Πριν από λίγους μήνες κυκλοφόρησε ένα βιβλίο στην αγγλική γλώσσα με τίτλο “THE TRAGEDY OF THE EUROPEAN UNION – Disintegration or Revival”, Public Affairs, New York 2014, στο οποίο ο George Soros (Τζωρτζ Σόρος στη συνέχεια) απαντάει σε ερωτήσεις του Dr Gregor Peter Schmitz, ανταποκριτή του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), αλλά και για το μέλλον της.

Δεδομένου ότι ο Τζωρτζ Σόρος είναι σήμερα δισεκατομμυριούχος, και συγκαταλέγεται μεταξύ των πλουσιότερων Αμερικανών, και εν όψει της διεθνούς φήμης που έχει ως επενδυτής, αλλά και φιλάνθρωπος, οι απόψεις που εκφράζει για το μέλλον της Ε.Ε. έχουν μεγάλη βαρύτητα, και συχνά επηρεάζουν τις αγορές. Για το λόγο αυτό το προαναφερθέν βιβλίο συζητήθηκε, και συνεχίζει να συζητείται, εκτενώς σε διεθνή κλίμακα.

Πρόσφατα μεταφράσθηκε και κυκλοφόρησε σε ελληνική έκδοση από τις Εκδόσεις Λιβάνη με τον μάλλον παράδοξο τίτλο «Το στοίχημα για την Ευρώπη». Το πώς ο κύριος τίτλος της πρωτότυπης αγγλικής έκδοσης “THE TRAGEDY OF THE EUROPEAN UNION” αποδόθηκε στα ελληνικά ως «Το στοίχημα για την Ευρώπη» είναι απορίας άξιο, ιδιαίτερα όταν η αγγλική έκδοση χρησιμοποιεί την ελληνική λέξη «τραγωδία» με όλα τα συμφραζόμενά της. Γιατί πράγματι αυτά που πρόσφατα διαδραματίζονται στην Ε.Ε. έχουν πολλά από τα χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, αν τα κράτη-μέλη της τα αντικαταστήσουμε με ανθρώπινους χαρακτήρες.
Τον τίτλο του βιβλίου εγώ θα τον μετέφραζα ως ακολούθως: «Η Τραγωδία της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Διάλυση ή Αναγέννηση;».

Ενδέχεται όμως η ελληνική μετάφραση του τίτλου να προέρχεται από την γερμανική έκδοση του βιβλίου, το οποίο κυκλοφόρησε παράλληλα με την αγγλική.
Σημειώνω πως στις αναφορές μου στο εν λόγω βιβλίο θα χρησιμοποιήσω δική μου μετάφραση από την αγγλική έκδοση του βιβλίου.

Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΤΟΥ ΣΟΡΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΡΛ ΠΟΠΠΕΡ

Πριν αναφερθώ στις απόψεις που εκφράζει ο Τζωρτζ Σόρος στο εν λόγω βιβλίο του, κρίνω πως είναι αναγκαία μια αναφορά στην καταγωγή του και σκιαγράφηση του χαρακτήρα του, καθώς και στον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει σε διεθνές επίπεδο σε θέματα επενδυτικής, οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής φύσης.
Ο Τζωρτζ Σόρος γεννήθηκε το 1930 στην Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, από γονείς εβραϊκής καταγωγής, το επίθετο των οποίων αρχικά ήταν Schwartz, αλλά επειδή είχαν απομακρυνθεί από τις εβραϊκές τους ρίζες το άλλαξαν σε Soros.

Στα νεανικά του χρόνια γνώρισε τις βιαιότητες του Ναζιστικού καθεστώτος, και στη συνέχεια την προσάρτηση της Ουγγαρίας στην Σοβιετική Ένωση. Το 1947, σε ηλικία 17 ετών, κατέφυγε στην Αγγλία, όπου εργάσθηκε σε διάφορες εργασίες, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα στη σχολή London School of Economics, από την οποία αποφοίτησε το 1952. Μετά από πολλές προσπάθειες προσλήφθηκε από μια εμπορική Τράπεζα του Λονδίνου, από την οποία προφανώς απέκτησε τις βασικές γνώσεις που μελλοντικά θα τον αναδείκνυαν σε μεγάλο επενδυτή.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Λονδίνο ο Σόρος γνωρίσθηκε με τον αυστριακής καταγωγής διανοητή και φιλόσοφο Καρλ Πόπερ, ο οποίος δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Φιλοσοφία και Λογική.

Στο κλασικό του βιβλίο «Η ανοιχτή Κοινωνία και οι εχθροί της» (1945) ο Πόπερ αποκαλεί «ανοιχτή κοινωνία» την κοινωνία στην οποία τα άτομα παίρνουν τις προσωπικές τους αποφάσεις αυτόβουλα, χωρίς την άσκηση καταπιεστικών μέτρων από τα εκάστοτε πολιτικά καθεστώτα. Σύμφωνα με τον Πόπερ, ελευθερία σημαίνει ελευθερία κριτικής σκέψης χωρίς τους καταναγκασμούς ιδεολογικών πεποιθήσεων και πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων.

Η προσωπική γνωριμία του Σόρου με τον Καρλ Πόπερ και η μελέτη του βιβλίου του επηρέασαν βαθύτατα τις δικές του αντιλήψεις για την πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία. Ο Πόπερ υπήρξε σφοδρός πολέμιος του κομμουνισμού και η διδασκαλία του διαμόρφωσε τη βάση των πολιτικών αντιλήψεων του Σόρου. Αυτός δίδαξε στον Σόρο τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές θεωρίες και τον μύησε σε διεθνείς αντικομουνιστικούς κύκλους και οργανώσεις και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Οι προσωπικές αντιλήψεις του Σόρου, όπως διατυπώνονται στα πολλά βιβλία του, αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τη φιλοσοφία του Καρλ Πόππερ. Για παράδειγμα, τα ιδρύματα με την επωνυμία «Ανοικτή Κοινωνία» (Open Society Foundation) τα οποία ο Σόρος έχει ανοίξει σε πολλές χώρες, αντανακλούν τον τίτλο του βιβλίου του Πόπερ, και λειτουργούν με βάση τις θεωρίες του.

Ο ΣΟΡΟΣ ΣΤΙΣ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

Ο Τζωρτζ Σόρος έφυγε από την Αγγλία το 1956 και εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αρχικά δραστηριοποιήθηκε στην Wall Street, το οικονομικό Κέντρο της Νέας Υόρκης, όπου κατά τη δεκαετία του 1960, επινόησε τα Hedge Funds, επενδυτικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου, ο οποίος προέρχεται από τη μεταβλητότητα των επιτοκίων, των τιμών συναλλάγματος και των τιμών των μετοχών και ομολόγων.
Για ένα διάστημα δούλεψε ως χρηματιστής και κατόπιν ως αναλυτής των αγορών για διάφορες εταιρίες, μέχρι που το 1973 ίδρυσε το δικό του επενδυτικό κεφάλαιο (Soros Fund), που μετονομάστηκε αργότερα σε Quantum Fund και κατόπιν σε Quantum Fund Endowment, εξασφαλίζοντας περισσότερα από 12 δισεκατομμύρια δολάρια από επενδυτές.

Το 1980, ο Σόρος άρχισε να χρησιμοποιεί τα εκατομμύριά του με επενδύσεις σε χώρες της Ευρώπης για να επιτεθεί εναντίον του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Ανατολική Ευρώπη και στην Σοβιετική Ένωση.

Το 1992, κατά τη διάρκεια της νομισματικής κρίσης που μάστιζε τη βρετανική οικονομία, ο Σόρος κερδοσκόπησε σε βάρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Αγγλίας, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να προβεί σε υποτίμηση της στερλίνας, με αποτέλεσμα ο ίδιος να αποκομίσει κέρδη της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων. Από εκείνην του την ενέργεια έγινε γνωστός ως «ο άνθρωπος που έσπασε την Τράπεζα της Αγγλίας».
Το αθηναϊκό περιοδικό Άρδην, στο τεύχος 58, Μάρτιος 2014, σε εκτενές άρθρο του για τον Τζωρτζ Σόρος με τίτλο «Τζωρτζ Σόρος, ο αυτοκρατορικός μάγος», γράφει και τα ακόλουθα μεταξύ άλλων: «Τα ιδρύματα και οι οικονομικοί μηχανισμοί του Σόρος είναι εν μέρει υπεύθυνα για την πτώση των καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και την πρώην Σοβιετική Ένωση».

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΤΖΩΡΤΖ ΣΟΡΟΣ

Παρά τα πολλαπλά επιχειρηματικά του ενδιαφέρονται, ο Τζωρτζ Σόρος είναι συγγραφέας πάνω από 30 βιβλίων, και πολυάριθμων άρθρων, στα οποία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, οικονομικών και επενδυτικών θεμάτων. Ενδεικτικά δίνω κάποιους τίτλους από τα πιο γνωστά βιβλία του.
*Opening the Soviet Union    1990
*Underwriting Democracy    1991
*Staying Ahead of the Curve    1995
*Open Society: reforming Global Capitalism    1998
*The Crisis of Global Capitalism    1998
*George Soros on Globalisation    2002
*The Bubble of American Supremacy    2003
*The Crash of 2008 and what it means    2009
*The Soros Lectures at the Central European Uni.    2010
*Financial Turmoil in Europe and the USA    2012
*My Philanthropy    2012
*The Tragedy of the European Union –
Disintegration or Revival?    2014