Πέντε χιλιάδες διοικητικούς υπαλλήλους -ιπτάμενο προσωπικό, πληρώματα εδάφους και τεχνικούς- θα πετάξει στο δρόμο η διοίκηση της Qantas την επόμενη τριετία, προκειμένου να «διασφαλίσει» το μέλλον του εθνικού αερομεταφορέα της Αυστραλίας στην εγχώρια και διεθνή αγορά.
Ο εμβληματικός, για την Αυστραλία, αερομεταφορέας ανακοίνωσε παθητικό 235 εκ. δολαρίων, για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος οικονομικού έτους και προειδοποίησε για μεγαλύτερο έλλειμμα μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους, εάν η κυβέρνηση δεν ακυρώσει το νόμο κατά της ξένης ιδιοκτησίας της Qantas, δεν εγγυηθεί για δάνεια της εταιρείας ή δεν προσφέρει οικονομική βοήθεια.
Το παθητικό, αν και χαμηλότερο από το αναμενόμενο, εκλαμβάνεται από την αγορά ως πιστοποίηση της αναποτελεσματικότητας των επιλογών της διοίκησης της εταιρείας από την αγορά. Σε διάστημα λεπτών από την ανακοίνωση του παθητικού η τιμή της μετοχής της Qantas έπεσε κατά 9% και εκφράζονται φόβοι για περαιτέρω πτώση.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Qantas, Alan Joyce, απέδωσε το παθητικό σε αριθμό παραγόντων, όπως άνισος ανταγωνισμός από την Virgin Australia, υψηλό κόστος των καυσίμων, υψηλό κόστος συντήρησης των αεροσκαφών, μεγάλος αριθμός υπαλλήλων (30.000) που απασχολεί ο αερομεταφορέας, κόστος φόρου Ρύπανσης (carbon tax) κ.ά.
Τόνισε, δε, ότι η διοίκηση της εταιρείας έχει σχέδιο μετάλλαξης του παθητικού σε ενεργητικό, με μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 2 δις δολάρια μέχρι τα 2017. Παράλληλα με τις μαζικές απολύσεις προσωπικού, η διοίκηση θα αναστείλει την υλοποίηση επιθετικών, αναπτυξιακών προγραμμάτων στην αγορά της Ασίας, θα μειώσει τις δαπάνες για αγορά αεροσκαφών και τις επενδύσεις σε εγκαταστάσεις, θα εξορθολογήσει τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, αρχής γενομένης με το κλείσιμο των εγκαταστάσεών της στο Avalon της Μελβούρνης, θα παγώσει τους μισθούς, θα παροπλίσει ή θα πουλήσει 50 αεροσκάφη, θα ναυλώσει αεροσκάφη τύπου Α320 για πτήσεις εντός και εκτός Αυστραλίας. Όμως, ο κ. Joyce αρνήθηκε να δώσει στη δημοσιότητα το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των μέτρων αναδιάρθρωσης της εταιρείας καθώς και διαβεβαιώσεις, ότι δεν πρόκειται να γίνουν περισσότερες απολύσεις.
Ο κ. Joyce, έκανε νέα έκκληση στην κυβέρνηση Abbott να ακυρώσει, το συντομότερο δυνατόν, την «ασύμφορη» απαγόρευση της πώλησης του αερομεταφορέα σε ξένους επενδυτές, απαγόρευση που εμποδίζει την κεφαλαιοποίηση της εταιρείας και περιορίζει την ανταγωνιστικότητα της στην εσωτερική αγορά, επικαλούμενος το παράδειγμα της Virgin Australia, που είναι συνιδιοκτησία τριών διεθνών αεροπορικών εταιρειών, της Singapore Airlines, της Air New Zealand και Etihad. Οι δύο πρώτες ελέγχονται μερικώς από τις κυβερνήσεις των χωρών προέλευσής τους και η τρίτη είναι ιδιοκτησία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Ο Nόμος ιδιωτικοποίησης της Qantas του 1992 (Qantas Sale Act1992) -που ψήφισε η Εργατική κυβέρνηση του Paul Keating- περιορίζει την ξένη ιδιοκτησία της Qantas στο 49% των μετοχών της. Ο Νόμος περιορίζει, επίσης, στο 25% το ποσοστό των μετοχών που μπορεί να έχει στην κατοχή ένας επενδυτής, ενώ ξένες αεροπορικές εταιρείες επιτρέπεται να ελέγχουν μέχρι 35% των μετοχών της Qantas.
