Γιάννης Αδαμάκος, Στήβεν Aντωνάκος, Άγγελος Αντωνόπουλος, Κώστας Βαρώτσος, Νανά Βέττα, Κρις Γιανάκος, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, Βασίλης Θεοχαράκης, Δημοσθένης Κοκκινίδης, Δημήτρης Κούκος, Αλέκος Κυραρίνης, Aφροδίτη Λίτη, Robert McCabe, Τάσος Μαντζαβίνος, Χρόνης Μπότσογλου, Κωνσταντίνος Ξενάκης, Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη, Κώστας Παπανικολάου, Peter Seibt, Σωτήρης Σόρογκας, Παναγιώτης Τέτσης, Μαρία Φιλοπούλου, Μαρκ Χατζηπατέρας, Γιάννης Ψυχοπαίδης και άλλοι εκλεκτοί Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες έχουν φιλοξενηθεί τα τελευταία 10 χρόνια στον πολυχώρο πολιτισιμού και τέχνης Citronne στο όμορφο και γραφικό νησί του Πόρου.
Η Citronne σβήνει φέτος 10 κεράκια και εορτάζει την επέτειο με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση με τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα των σημαντικών προαναφερόμενων καλλιτεχνών, υπό τον τίτλο «Εικαστικές Σηματοδοτικές Αναφορές», η οποία θα διαρκέσει έως τέλος Σεπτεμβρίου. Συνάντησα την Διευθύντρια της Citronne, όνομα που παραπέμπει στο περίφημο λεμονοδάσος και στο ομότιτλο βιβλίο του Κοσμά Πολίτη, Δρ της Ιστορίας της Τέχνης και καθηγήτρια στο Boston College της Αμερικής Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη στον εκθεσειακό χώρο, που στεγάζεται σε μια αναπαλαιωμένη κατοικία του 19ου αιώνα στο λιμάνι του νησιού του Αργοσαρωνικού.
Ο Πόρος, μου θυμίζει η κ. Σπινάρη, είναι στενά δεμένος και με τον Νομπελίστα ποιητή μας Γιώργο Σεφέρη, όπου έγραψε ποίηση στη βίλα Γαλήνη, κοντά στο λιμάνι του νησιού. Μίλησε αποκλειστικά στο «Νέο Κόσμο», συγκινημένη από το γεγονός ότι απευθύνεται στον Ελληνισμό της Αυστραλίας και όχι μόνο, μιας και η ίδια έζησε πάνω από 30 χρόνια στην Αμερική, τη δεύτερη πατρίδα της μαζί με τον σύζυγό της Σπύρο Πολλάλη, καθηγητή Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας στο Harvard University.
Η ΔΡ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΟ BOSTON COLLEGE ΤΑΤΙΑΝΑ ΣΠΙΝΑΡΗ-ΠΟΛΛΑΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ
Με μία έκθεση στην οποία συμμετέχουν όλοι οι Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες που συνεργάστηκαν όλα αυτά τα καλοκαίρια με την γκαλερί Citronne γιορτάζουμε φέτος τα πρώτα μας δέκα χρόνια, παρά τις δύσκολες συνθήκες που βιώνει η Ελλάδα. Πρόκειται για μια έκθεση που σηματοδοτεί την επέτειο μας, με αφετηρία την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του νησιού: Το σταυροδρόμι, το πέρασμα, έναν «πόρο». Με τις παραπάνω προϋποθέσεις η γκαλερί επιδιώκει να συγκροτήσει ένα σύνολο θεματικό, με συμπληρωματικές μεταξύ τους οπτικές. Το σύνολο αυτό καλύπτει την συμβολική δεκαετία, αλλά και αναλύεται σε επιμέρους θεματικές προσεγγίσεις.
Η φετινή αναδρομική έκθεση διαρθρώνεται σε τρεις άξονες: Ο πρώτος κινείται γύρω από την ελληνική ταυτότητα μέσω της συλλογικής μνήμης, της ιστορικής, της πολιτισμικής και της πολιτικής. Ο δεύτερος σχετίζεται με το τοπίο και την αντοχή του στον χρόνο, με το περιβάλλον αέναο στοιχείο της θάλασσας. Ο τελευταίος επεξεργάζεται συνθετικά τον χρόνο, ως παράγοντα συνέχειας, αλλά και ως αποκρυσταλλωμένες φάσεις στην ιστορία.
Καλλιτέχνες γηγενείς, εικαστικοί της Διασποράς, όπως ο Steve Antonakos με τα φωτεινά αφαιρετικά έργα του, και ο Kris Giannakos με την γεμάτη Ελληνικό φως ζωγραφική του και δημιουργοί αλλοδαποί, όπως ο σπουδαίος Αμερικανός φωτογράφος Robert McCabe με τα υπέροχα ελληνικά λιμάνια και τοπία, συνέβαλαν παραγωγικά, όχι μόνον στην εξασφάλιση μιας λειτουργικής συνέχειας, αλλά και στη σταδιακή διαμόρφωση της ταυτότητας της γκαλερί. Η Citronne, πλέον, μετράει περισσότερες από 30 εκθέσεις, με άξονες την ελληνική ταυτότητα, τον χρόνο, το τοπίο και το στοιχείο της θάλασσας.
