Έναν σημαντικό Έλληνα της Διασποράς φιλοξενεί φέτος ο πολυχώρος Τεχνών Citronne στο γραφικό νησί του Πόρου από τις αρχές Αυγούστου μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για τον κοσμοπολίτη Κωνσταντίνο Ξενάκη, ο οποίος έχει γεννηθεί στην Αίγυπτο, αλλά ζει και δημιουργεί πάνω από μισό αιώνα στο Παρίσι, το Βερολίνο και τη Νέα Υόρκη. Η έκθεση του διεθνούς εικαστικού Κωνσταντίνου Ξενάκη με τον τίτλο «No Way Out- Εικαστικές Καταγραφές: Χάρτες και Κώδικες», είναι μια συνέχεια της πρόσφατης ομότιτλης έκθεσης του καλλιτέχνη που οργάνωσε η γκαλερί Citronne σε συνεργασία με την Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στον ΟΟΣΑ (Διεθνής Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) στο Παρίσι. Ο Ξενάκης είναι κύριος εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας, ένας πολυταξιδεμένος καλλιτέχνης με διεθνές προφίλ και με συνεχή παρουσία σε πειραματικές προσπάθειες και αναζητήσεις.

Στην έκθεση του Κωνσταντίνου Ξενάκη στην γκαλερί Citronne στον Πόρο εκτίθενται 20 έργα (λάδια, κολάζ, χάρτες, βιβλία-αντικείμενα), 20 εικαστικά «αδιέξοδα – σχόλια» του καλλιτέχνη, που απορρέουν από την σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Ένα εμβληματικό έργο -έργο που συνδέει τις δύο εκθέσεις στον Πόρο και στο Παρίσι- ο «αδιέξοδος» (No Way Out) χάρτης της Ελλάδας ενέταξε την οπτική του καλλιτέχνη στην προβληματική του ΟΟΣΑ. Στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αφετηρία τον χάρτη αυτόν, η ιστορικός της τέχνης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, διευθύντρια της γκαλερί Citronne, σε συνεργασία με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ καθηγητή, Γιώργο Πρεβελάκη, παρουσίασε στο διεθνές κοινό του Οργανισμού έργα του Κωνσταντίνου Ξενάκη, στο ανακαινισμένο κτίριο της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Παρίσι (12 Φεβρουαρίου-14 Μαΐου 2014). Η έκθεση αυτή σχολιάστηκε εκτενώς στο διπλωματικό (La Lettre Diplomatique) και ακαδημαϊκό (Le Un) Τύπο.

Όπως είπε στο «Νέο Κόσμο» ο καλλιτέχνης, η Ελλάδα και ειδικά η αρχαία Ελλάδα πάντα αποτελούσε πηγή έμπνευσης στο έργο του, όπως και η φαραωνική Αίγυπτος. Και οι δύο αυτοί πολιτισμοί με επηρέασαν πάρα πολύ. Νιώθω παιδί του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Κλεοπάτρας. Όσον αφορά την κρίση στην Ελλάδα, χρειαζόμαστε έναν σύγχρονο Μέγα Αλέξανδρο για να την ξεπεράσουμε. Από την άλλη, βαθύτατα με συγκινεί και η Ευρώπη, όπου ζω και δημιουργώ. Μέσα στον κόσμο μου, πάντα συνυπάρχουν ισότιμα και τα τρία αυτά στοιχεία- Ελλάδα, Αίγυπτος και Ευρώπη.

Πολιτισμικά έχω και τη γαλλική, την αιγυπτιακή και την ελληνική κουλτούρα. Αλλά πάντα αυτή που με συγκινούσε ήταν η αρχαία ελληνική, η προ Χριστού Ελλάδα, την οποία μέχρι και τώρα μελετώ. Λέω πολλές φορές ότι ο 20ός και ο 21ος αιώνας δεν κατάλαβαν ακόμα τι σημαίνει ο Χρυσός Αιώνας του Περικλή, του οποίου τη γνώση έχουμε χάσει όχι μόνο οι Έλληνες, αλλά η υφήλιος ολόκληρη. Όποτε πηγαίνω στα μουσεία για να δω αυτό το θαύμα του 5ου αιώνα π.Χ. και όποτε ανατρέχω και στον Μέγα Αλέξανδρο, για τον οποίο έχω κάνει έργα, διότι τον έζησα στην Αίγυπτο που γεννήθηκα, αδυνατώ πραγματικά να αποδεχθώ το σημερινό κατάντημα της χώρας μας. Ζητώ συγγνώμη από τους αρχαίους Έλληνες που ακόμα πληρώνουν για μας…