Είκοσι χρόνια αργότερα (2011) η Εργατική κυβέρνηση της Julia Gillard τροποποίησε το Νόμο του ’92 με το Νόμο Qantas Sale Amendment Bill (2011), ο οποίος ορίζει, ότι τα κεντρικά γραφεία, το κέντρο επιχειρήσεων και το Τμήμα Συντήρησης της ιδιωτικοποιημένης, πλέον, εταιρείας θα βρίσκονται στην Αυστραλία. Ο κ. Joyce και το Διοικητικό Συμβούλιο της Qantas ισχυρίζονται, ότι οι περιορισμοί που θέτει ο Νόμος του ’92 «ζημιώνουν» τον εθνικό αερομεταφορέα, ενώ ενισχύουν το μεγάλο ανταγωνιστή της, Virgin Australia. Τόσο σκληρός είναι ο ανταγωνισμός από την Virgin στο εσωτερικό, που το κέρδος της Qantas το πρώτο εξάμηνο από μειώθηκε από 700 εκ. σε 100 εκ. δολάρια.
Η διοίκηση της Qantas ζητά, επίσης, από την κοινοπολιτειακή κυβέρνηση γραπτή εγγύηση (commonwealth debt guarantee) -όμοια με την γραπτή εγγύηση που παρείχε η κυβέρνηση Rudd στις τράπεζες της Αυστραλίας κατά την περίοδο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης- για δάνεια, που ενδεχομένως θα υποχρεωθεί να συνάψει η αεροπορική εταιρεία για την κάλυψη άμεσων αναγκών της.
Ακόμη, η διοίκηση της Qantas πιέζει για την εξασφάλιση οικονομική βοήθειας από την κοινοπολιτειακή κυβέρνηση για την κάλυψη του παθητικού της εταιρείας και τη χρηματοδότηση σχεδίων μελλοντικής οικονομικής ανάκαμψης της εταιρείας.
Κατά τον κ. Joyce, το παθητικό της εταιρείας προέρχεται, κυρίως, από τις διεθνείς δραστηριότητές της. Η εταιρεία ανακοίνωσε κέρδος 57 εκ. δολαρίων από τις εσωτερικές δραστηριότητές της -περίπου το ένα τέταρτο του κέρδους που είχε ανακοινώσει πέρυσι- αλλά παθητικό 262 εκ. δολαρίων από τις διεθνείς δραστηριότητες – πέρυσι το μαθητικό της από τις ίδιες δραστηριότητες ανήλθε στα 91 εκ. δολάρια.
Παθητικό 16 εκ. δολαρίων ανακοίνωσε και η Jestar, θυγατρική της Qantas, παρά τις δηλώσεις του κ. Joyce, ότι η εταιρεία κερδίζει από τις εγχώριες δραστηριότητές της. Σημειώνεται, ότι πέρυσι η Jetstar είχε ανακοινώσει κέρδος 128 εκ. δολάρια.
Η κυβέρνηση Abbott εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα. Ο πρωθυπουργός δηλώνει, ότι η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να ενισχύσει την Qantas. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο πρωθυπουργός αναρωτήθηκε «γιατί η κυβέρνηση θα πρέπει να προσφέρει στην Qantas αυτό που δεν είναι διατεθειμένη να προσφέρει σε όλες τις επιχειρήσεις της χώρας ή που δεν είναι δυνατόν να προσφέρει;». Ο πρωθυπουργός δήλωσε, όμως, ότι η κυβέρνησή του είναι διατεθειμένη να αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Qantas με τη στήριξη των άλλων πολιτικών κομμάτων. Ο κ. Abbott κάλεσε την ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης να στηρίξει την αλλαγή του Νόμου περί Iδιοκτησίας της Quantas.
Ο θησαυροφύλακας, Joe Hockey, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ενίσχυσης της Qantas από την κυβέρνηση. Προ ημερών είχε δηλώσεις στη βουλή, ότι η Quantas πληροί τις προϋποθέσεις για παροχή κρατική βοήθειας. Αντίθετα, ο υπουργός Συγκοινωνιών και Μεταφορών, Warren Truss, δηλώνει, ότι «η Qantas έχει τη δυνατότητα να καλύψει το παθητικό της εξ ιδίων πόρων».
