Η γλωσσική παιδεία είναι το πρώτο μέλημα κάθε εκπαιδευτικού. Σε όλα τα μαθήματα, όλοι οι δάσκαλοι, έχουν τη δυνατότητα σε κάθε διδακτική ώρα να επιχειρήσουν μία ετυμολογική αναδρομή, δηλαδή μία αναγνωριστική κίνηση προς το παρελθόν της γλώσσας με ευεργετικά αποτελέσματα. Παράδειγμα: ένας μαθηματικός θα ετυμολογήσει τη διχοτόμο, (από τα: δίχα + τέμνω), ένας γυμναστής τη σταδιοδρομία ( στάδιο + δρόμος, διαδρομή στο στάδιο), στη Γεωγραφία (γη+γράφω) ή στη Γεωμετρία (γη+μετρώ). Όλα αυτά αποτελούν τη μορφωτική αξιοποίηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ;

Κοινωνία, κοινωνώ και κοινωνός, είναι λέξεις που προέρχονται από το επίθετο κοινός που δηλώνει κάτι που ανήκει στους πολλούς. Εάν κάτι είναι κοινό δεν ανήκει σε κανένα, αλλά σε όλους. Την έχουμε από τα πανάρχαιά μας χρόνια.

Σκεφτείτε λίγο τον πρώτο Έλληνα που δεν ήταν ατομιστής, αλλά σκέφτηκε να κάνει μία τέτοια λέξη. Ένιωσε την ανάγκη να δει τα γύρω του πράγματα πως δεν ανήκουν – ή δεν μπορούν να ανήκουν – σε ένα μόνο άνθρωπο, αλλά σε όλους. Καταπληκτική σκέψη η οποία απαθανατίστηκε με τη λέξη ΚΟΙΝΟΣ και 

αργότερα ΚΟΙΝΩΝΙΑ!

ΑΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΞΗ

Είναι αδύνατο να αναφέρουμε εδώ όλες τις σημασίες και τις συνθέσεις του κοινού. Θα χρειαζόταν να γραφτεί μία Πανεπιστημιακή Διατριβή. Ο κοινός είναι ένα κοινό γλωσσικό αγαθό που ίσως σήμερα θα το λέγαμε και δημόσιο αγαθό. 

Από τους αρχαιοτάτους χρόνους μέχρι σήμερα έχει μία ιδιαίτερη και εξαιρετική σημασία αναμφισβήτητης σπουδαιότητας, που η εφεύρεσή του ανεβάζει στα ύψη την ελληνική γλώσσα. Κοινά ονομάζονται όλα τα πράγματα που ανήκουν σε όλους. Όποιος γεννιόταν με εφόδιο αυτή τη γλώσσα έβλεπε όλο τον κόσμο ως κοινό. Καταπληκτική σύλληψη! Δεν χρειάζονται οι πόλεμοι για να τον κάνω δικό μου, αφού ο κοινός τον προσδιορίζει πως ανήκει σε όλους!

ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Το κοινό μάς έδωσε πάρα πολλές παραπλήσιες σημασίες. Κοινό λαός είναι η λαϊκή τάξη, κοινή διάλεκτος είναι η κοινή γλώσσα που την καταλαβαίνουν όλοι, κοινά γράμματα, κοινό ταμείο, κοινό ακροατήριο (όλος ο κόσμος χωρίς διαφορές). 

Το σύνολο των ανθρώπων έγινε η Κοινωνία και από εδώ κοινωνικός, κοινωνικότητα, κοινωνιστής, συγκοινωνώ, επικοινωνώ και πολλά άλλα. Από εδώ και ο κοινός νους, κοινός θνητός και οι σημαντικές μας πολιτικές λέξεις Κοινοβούλιο, Κοινοπολιτεία, που δυστυχώς δεν χωράει η Στήλη για να συνεχίσω. 

ΚΑΙ Η SOCIETY!

