιάσεις νέων έργων και πονημάτων στην πεζογραφία και την ποίηση.

 Θα ήταν ευχής έργον εάν κάποιο ελληνικό βιβλιοπωλείο ή οργανισμός διεξάγει μία παρόμοια έρευνα για τη δική μας παραγωγή εδώ στην Αυστραλία ή ειδικότερα στη Μελβούρνη και κατά πόσο οι Ελληνοαυστραλοί συγγραφείς και ποιητές κρατούν ζωντανή την ελληνική γλώσσα και επίσης κατά πόσο διαβάζεται το ελληνοαυστραλιανό βιβλίο. Κέρδος θα ήταν εάν είχαμε και ένα κατάλογο όλων αυτών των βιβλίων (σήμερα ένα τέτοιο ονομαστικό μητρώο -από ό,τι γνωρίζω- δεν υπάρχει) με την ημερομηνία έκδοσης, αλλά και πληροφορίες για τη διαθεσιμότητά τους και σε ποιες βιβλιοθήκες βρίσκονται. Όλα αυτά τα στοιχεία σήμερα μάς είναι άγνωστα –και είναι κρίμα– για την τρίτη μεγαλύτερη ελληνική πόλη του κόσμου. Πώς μπορούμε να αποδείξουμε τη δική μας προσφορά στον πολιτισμό της; Είναι ελληνική η έκφραση εμπειρίας: «Μόνο τα γραπτά μένουν»!

Τέλος μία τοπική μας παρατήρηση: Από τα 100 καλύτερα και αξιολογότερα βιβλία της νεότερης λογοτεχνίας μας, υποθέτω πως περίπου το 75% από αυτά έχουν γίνει θέματα ειδικής μελέτης στα Πανεπιστήμια της Μελβούρνης, όπου διδασκόταν ή ακόμη διδάσκεται η ελληνική γλώσσα. Με άλλα λόγια παρακολουθούμε από κοντά την παραγωγή του ελληνικού λογοτεχνικού βιβλίου και κερδίζουμε από αυτήν την τακτική μας με τις φιλολογικές και τις κριτικές μας μελέτες, που ευτυχώς υπάρχουν.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ

Ως έλληνες Μελβουρνιώτες, που πασχίζουμε πολύ να μεταδώσουμε τον πολιτισμό μας στα παιδιά μας, αλλά και στην ευρύτερη αυστραλιανή μας κοινωνία, πόσα από τα 100 αυτά βιβλία έχουμε διαβάσει; Πόσα από την τοπική μας παραγωγή; Και πόσα κλασικά βιβλία έχουμε διαβάσει από την Αρχαία μας Γραμματεία που τα πολυδιαβάζουν και τα μελετούν επισταμένα όλοι οι αγγλόφωνοι συντοπίτες μας; Ιδού ένας σοβαρός σκοπός, αλλά και στόχος για το Νέο Έτος του 2014 !

Ελπίζω το άρθρο τούτο να δημιουργήσει κάποια κίνητρα σε όλους μας, ειδικότερα σε δασκάλους και μαθητές, για μια ευρύτερη και πληρέστερη γνωριμία με τα λογοτεχνικά μας κείμενα και τους συγγραφείς αυτών, ώστε να αποκτήσουμε –κατά το δυνατόν– μία ολοκληρωμένη εικόνα της λογοτεχνικής μας παράδοσης, που αποτελεί και τη σύγχρονή μας ελληνική Παιδεία. Μόνο από μία τέτοια γραπτή και ποιοτική παράδοση Παιδείας είναι γνωστοί οι αρχαίοι μας σήμερα σε όλο τον κόσμο. Πόσα από τα 100 αυτά βιβλία είναι μεταφρασμένα στην παγκόσμια σήμερα Αγγλική;