O υπουργός Παιδείας, Christopher Pyne, κάλεσε το Εργατικό Κόμμα να «απαλλάξει» την Qantas από τα δύο «βαρίδια» που εμποδίζουν την «απογείωση της», το ιδιοκτησιακό καθεστώς και το φόρο ρύπανσης του περιβάλλοντος ψηφίζοντας τις τροπολογίες των σχετικών νόμων, που θα καταθέσει η κυβέρνηση.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Bill Shorten, χαρακτηρίζει την ανακοίνωση της Qantas «χειρότερη μέρα από την κατάρρευση της Ansett» και ζητά από την κυβέρνηση Abbott να παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια στον ενικό αερομεταφορέα.
Ο ανεξάρτητος γερουσιαστής, Νικ Ξενοφών, ζητά την απόλυση του κ. Joyce και του Διοικητικού Συμβουλίου της Qantas και προτείνει τη διενέργεια δικαστικής έρευνας για τις αποφάσεις και τις δραστηριότητες του διοικητικού συμβουλίου. Ο κ. Ξενοφών κατηγορεί τον Joyce για «ανικανότητα» και χαρακτηρίζει σκανδαλώδες το γεγονός, ότι η Qantas επένδυσε και έχασε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην Ασία για την επέκταση της θυγατρική της εταιρείας χαμηλού κόστους Jetstar χωρίς αποτέλεσμα.
Κατά της αλλαγής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Quantas τάσσεται Clive Palmer. Σε δηλώσεις του στο ABC τόνισε, ότι «οι γερουσιαστές του κόμματός του συμφωνούν, ότι η Qantas πρέπει να παραμείνει αυστραλιανή εταιρεία», ταύτιση που αναμένεται να δυσκολέψει την ψήφιση οποιασδήποτε τροπολογίας από τη γερουσία.
Την απόλυση του κ. Joyce ζητούν και τα συνδικάτα των πιλότων και των μηχανικών αεροπλάνων, επιρρίπτοντάς του την ευθύνη για τις αποφάσεις που προσγείωσαν ανώμαλα την εταιρεία. Τα συνδικάτα έθεσαν τις απόψεις τους ευθέως στον κ. Joyce, στο πλαίσιο της χθεσινής συνάντησής του με την ηγεσία της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Αυστραλίας (ACTU).
Ο γραμματέας της ACTU χαρακτήριζε, αβάσιμα τα δημοσιεύματα περί «απεργιακής κινητοποίησης του προσωπικού της Qantas», διασαφηνίζοντας ότι η αντίδραση των εργαζομένων θα εξαρτηθεί από τις εξηγήσεις που θα δώσει η διοίκηση της εταιρείας.
Εν τω μεταξύ, οι πολιτειακές κυβερνήσεις δηλώνουν «πρόθυμες» να συζητήσουν «λύσεις» με τη διοίκηση της Qantas, προκειμένου να περιορίσουν τις απώλειές τους.
Ο πρωθυπουργός της Βικτώριας, Dennis Napthine, δήλωνε χθες ότι, σύμφωνα με πληροφορίες της κυβέρνησής του, «οι περισσότερες απολύσεις θα γίνουν σε άλλες Πολιτείες». Η Qantas ανακοίνωσε, ήδη, το κλείσιμο του Τμήματος Συντήρησης Αεροπλάνων στο αεροδρόμιο Avalon και την απόλυση 300 ατόμων.
Οικονομικοί αναλυτές σχολιάζουν, ότι η διοίκηση της Qantas δεν είναι άμοιρη ευθυνών για τις απώλειες της εταιρείας. Ο κ. Joyce και το διοικητικό συμβούλιο, λένε, στην προσπάθειά τους να ανταγωνιστούν την Virgin Australia έκαναν λανθασμένες επιλογές, οι οποίες κόστισαν ακριβά στην εταιρεία.
Οι ειδικοί συμφωνούν, ότι είναι αναγκαία η αναδιάρθρωση της Qantas, εφόσον συνδυάζεται με μέτρα που θα καταστήσουν κερδοφόρες τις δραστηριότητές της εντός και εκτός Αυστραλίας.
Ο κ. Joyce δήλωνε, ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί, μήτε αναμένει την απόλυσή του από το Διοικητικό Συμβούλιο της Qantas, διότι «είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος να υλοποιήσει τα σχέδια της εταιρείας».