Μετά από εβδομάδες διαρροών και συζητήσεων, η κυβέρνηση κατέθεσε τελικά προς ψήφιση το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τροποποιήσεις στον νόμο περί Αυστραλιανής Ιθαγένειας του 2007. Με την κωδική ονομασία “Αφοσίωση στην Αυστραλία”, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει τις διατάξεις που ήδη είχαν γίνει γνωστές το τελευταίο διάστημα. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση εισηγείται την αυτόματη αφαίρεση της αυστραλιανής ιθαγένειας από πολίτες με διπλή υπηκοότητα οι οποίοι εμπλέκονται σε τρομοκρατικές πράξεις. 

Αυτές οι πράξεις, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, περιλαμβάνουν: τη συμμετοχή σε διεθνείς τρομοκρατικές ενέργειες με τη χρήση εκρηκτικών και φονικών όπλων, την παροχή εκπαίδευσης για τρομοκρατικές ενέργειες, την καθοδήγηση τρομοκρατικών ενεργειών, την στρατολόγηση τρομοκρατών, τη χρηματοδότηση οργανώσεων και μεμονωμένων ατόμων που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές ενέργειες. 

Το νομοσχέδιο παραθέτει τρεις βασικές συνθήκες που μπορεί να στοιχίσουν σε έναν πολίτη την αυστραλιανή υπηκοότητα. Πρώτον, η εμπλοκή σε τρομοκρατική ενέργεια. 

Δεύτερον, η αναχώρησή τους σε τρίτες χώρες με σκοπό τη συστράτευσή τους με καταγεγραμμένες τρομοκρατικές οργανώσεις ή στρατεύματα εχθρικά προς την Αυστραλία. Τρίτον, αν έχουν καταδικαστεί από αυστραλιανό δικαστήριο για αδικήματα σχετικά με την τρομοκρατία, αλλά και ορισμένα άλλα αδικήματα. 

Η συμμετοχή σε τρομοκρατικές οργανώσεις ή σε στρατούς που αντιμάχονται την Αυστραλία, θεωρείται βάσει του νομοσχεδίου ως έμπρακτη “άρνηση της αυστραλιανής υπηκοότητας”. Η αφαίρεση, καθώς και η αναθεώρησή της, υπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του υπουργού Μετανάστευσης, ο οποίος μπορεί να ενεργεί αυτοβούλως, χωρίς να απαιτείται παραπομπή της υπόθεσης στο δικαστήριο. 

Πρόσφατα, άλλωστε, ο πρωθυπουργός, Tony Abbott, δήλωσε ότι η εκχώρηση σχετικών αρμοδιοτήτων στα δικαστήρια μπορεί να καταστήσει τους νόμους ιδιαίτερα επιεικείς. Το νομοσχέδιο έχει γίνει δεκτό με σκεπτικισμό από τον νομικό κόσμο, καθώς επιφανείς νομικοί αμφισβητούν τη συνταγματικότητά του, τονίζοντας ότι παραβιάζει την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, η οποία αποτελεί έναν από τους πυλώνες της δημοκρατίας. 

 

ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΝΟΜΙΚΩΝ 

Η ανησυχία των νομικών επικεντρώνεται και στην ασάφεια ορισμένων διατυπώσεων, όπως η “κατοχή αντικειμένου που σχετίζεται με τρομοκρατική ενέργεια”. Προειδοποιούν δε ότι, κάτω από αυτό το καθεστώς ασάφειας, αν κάποιος πολίτης προσφέρει οικονομική υποστήριξη σε κάποια ανθρωπιστική οργάνωση στην Συρία, για παράδειγμα, είναι πιθανόν να κινδυνεύει, στην περίπτωση που αυτή θεωρηθεί ότι σχετίζεται με την τρομοκρατία. 

Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το νομοσχέδιο δίνει στον υπουργό τη δυνατότητα αφαίρεσης ιθαγένειας με αναδρομική ισχύ, ενώ προβληματισμό προκαλούν και οι διατάξεις που καλούν για αφαίρεση ιθαγένειας από ανθρώπους που εμπλέκονται σε πράξεις καταστροφών της περιουσίας της Κοινοπολιτείας. 

Οι επικριτές της κυβέρνησης θεωρούν ότι πράξεις βανδαλισμού, οι οποίες μπορεί να μην έχουν καμία σύνδεση με την τρομοκρατία, αποτελούν πλέον αφορμές για στέρηση ιθαγένειας. Από τη μεριά του, ο υπουργός Μετανάστευσης Peter Dutton ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση, αλλά ότι η διάταξη προστέθηκε ύστερα από πληροφορίες για σχεδιασμό τρομοκρατικών χτυπημάτων εναντίον κρατικών κτιρίων. Στο στόχαστρο των νομικών -αλλά και των παρατηρητών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- έχει βρεθεί και η διάταξη που προβλέπει αφαίρεση ιθαγένειας ακόμη και για τα παιδιά των τρομοκρατών, εκτός και αν εγγυηθεί γι’ αυτά ο άλλος γονέας, αν αυτός είναι Αυστραλός υπήκοος. 

Πολλοί, εξάλλου, θεωρούν ότι αυτό το νομοσχέδιο είναι ένα βήμα προς την παραβίαση των υποχρεώσεων της Αυστραλίας στο πλαίσιο του ΟΗΕ, καθώς η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει ξεκινήσει καμπάνια για την καταπολέμηση της ανιθαγένειας. 

Παρά το ότι το νομοσχέδιο δεν προβλέπει την αφαίρεση υπηκοότητας από πολίτες που δεν έχουν άλλη, η ιδέα ότι μία κυβέρνηση μπορεί να προχωρεί στην αφαίρεση ιθαγένειας κατ’ αυτόν τον τρόπο, θεωρείται ότι ανοίγει τον ασκό του Αιόλου, επισείοντας την απειλή της ανιθαγένειας προς τους θεωρούμενους ως τρομοκράτες, οι οποίοι θα τεθούν, ως εκ τούτου, σε νομικό κενό.

 

ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

Παρά τις αντιδράσεις του νομικού κόσμου, το Εργατικό Κόμμα έχει δηλώσει ότι θα στηρίξει το νομοσχέδιο επί της αρχής. “Θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία στην χώρα μας αλλά και στο εξωτερικό” δήλωσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Bill Shorten. 

“Έχουμε πει ότι θα υποστηρίξουμε την αρχή της άρνησης της αυστραλιανής ιθαγένειας από πολίτες με διπλή υπηκοότητα, αν πάρουν τα όπλα εναντίον της Αυστραλίας. Αυτό που έχει σημασία για την εθνική ασφάλεια είναι να έχουμε νόμους που να λειτουργούν”.