Παράλληλα με την εξελισσόμενη εικαστική της εμπειρία, η γκαλερί Citronne υιοθέτησε νέες δράσεις αλλά και χώρους, όπως οι αίθουσες του αρχαιολογικού μουσείου του Πόρου, όπου φιλοξενήθηκαν για τρεις συνεχόμενες χρονιές έργα σύγχρονων καλλιτεχνών ή το κτίριο της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στον ΟΟΣΑ στο Παρίσι.
Ο εικαστικός χώρος συμμετείχε στην προβληματική του Διεθνούς Οργανισμού πάνω στο θέμα της «resilience», της δυνατότητας, δηλαδή, της κοινωνίας να ανακάμπτει μετά από ένα πλήγμα, παρουσιάζοντας τον Φεβρουάριο 2014 την έκθεση του Κωνσταντίνου Ξενάκη με τον διορατικό τίτλο «No Way Out».
Μας τίμησαν με την παρουσία τους στα εγκαίνια της έκθεσης, εκτός από τους σημαντικούς εικαστικούς και γλύπτες, ο Έλληνας Επίτροπος στην ΕΕ, Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος έδειξε ενδιαφέρον για την εξωστρέφεια της τέχνης που επιχειρούμε όλα αυτά τα 10 χρόνια, αλλά και ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα, John Kittmer, ο οποίος είναι Ελληνιστής και βαθύς γνώστης της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού. Η Citronne όλα αυτά τα χρόνια φιλοξένησε από την πολυσυζητημένη θρυμματισμένη ελληνική σημαία του Κώστα Βαρώτσου έως τα τοπία της Υδρας του ακαδημαϊκού Παναγιώτη Τέτση, και από τη λαϊκή ζωγραφική του Τάσου Ματζαβίνου έως τους διεθνούς ακτινοβολίας, Κρις Γιαννάκο, Μαρκ Χατζηπατέρα, και Στήβεν Αντωνάκο, διαμορφώνοντας μια στέγη προβληματισμού και ανταλλαγής ιδεών στο νησί, το οποίο δεν ήταν γνωστό στο ευρύ κοινό για την εικαστική του δράση, όπως είναι τα γειτονικά νησιά Ύδρα και Αίγινα.
Ακόμη, ανάμεσα στα έργα ξεχωρίζω και τα αντιδικτατορικά έργα του Κοκκινίδη από την ενότητα «Διαμαρτυρίες», ένα από τα οποία κοσμεί το γραφείο του Έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στο Μέγαρο Μαξίμου, όπως και ένα έργο του Ξενάκη, τον οποίον είχαμε πέρυσι στον Πόρο, αλλά και στο Παρίσι. Φέτος, στο κεντρικό κτίριο του ΟΟΣΑ παρουσιάζουμε το καλοκαίρι μια μικρογραφία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης του Πόρου, με στόχο να αναδείξουμε την σύγχρονη ελληνική εικαστική τέχνη στο εξωτερικό, να δουν οι ξένοι και την θετική μας πλευρά, όχι μόνο την οικονομική κρίση.
Ο καθηγητής Σπύρος Πολλάλης, ο οποίος έχει καταγωγή από τον Πόρο, αλλά σπουδαία πανεπιστημιακή σταδιοδρομία στην Αμερική και αρκετά χρόνια στη Βενεζουέλα, αναφερόμενος στους στόχους του πολυχώρου τέχνης Citronne για την επόμενη δεκαετία τόνισε ότι όταν έχεις όραμα και ανοικτούς ορίζοντες στις σκέψεις και στο πρόγραμμα σου, πάντα πετυχαίνεις. Η Τατιάνα ήδη έχει κάνει μια σοβαρή δουλειά στο νησί, προβάλλοντας το έργο των σημαντικότερων Ελλήνων καλλιτεχνών, καθιστώντας τον πολυχώρο τέχνης Citronne σε σημείο αναφοράς και διαλόγου της τέχνης με το κοινό. Την στηρίζω πάντα σε όλες αυτές τις καλλιτεχνικές προσπάθειες και εικαστικές σηματοδοτικές αναφορές. Αποφασίσαμε να γυρίσουμε στην Πατρίδα και τα καλοκαίρια στο νησί μας, δημιουργώντας αυτόν τον χώρο πολιτισμού και τέχνης για να προσφέρουμε στον τόπο καταγωγής μου μια πνευματική εστία διαλόγου των καλλιτεχνών με το κοινό. Ο στόχος παραμένει ίδιος – προβολή της ελληνικής τέχνης και έκφρασης και ανάδειξη της ελληνικής ταυτότητας μέσα από την εικαστική έκφραση καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο.