Σε περίπτωση διαζυγίου, όταν υπάρχουν τέκνα, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολεί τους γονείς είναι η ρύθμιση της γονικής μέριμνας.
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, κατά τη διάρκεια του γάμου, η γονική μέριμνα ανήκει και στους δύο γονείς και ασκείται από αυτούς από κοινού. Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του.

Σε περίπτωση διαζυγίου, και οι δύο γονείς συνεχίζουν να είναι φορείς του δικαιώματος γονικής μέριμνας, αλλά ανακύπτει ζήτημα σχετικά με τη ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας. Σύμφωνα με το άρθρο 1513 Αστικού Κώδικα, σε περίπτωση διαζυγίου η άσκηση της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από το Δικαστήριο.
Η συνηθέστερη λύση που ακολουθείται από τα ελληνικά Δικαστήρια είναι η ανάθεση της άσκησης της γονικής μέριμνας στον ένα από τους δύο γονείς, τον οποίο θεωρούν καταλληλότερο προς τούτο. Εάν οι γονείς συμφωνούν να συνεχίσουν να ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα παρά το διαζύγιο, το Δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει να συνεχίσουν να ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα, εφόσον συμφωνούν και ως προς τον τόπο διαμονής του τέκνου. Επίσης, από το νόμο παρέχεται η δυνατότητα στο Δικαστήριο να κατανείμει τη γονική μέριμνα μεταξύ των γονέων.

Το Δικαστήριο για τη λήψη της απόφασης του σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας λαμβάνει υπόψη του τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του τέκνου σχετικά με την επιμέλεια και τη διοίκηση της περιουσίας του. Το βασικό κριτήριο με βάση το οποίο το Δικαστήριο κρίνει για την ανάθεση της άσκησης της γονικής μέριμνας είναι το συμφέρον του τέκνου. Προκειμένου το Δικαστήριο να εξειδικεύσει το συμφέρον του τέκνου και να αποφασίσει για την άσκηση της γονικής μέριμνας, οφείλει να συνεκτιμήσει τους ψυχικούς δεσμούς του τέκνου με τον καθένα από τους γονείς του, όσο και με τα αδέλφια του, αλλά και με άλλα πρόσωπα όπως με τους παππούδες ή με ορισμένο περιβάλλον, όπως το σχολείο, η γειτονιά, οι φίλοι.
Σε περίπτωση έκδοσης συναινετικού διαζυγίου είναι υποχρεωτικό οι γονείς να συμφωνούν και ως προς την άσκηση της γονικής μέριμνας. Σύμφωνα με το άρθρο 1441 Αστικού Κώδικα, σε περίπτωση ύπαρξης ανήλικων τέκνων συναινετικό διαζύγιο μπορεί να εκδοθεί μόνο αν οι γονείς καταθέσουν έγγραφη συμφωνία που να ρυθμίζει την επιμέλεια των τέκνων και την επικοινωνία με αυτά. Η συμφωνία αυτή επικυρώνεται από το Δικαστήριο και ρυθμίζει την άσκηση της γονικής μέριμνας. Ωστόσο, σε περίπτωση που τα δεδομένα αλλάξουν, είναι δυνατή η τροποποίηση της ρύθμισης για τη γονική μέριμνα.

Ο γονέας στον οποίο ανατίθεται η γονική μέριμνα καθορίζει και τον τόπο της διαμονής του τέκνου. Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, διατηρεί το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας με αυτό. Επίσης, δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο έχουν και οι απώτεροι ανιόντες του, όπως για παράδειγμα ο παππούς και η γιαγιά του γονέα που δεν ασκεί τη γονική μέριμνα. Τα σχετικά με το δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο ρυθμίζονται από το Δικαστήριο.

Η ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας και της επικοινωνίας με το τέκνο γίνεται από το αρμόδιο Δικαστήριο μετά από την κατάθεση σχετικής αγωγής. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 735 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, είναι δυνατή η λήψη ασφαλιστικών μέτρων για την προσωρινή ρύθμιση των σχέσεων γονέα-τέκνου.

*Το παρόν άρθρο συντάχθηκε από το Δικηγορικό Γραφείο του κ. Ιωάννη Μ. Τριπιδάκη & Συνεργατών www.greeklawyersonline.gr / tel.: +30 210 8949037.