Ο κατάλογος με τα 100 καλύτερα βιβλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας είναι ο εξής:
1. ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ        ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ
2. ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ     ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
3. ΑΞΙΩΤΗ ΜΕΛΠΩ        ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΝΥΧΤΕΣ
4. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ         Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΕΝΝΙΑ
5. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ         ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’60
6. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ         ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΡΔΟΠΑΤΗ
7. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ         ΟΡΘΟΚΩΣΤΑ
8. ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ         ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΚΑΙΕΙ
9. ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ         ΤΟ ΦΥΛΛΟ. ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ. Τ’ ΑΓΓΕΛΙΑΣΜΑ
10. ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ         ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ
11. ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ         ΤΟ ΝΟΥΜΕΝΟ 31328
12. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μ. ΒΙΖΥΗΝΟΣ     ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
13. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μ. ΒΙΖΥΗΝΟΣ     ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ
14. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μ. ΒΙΖΥΗΝΟΣ     ΤΟ ΜΟΝΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ
15. ΡΕΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ         Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΙΣΜΑΗΛ ΦΕΡΙΚ ΠΑΣΑ
16. ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ         ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ
17. ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ         ΑΜΟΡΓΟΣ
18. Ε.Χ. ΓΟΝΑΤΑΣ         Η ΚΡΥΠΤΗ
19. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ     ΠΕΘΑΙΝΩ ΣΑΝ ΧΩΡΑ
20. ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ         ΝΤΙΑΛΙΘ’ ΙΜ ΧΡΙΣΤΑΚΗ
21. ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ         ΧΑΙΡΕ ΠΟΤΕ
22. ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ         Η ΑΡΧΑΙΑ ΣΚΟΥΡΙΑ
23. ΣΤΡΑΤΗΣ ΔΟΥΚΑΣ         ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥ
24. ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ     ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ
25. ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ     ΜΠΟΛΙΒΑΡ
26. ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ         ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ
27. ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ         ΤΑ ΕΛΕΓΕΙΑ ΤΗΣ ΟΞΩΠΕΤΡΑΣ
28. ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ         ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1911-1996
29. ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ         ΜΑΡΙΑ ΝΕΦΕΛΗ
30. ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ     ΟΚΤΑΝΑ
31. ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ     ΕΝΔΟΧΩΡΑ
32. ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ     ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
33. ΖΥΡΑΝΝΑ ΖΑΤΕΛΗ         ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥ ΕΠΑΝΕΡΧΟΝΤΑΙ
34. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ     Η ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ
35. ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ         ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ
36. ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ         Η ΣΑΡΚΟΦΑΓΟΣ
37. Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ         ΑΠΑΝΤΑ
38. Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ         ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
39. ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ         ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ
40. ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ         ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΖΟΡΜΠΑ
41. ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ         Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ
42. ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ         Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ
43. ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ         ΩΔΑΙ
44. ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ     Η ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ
45. Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ         Η ΜΕΓΑΛΗ ΧΙΜΑΙΡΑ
46. Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ         ΓΙΟΥΓΚΕΡΜΑΝ
47. Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ         Ο ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΛΙΑΠΚΙΝ
48. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ     Η ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ΚΑΙ Ο ΛΥΚΟΣ
49. ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ     Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ
50. ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ         ΕΛΕΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΑΤΙΡΕΣ
51. ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ         ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΖΑ
52. ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ         ΝΗΠΕΝΘΗ
53. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ         ΚΑΤΑ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΩΝ
54. ΝΙΚΟΣ ΚΑΧΤΙΤΣΗΣ         Ο ΕΞΩΣΤΗΣ
55. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ     ΑΝΤΙΠΟΙΗΣΙΣ ΑΡΧΗΣ
56. ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ     ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΥΑΛΙΚΩΝ
57. ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ        ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
58. ΠΑΥΛΟΣ ΜΑΤΕΣΙΣ         Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ
59. ΜΙΧΑΗΛ ΜΗΤΣΑΚΗΣ         ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
60. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΡΑΤΗΣ         ΤΟ ΠΛΑΤΥ ΠΟΤΑΜΙ
61. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ         Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ
62. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ         Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΜΑΤΙΑ
63. ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ         Ο ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΥ
64. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΟΥ         ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ REMINGTON
65. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ     Η ΦΟΝΙΣΣΑ
66. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ     ΑΠΑΝΤΑ
67. ΝΙΚΟΣ-ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ     ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΕΡΣΗΣ
68. ΝΙΚΟΣ-ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ     Ο ΠΕΘΑΜΕΝΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ
69. ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ         EROICA
70. ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ         ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ
71. ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ         ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ
72. ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ         Η ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ
73. ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ         Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
74. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗΣ         Η ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ
75. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΚΗΣ     ΤΟ ΛΑΘΟΣ
76 ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ         ΠΟΙΗΜΑΤΑ Α’ ΚΑΙ Β’
77. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ         ΠΟΙΗΜΑΤΑ
78. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ         ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
79. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ         ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ
80. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ         ΣΤΡΟΦΗ
81. ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ         ΛΥΡΙΚΟΣ ΒΙΟΣ
82. ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ         ΝΕΚΡΟΔΕΙΠΝΟΣ
83. ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ         ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΩ
84. ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ         ΤΟ ΘΕΙΟ ΤΡΑΓΙ
85. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ         Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΣ
86. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ         ΑΠΑΝΤΑ
87. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ         ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ
88. ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ         ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ
89. ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ         ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ
90. ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΣΙΡΚΑΣ         ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ
91. ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΣΙΡΚΑΣ         Η ΧΑΜΕΝΗ ΑΝΟΙΞΗ
92. ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΚΚΑΣ         Ο ΜΠΙΝΤΕΣ
93. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ         ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΜΑΣ ΠΟΛΗΣ
94. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ         ΤΟ ΔΙΠΛΟ ΒΙΒΛΙΟ
95. ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ         Ο ΕΧΘΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
96. ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ         ΟΙ ΧΤΙΣΤΕΣ
97. ΝΙΚΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ         Ο ΛΟΥΣΙΑΣ
98. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΗΣΤΟΜΑΝΟΣ     Η ΚΕΡΕΝΙΑ ΚΟΥΚΛΑ
99. ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ     ΠΟΙΗΜΑΤΑ
100. ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ         ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής είναι πνευματική ιδιοκτησία των ως άνω οργανισμών, όπως αναφέρθηκαν στην πρώτη παράγραφο του άρθρου τούτου. Η αναδημοσίευσή τους γίνεται με την άδειά τους για την οποία τους ευχαριστούμε θερμά.