Έχω ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπάρχουν ομορφιές παντού, στην Ευρώπη, την Αυστραλία, την Αμερική και την Ασία ασύγκριτες. Αλλά πουθενά δεν υπάρχει αυτό το κλίμα, το ελληνικό φως, ο ήλιος, η θάλασσα, τα νησιά μας με το απέραντο γαλάζιο, αυτή η Ιστορία. Πάντα λέω, ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι πιο ισχυρή από το Ισραήλ και πιο πλούσια από την Ελβετία, επειδή διαθέτει όλα τα απαραίτητα προνόμια. Αλλά στην Ελλάδα δεν υπάρχει Παιδεία και η Πολιτεία δεν φροντίζει τα δυο βασικά αγαθά -την Υγεία και την Παιδεία, και χωρίς αυτά δεν υπάρχει Πολιτισμός, ανέφερε χαρακτηριστικά ο διεθνούς φήμης καλλιτέχνης.

Από την πλευρά της, η επιμελήτρια των δυο εκθέσεων στο Παρίσι και στον Πόρο, η ιστορικός Τέχνης καθ. Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, τόνισε ότι η επιλογή της έκθεσης του Κ. Ξενάκη δεν είναι τυχαία. Είναι από τους τελευταίους σημαντικούς καλλιτέχνες αυτής της γενιάς και έχει ζήσει μεγάλο μέρος της ιστορίας του 20ού αιώνα. Γι’ αυτό έκρινα ότι είναι κατάλληλος να εκφράσει συνολικά μέσα από τα έργα του αυτό που ζούμε σήμερα. Τα έργα του είναι αιχμηρά, διότι ο Ξενάκης έχει βαθιά πολιτική σκέψη, η οποία δεν εγκλωβίζεται στην Ελλάδα. Έχει γεννηθεί στο Κάιρο, έχει ζήσει στη Γαλλία και τη Νέα Υόρκη και πηγαινοέρχεται ακόμα και σήμερα από την Ελλάδα. Αυτό που τον απασχολεί είναι να ανοίγει ο διάλογος πάνω στα θέματα της συνύπαρξης Ελλάδας και Ε.Ε. Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, χαρτογραφεί και κωδικοποιεί, συνδυάζει στοιχεία του παρόντος και του παρελθόντος, καταγράφει και καταγγέλλει τα αδιέξοδα της επικοινωνίας, την έλλειψη κατανόησης, την ασυνεννοησία του σύγχρονου κόσμου. Τα έργα του ενοποιούν χρόνο και χώρο, καθώς τέτοια ερωτήματα ανέκαθεν κινητοποιούν μια παγκόσμια ανησυχία υπογράμμισε η κ. Σπινάρη.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΞΕΝΑΚΗ

Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης γεννήθηκε το 1931 στο Κάιρο. Εκεί παρακολούθησε και τα πρώτα του μαθήματα ζωγραφικής, μετέβη όμως στο Παρίσι, όπου πραγματοποίησε κατά την περίοδο 1956-1957 σπουδές αρχιτεκτονικής και διακόσμησης εσωτερικών χώρων στην École Supérieure des Arts Modernes και στη συνέχεια ζωγραφικής από το 1957 έως το 1961 στην Academie de la Grande Chaumiere.

Ως υπότροφος της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών μετέβη το 1970 στο Βερολίνο, όπου δίδαξε από το 1971 έως το 1973 στο Schiller College. Για ένα διάστημα έζησε και εργάστηκε μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού, στο οποίο όμως εγκαταστάθηκε έκτοτε μόνιμα. Από το 1973 έως το 1982 δίδαξε στην École Normale Supérieure de l’ Enseignement Techique.

Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τη χαρακτική, τη γλυπτική, αλλά και τις εγκαταστάσεις. Το έργο του έχει τιμηθεί με διακρίσεις και βραβεία, ανάμεσά τους το βραβείο Delmas του Institut de France το 1996. Έχει πραγματοποιήσει δεκάδες ατομικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο, ενώ έχει λάβει μέρος και σε μια σειρά ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και κυρίως στο εξωτερικό. Το 1969 παρουσίασε το έργο του για πρώτη φορά σε ατομική έκθεση στη Σουηδία, ενώ ήδη από το 1961 είχε ξεκινήσει να λαμβάνει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις. Έργα του βρίσκονται εγκατεστημένα σε δημόσιους χώρους στο εξωτερικό, καθώς επίσης ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές Ιδρυμάτων και Μουσείων της Ελλάδας και κυρίως του εξωτερικού. Tο 1996 τιμήθηκε με το βραβείο Delmas του Institut de France.