Όλοι μας, σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούμε τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα. Πόσοι, όμως, γνωρίζουμε τι απεικονίζουν και ποιοι είναι αυτοί που τα κοσμούν; Λίγη ιστορία για όλα αυτά δεν νομίζω ότι βλάπτει και σήμερα θα ασχοληθούμε εν συντομία με αυτά.
Από την ελληνική ιστορία ας θυμηθούμε -πρώτα- τα περίφημα, σοφά λόγια του ρήτορα Δημοσθένη που έλεγε: «Δει δε χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων» («Χρειάζονται τα χρήματα και χωρίς αυτά δεν γίνεται τίποτα από τα αναγκαία»).
Τίποτε δεν άφησαν οι αρχαίοι μας χωρίς να το σχολιάσουν και, μάλιστα, με πολλή σκέψη. Επίσης, τα πρώτα νομίσματα κατασκευάστηκαν στη Μ. Ασία και οι ελληνικές πόλεις διέδωσαν τη χρήση τους από την Ισπανία μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα.
ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΜΑΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
Πριν από πενήντα χρόνια ακριβώς -στις 16 Φεβρουαρίου 1966- η Αυστραλία μπήκε στο Δεκαδικό Σύστημα Νομίσματος και άφησε πίσω το αγγλικό της λίρας με τα σελίνια και τις πέννες. Τα πρώτα χαρτονομίσματα/τραπεζογραμμάτια ήταν τα $1, $2, $10 και $20. Το 1967 εκδόθηκε το χαρτονόμισμα αξίας $5. Τα τραπεζογραμμάτια των $50 και $100 ακολούθησε αργότερα, το 1973 και 1984 αντίστοιχα. Το χαρτονόμισμα του $1 σταμάτησε να εκδίδεται μετά από την εισαγωγή τού $1 σε κέρμα στις 14 Μαΐου 1984. Ομοίως, το χαρτονόμισμα των $2 αποσύρθηκε μετά από την εισαγωγή ενός κέρματος $2 στις 20 Ιουνίου 1988.
Μεταξύ 1992 και 1996, μια νέα σειρά χαρτονομισμάτων, όλων εκτυπωμένων στο πολυμερές, καθιερώνονται σταδιακά. Τα σημερινά χαρτονομίσματα είναι των $5, $10, $20, $50 και $100. Τα νέα χαρτονομίσματα είναι φτιαγμένα από πολυμερές πλαστικό. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ζωή υπερδιπλάσιας διάρκειας από τα παλαιότερα. Επιπλέον, διαθέτουν διαφανείς επιφάνειες και γνωρίσματα ασφαλείας που γίνονται εύκολα αντιληπτά από το ευρύ κοινό, ενώ ταυτόχρονα είναι σχεδόν αδύνατο να αναπαραχθούν από παραχαράκτες. Είναι καθαρότερα και πιο υγιεινά και μπορούν να ανακυκλωθούν στο τέλος της ζωής τους.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΚΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
XΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ ΤΩΝ $100 – ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 15 ΜΑΪΟΥ 1996: Στη μία όψη του είναι ο Sir John Monash, στρατιώτης, μηχανικός και διαχειριστής, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς διοικητές της Αυστραλίας. Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Monash υπηρέτησε στην Καλλίπολη και στο δυτικό μέτωπο. Ο Sir John διατήρησε ισχυρό δημόσιο προφίλ, εκπροσωπώντας τους στρατιώτες που επέστρεφαν από τον πόλεμο. Κατείχε εξέχουσα θέση ως επικεφαλής της Επιτροπής Ηλεκτρικής Ενέργειας στη Βικτώρια και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση του Shrine of Remembrance στη Μελβούρνη.
Στην άλλη όψη είναι η Dame Nellie Melba που κατάφερε να αναγνωριστεί διεθνώς ως σοπράνο. Η Melba έκανε το ντεμπούτο της το 1887 στο Rigoletto του Verdi στις Βρυξέλλες και τραγούδησε με μεγάλη επιτυχία στο Λονδίνο, Παρίσι, Μιλάνο, Νέα Υόρκη και άλλες μεγάλες πόλεις. Υιοθέτησε το όνομα «Melba» ως φόρο τιμής για την πόλη της τη Μελβούρνη.
XΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ ΤΩΝ $20 – ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1994: Στη μία όψη είναι ο αιδεσιμότατος, John Flynn, πρωτοπόρος στη Βασιλική Υπηρεσία Ιπτάμενων Ιατρών. Ο Flynn συνέβαλε σημαντικά στην ίδρυση της Πρεσβυτεριανής Εκκλησίας στην Αυστραλία. Βοήθησε την αυστραλιανή ενδοχώρα και πρωτοστάτησε να δημιουργηθεί μια εναέρια ιατρική υπηρεσία και η εισαγωγή των ραδιοεπικοινωνιών.
Στη άλλη όψη είναι η Mary Reibey που ανέλαβε την ευθύνη των επιχειρήσεων του συζύγου της μετά το θάνατό του, το 1811. Κέρδισε τη φήμη της ως έξυπνη και επιτυχημένη επιχειρηματίας στην αποικία της Νέας Νότιας Ουαλίας. Αργότερα στη ζωή της, έγινε γνωστή για το φιλανθρωπικό της έργο και το ενδιαφέρον της για την Εκκλησία και την εκπαίδευση. Ήταν κατάδικος για την κλοπή ενός αλόγου
ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ ΤΩΝ $10 – ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΤΗΝ 1η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1993: Στη μία όψη είναι ο Andrew Barton, πολύ γνωστός ως Banjo Paterson. Ήταν ποιητής και συγγραφέας και γεννήθηκε στην αγροτική Νότια Νέα Ουαλία. Ξεκίνησε την καριέρα του ως δικηγόρος και απέκτησε φήμη στα τριάντα του όταν έγραψε το τραγούδι «Waltzing Matilda» και το πολύ γνωστό βιβλίο του «The Man from Snowy River».
Στην άλλη όψη είναι η Dame Mary Gilmore, γνωστή για τη δράση της σε κοινωνικά ζητήματα, για την ψήφο των γυναικών, για τις συντάξεις γήρατος, για την υποστήριξη των στρατιωτών, των φτωχών και των ιθαγενών. Δημοσίευσε, επίσης, πολλά έργα πεζογραφίας και ποίησης με αγροτικά θέματα.
ΠΟΛΥΜΕΡΕΣ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ ΤΩΝ $5: Έχουμε εδώ το πορτρέτο της βασίλισσας Ελισάβετ ΙΙ μαζί με ένα κλαδί ευκαλύπτου. Η βασίλισσα έδωσε την έγκρισή της να χρησιμοποιηθεί αυτό το πορτρέτο σε ένα αυστραλιανό τραπεζογραμμάτιο το 1988.
Στο πίσω μέρος του τραπεζογραμματίου είναι τα χαρακτηριστικά του παλαιού και του νέου Κοινοβουλίου, τα οποία άνοιξαν το 1927 και το 1988, αντίστοιχα. Ένα αναμνηστικό χαρτονόμισμα των $5 εκδόθηκε για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της Αυστραλιανής Ομοσπονδίας το 2001. Στην πρόσοψη είχε τον Sir Henry Parkes, τον λεγόμενο «πατέρα» της Ομοσπονδίας μας.