Η λέξη Society δεν έχει ΚΑΜΙΑ κοινή σημασία, ούτε κοινή σχέση με την ελληνική Κοινωνία. Ας το επαναλάβω – γιατί αξίζει – ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΜΙΑ! Έπρεπε όμως να εφευρεθεί γιατί η ελληνική γλώσσα την είχε και έδινε το φως με αυτήν, γιατί οι άνθρωποι ζουν μέσα σε μια Κοινωνία. Η Λατινική γλώσσα έβαλε τα δυνατά της και …σκάρωσε μία δική της. Σοφίστηκε πως οι άνθρωποι σε μια κοινωνία ακολουθούν ο ένας τον άλλο. Άκρως περιορισμένος ο τρόπος της σκέψης τους. Αυτό δεν είναι κοινωνία!

Μπήκαν στο ελληνικό γλωσσικό πηγάδι και βρήκαν το ελληνικό ρήμα ΕΠΩ και ΕΠΟΜΑΙ, που φυσικά σημαίνει ακολουθώ.

Στα Λατινικά το QU παρίστανε και τον ελληνικό φθόγγο /γράμμα Π. Το Πέντε το γράψανε ως QUINQUE και ο Πέμπτος έγινε QUINTUS. Ο Ίππος στα λατινικά έγινε EQUUS και είναι αυτός που στα Αγγλικά έδωσε το Εquestrian= ιππικός, έφιππος. Το ρήμα έπω (=ακολουθώ)- με δασεία – στα Λατινικά έγινε SEQUOR (Το S είναι η δασεία). Με κάποια απλοποίηση ο ακόλουθος (αυτός που ακολουθεί = έπεται) έγινε SEQUOR και SOCIUS. Από εδώ οι ευρωπαϊκές γλώσσες Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά «στράγγισαν» την κοινωνία τους και στα αγγλικά έγινε η γνωστή μας Society που έδωσε το Association, και ιδίως social και πολλές άλλες. Από εδώ και ο… Σοσιαλισμός. (Ακολουθούμε σαν κοπάδι!). Τρομάρα μας! 

Οι Άγγλοι σήμερα επίσης τη θεία Κοινωνία την λένε και ΚΟΙΝΟΝΙΑ με προφορά ως Κοηνόνια και δίνουν ιδιαίτερη σημασία στο νόημα του κοινού. 

Με αυτά τα ελληνικά γλωσσικά υλικά οι Λατίνοι οικειοποιήθηκαν και την άλλη άγιά μας λέξη: Π ε μ π τ ο υ σ ί α ( τα πέντε στοιχεία της φύσης: αήρ, ύδωρ, πυρ, γη και αιθέρας) και εννοούμε το απόσταγμα, το πιο σημαντικό συστατικό ενός όντος, μιας ιδέας και έγινε η αγγλική…Quintessence, (από τις ελληνικές λέξεις Quinta+essentia=πέντε+ουσία).

Άξιο λόγου θεωρώ να αναφέρω πως η Λατινική δεν είχε τακτικό επίθετο για το δεύτερο (;) και για αυτό ο δεύτερος έγινε από την ίδια ελληνική λέξη SECOND! (αυτός που ακολουθεί). Για του λόγου το ασφαλές ας αναφέρουμε εδώ πως το consequently είναι το ελληνικό επομένως!!

ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ 

Σήμερα η τεχνολογική κοινωνική δικτύωση στα Αγγλικά ονομάστηκε Social Media (και οι δύο ελληνικές λέξεις), γιατί με αυτά τα μέσα ο ένας… ακολουθεί τον άλλο! Γίναμε το κοπάδι όπου το πρώτο πρόβατο με το μεγάλο κουδούνι μάς …οδηγεί! Πού είναι η προηγμένη Κοινωνία; Η γλώσσα μόνο ΟΔΗΓΕΙ ! Ζητούνται επειγόντως παρατηρήσεις, εάν έχετε, φυσικά…