Στη σημερινή μας παγκοσμιοποιημένη και άκρως κλικίσιμη διαδικτυακή μας εποχή, οι ειδήσεις τρέχουν ακόμη και προ της …διανοίας. Έτσι από τον ελληνικό τύπο της πατρίδας και πολύ «εν συντομία» μαθαίνουμε: “Κυκλοφόρησε το “Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας” της Ακαδημίας Αθηνών, στο οποίο “αναπτύσσονται με ακρίβεια και πληρότητα περίπου 75.000 λήμματα, σύμπλοκα και στερεότυπες εκφράσεις από τα 120.000 που υπάρχουν στην ηλεκτρονική βάση”.(Αθήνα 2014, σελίδες 1819, τρίστηλο με έγχρωμα λήμματα).

Από δε το Δελτίο Τύπου της Ακαδημίας συμπληρωματικά μαθαίνουμε:
… σε χαρτί βίβλου των 60 γραμμαρίων διαστάσεων 21χ29,50 εκατοστά και βάρους 3 κιλών και 650 γραμμαρίων. Σελιδοποίηση, εφαρμογή διορθώσεων και εκτύπωση: Εθνικό Τυπογραφείο. ISBN 978-960-404-278-4. Τιμή 48 ευρώ. Για φοιτητές και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων διατίθεται στην ειδική τιμή των 35 ευρώ στο Βιβλιοπωλείο της Ακαδημίας Αθηνών, Πανεπιστημίου 25-29 (Στοά Κοραή), 105 64 Αθήνα. Τηλ. 210-3239381.
Ηλεκτρονική διεύθυνση: vivliopolio@academyofathens.gr .

Ακολουθεί από την Ακαδημία και μία άκρως κατατοπιστική ιστορική πληροφόρηση: «Την απόφαση έκδοσης του Λεξικού έλαβε ομόφωνα η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών τον Ιούνιο του 2003. …To Χρηστικό Λεξικό στηρίζεται σε πολύχρονη πρωτογενή έρευνα. Παρουσιάζεται σε ένα συνεχές σώμα κειμένων τριών εκατομμυρίων λέξεων ο θησαυρός της νεοελληνικής γλώσσας στη σημερινή δυναμική της μορφή. Το επιστημονικό λεξιλόγιο, το οποίο κατηγοριοποιείται σε 103 γνωστικούς τομείς, καταλαμβάνει τη θέση που του αξίζει, καθώς διαμορφώνει την Κοινή Νεοελληνική του μέλλοντος.

Έχουν καταγραφεί 5.000 νεολογισμοί, που δεν υπάρχουν σε κανένα άλλο νεοελληνικό λεξικό (π.χ. αναγνωρισιμότητα, αναρτητέος, αντικαπνιστής, αξιολογητής, γενόσημα, ιός έμπολα, αγγλ. Ebola virus, 1976, μπότοξ, πέλετ, σι ντι ες, σκάιπ, αγγλ. skype, 2003), πολλοί από τους οποίους αποτελούν διεθνισμούς υπό μορφή μεταφραστικών δανείων. Αναλύονται εκατοντάδες αθησαύριστοι ως τώρα επιστημονικοί κλάδοι, όπως γεωπληροφορική, ιχυθυοπαθολογία, μουσειογραφία, ψυχοφαρμακολογία.
Η έννοια “Χρηστικό Λεξικό”, σε αντιδιαστολή με το “Ιστορικό Λεξικό”, αποκτά εδώ ευρύτερη σημασία. Η Ακαδημία Αθηνών έθεσε ψηλότερα τον πήχη».
Οι βασικές καινοτομίες του Λεξικού εν περιλήψει είναι:
1.Κατάρτιση του λημματολογίου από εκτενείς βάσεις δεδομένων, όπως, κατά κύριο λόγο: Εθνικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας …η μηχανή αναζήτησης Google, ηλεκτρονικές βάσεις και ηλεκτρονικά λεξικά άλλων γλωσσών.
2) Καθιέρωση διπλής ορθογράφησης για ορισμένες λέξεις: αβγό-αυγό, κτίριο-κτήριο, ορθοπαιδικός-ορθοπεδικός.
3) Σύντομοι και ουσιαστικοί ορισμοί των λημμάτων.
4) Αναγραφή της επιστημονικής ονομασίας ζώων και φυτών.
5) Ενοποίηση σημασιών. Διάκριση της σημασίας από τη χρήση.
6) Καταγραφή αυθεντικών παραδειγμάτων.
7) Αναλυτική παρουσίαση των συνδυαστικών δυνατοτήτων των λέξεων: ομορφιά: αγγελική, αξεπέραστη, απίστευτη, απόλυτη, ασύγκριτη, διακριτική, εκθαμβωτική, εκρηκτική, εντυπωσιακή, εξαιρετική, εξωτική, κλασική, μαγευτική, μοναδική, τεχνητή. Ανδρική, γυναικεία, εξωτερική, εσωτερική, πνευματική, σωματική, ψυχική.
8) Ακριβής υφολογικός προσδιορισμός λέξεων και εκφράσεων.
9) Πραγμάτευση των στερεότυπων ή ιδιωματικών εκφράσεων και σταθερών λεξιλογικών συνάψεων σε νέα βάση στο τέλος κάθε λήμματος. Βλ. τα λήμματα ζωή, μάτι.
10) Παράθεση της χρονολογίας εμφάνισης των αγγλικών και γαλλικών λέξεων, όπως και των στερεότυπων εκφράσεων.

Στο Χρηστικό Λεξικό εισάγεται για πρώτη φορά μια σειρά λεξικογραφικών καινοτομιών όπως:
Η ετυμολογική έρευνα με την ετυμολόγηση όχι των λέξεων γενικά και αόριστα, όπως γινόταν ως σήμερα, αλλά των εκάστοτε σημασιών τους. Επίσης τα συνώνυμα εμφανίζονται στο κατάλληλο συγκείμενο, και πολλά άλλα.

Μία από τις βασικές αρετές του Χρηστικού Λεξικού είναι ότι περιγράφει τη νεοελληνική γλώσσα χωρίς προκαταλήψεις, όπως επιβάλλει η σύγχρονη λεξικογραφική πρακτική διεθνώς. Εμφατικά στον Πρόλογο τονίζεται: “Λεξικά της Νεοελληνικής υπήρχαν ήδη αξιόλογα, αλλά η Ακαδημία απέβλεψε με το Χρηστικό στην επίτευξη διττού αποτελέσματος: την έκδοση ενός σύγχρονου Λεξικού της γλώσσας μας και τον συνεχή πλουτισμό της ηλεκτρονικής του μορφής… Παρουσιάζει με συστηματικό τρόπο και επιστημονικώς εξακριβωμένα την πραγματική μορφή της Νεοελληνικής, τον γλωσσικό πλούτο της και τις θαυμαστές εκφραστικές δυνατότητές της… “.
Θα έχουμε να πούμε περισσότερα όταν το Λεξικό τούτο θα φτάσει στη Μελβούρνη κι θα μπει σε πρακτική εφαρμογή και θα υπάρχει στις Βιβλιοθήκες, αλλά και σε κάθε ελληνικό μελβουρνιώτικο σπίτι.

ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΟΛΥ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Θεωρώ πως η χρήση της λέξης «Χρηστικό» είναι περιττή στον τίτλο του. Όλα τα Λεξικά είναι χρηστικά. Χρηστικός σημαίνει αυτός που προορίζεται για χρήση ή είναι κατάλληλος για καθημερινή και γενική χρήση. Είναι μία περιττολογία νομίζω. Δεν λέμε έχω ένα «χρηστικό σπίτι», ούτε λέμε: «Δώσε μου ένα χρηστικό μαχαίρι και ένα χρηστικό πιρούνι!». Ο τίτλος έφτανε μόνο ως «Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας».

Και δεύτερο, αυτό το Νεοελληνικής Γλώσσας, δεν μας έφτανε μόνο το «Ελληνικής Γλώσσας»; Από πότε αρχίζει αυτή η Νεοελληνική; Η Ελληνική Γλώσσα είναι μία αδιαίρετη συνέχεια! Θα σημειώσω εδώ τα μεστά και μετρημένα λόγια τού νομπελίστα μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη, που νομίζω πως λένε μία αλήθεια που δεν τη έχουμε προσέξει όσο θα έπρεπε. « Τη λέξη νεοελληνικά την αποφεύγω, είναι χωρίς ακρίβεια, όταν την καλοκοιτάξεις, και άσκημη. Ούτε ο Άγγλος λέει νεοαγγλικά, ούτε ο Γάλλος νεογαλλικά.
(Δοκιμές Α’ σελ. 511).