Στον πάγο μπαίνουν οι ευρωτουρκικές σχέσεις, καθώς το καθεστώς του ισλαμιστή Ταγίπ Ερντογάν με τις καθημερινές κινήσεις εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων, εναντίον δημοσιογράφων και ΜΜΕ, παραβιάζοντας βασικές αρχές του κράτους δικαίου των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων και βασικών ατομικών ελευθεριών, δεν αφήνει περιθώρια ούτε στις πιο φιλοτουρκικές κυβερνήσεις της Ευρώπης να υποστηρίξουν την ευρωπαϊκή πορεία της κατοχικής δύναμης Τουρκίας.
Μετά από ένα εξάμηνο που διαλυθήκαν όλες οι ψευδαισθήσεις για το τι επεδίωκε ο Ταγιπ Ερντογάν με την επιχείρηση «καταστολής του πραξικοπήματος», η Ευρώπη βρίσκεται απέναντι στο πιο σκληρό δίλημμα στην πολυετή σχέση της με την Τουρκία.
Όλοι θέλουν να κρατηθεί σε ευρωπαϊκή τροχιά η Τουρκία, όλοι πιστεύουν ότι η ευρωτουρκική σχέση δεν μπορεί να καταλήξει σε ένταξη, οι περισσότεροι διαφωνούν για την μορφή που θα μπορούσε να πάρει η ειδική σχέση με την Τουρκία, και ο Ταγιπ Ερντογάν απλώς θέλει να κάνει επίδειξη δύναμης απέναντι στην Ευρώπη.
Όμως το μεταναστευτικό, μαζί με την διαμόρφωση ενός βαθύτατα αυταρχικού καθεστώτος, ανατρέπουν ισορροπίες και υπονομεύουν κάθε προσπάθεια για διαμόρφωση μιας ισορροπημένης ευρωτουρκικής σχέσης. Η Αυστρία με την σιωπηλή υποστήριξη του Βερολίνου (καθώς ο υπουργός Εξωτερικών Σταϊνμάγιερ μάλλον απόψεις του SPD εξέφραζε) ζήτησε την πλήρη διακοπή των ευρωτουρκικών σχέσεων…
Ο Γερμανός υπουργός ήπιος σε ότι αφορά την Τουρκία, έσπευσε να δηλώσει ότι διακοπή μπορεί να υπάρξει μόνον όταν η Τουρκία επαναφέρει την θανατική ποινή. Μια τοποθέτηση η οποία προκαλεί πραγματικά θλίψη για την γερμανική σοσιαλδημοκρατία, καθώς καθημερινά το καθεστώς Ερντογάν διαλύει κάθε έννοια δημοκρατίας και εκτελεί αμάχους και υπόπτους για συνεργασία με το κουρδικό PKK στις νοτιοανατολικές επαρχίες της Τουρκίας. Και ο κ. Σταινμάγιερ απειλεί ότι θα διακοπούν οι διαπραγματεύσεις μόνον εάν υιοθετηθεί επισήμως η θανατική ποινή, η οποία εφαρμόζεται καθημερινά ατύπως στις νοτιοανατολικές επαρχίες χωρίς καν …δίκη. Καθώς δεν υπήρξε ομοφωνία στο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., τελικά απλώς παγώνουν και δεν ανοίγουν άλλα Κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Αυτή η επιλογή διευκολύνει σημαντικά την Λευκωσία, η οποία κινδύνευε να βρεθεί με την πλάτη στο καναβάτσο, καθώς το κλίμα ήταν αρχικά υπέρ της Τουρκίας και υπέρ της άρσης του βέτο που έχει θέσει η Κυπριακή Δημοκρατία προκειμένου να ξεπαγώσουν συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις επι συγκεκριμένων κεφαλαίων.
Θετικές είναι και οι αναφορές στο Κείμενο για την Τουρκία που αναφέρεται, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, στη συνεχιζόμενη άρνησή της να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, ενώ τονίζεται ότι η Άγκυρα δεν έχει σημειώσει πρόοδο προς την εξομάλυνση των σχέσεων της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζεται ότι η αναγνώριση όλων των κρατών μελών αποτελεί βασικό συστατικό της ενταξιακής διαδικασίας και γίνεται αναφορά στην Αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, στην οποία περιλαμβάνονται όλες οι υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Κύπρου. Δύο άλλα σημαντικά στοιχεία είναι η αναφορά σε σχέση με την ένταξη των κρατών μελών της Ένωσης σε διεθνείς οργανισμούς καθώς και η ανάγκη συμμόρφωσης της Τουρκίας με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ.
Ο Νίκος Κοτζιάς που έχει αναλάβει και την ιδιαίτερα λεπτή αποστολή για συνεννόηση με την Άγκυρα στο θέμα των Εγγυήσεων για το Κυπριακό εμφανίσθηκε στην Συνοδό των ΥΠΕΞ, συγκαταβατικός: «Η προσωπική μου θέση και της κυβέρνησης είναι ότι δεν είμαστε εμείς που θα αποκλείσουμε την Τουρκία από την ΕΕ, αλλά θα είναι η ίδια που θα αποφασίσει αν θέλει να εξευρωπαϊστεί ή αν θέλει να αφήσει τον εαυτό της εκτός Ε.Ε.»
Ο Υπουργός εξωτερικών τόνισε ότι πρέπει να παραμείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και συνεννόησης με την Τουρκία, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και πρόσθεσε: «Από αυτή τη σκοπιά, εμείς είμαστε υπέρ της διατήρησης όλων των διαύλων συνεννόησης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το ίδιο κάνουμε σε εθνικό επίπεδο με την Τουρκία και δε συμφωνούμε με προτάσεις περί «παγώματος» των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Καθώς πολλοί αναφέρουν ότι θα πρέπει να υπάρχουν καλές σχέσεις με την Τουρκία επειδή λύνεται το Κυπριακό, επί τη ευκαιρία, είπα ότι θα πρέπει η Τουρκία, ανάμεσα στα άλλα ζητήματα που βλέπει η Ευρώπη, να μην εμφανίζεται νευρική.
Διακρίνεται από μια νευρικότητα και θα πρέπει να μη συμπεριφέρεται ως αναθεωρητική δύναμη, δηλαδή να θέτει ζητήματα όπως η Συνθήκη της Λωζάννης ή τα περί νήσων που, όπως αναφέρει η τουρκική αντιπολίτευση, είναι τάχα κατειλημμένα από την Ελλάδα. Εξηγώ πάντα στους Ευρωπαίους ότι μιλάμε ακόμα και για νησιά κατοικημένα και για νησιά όπως η Γαύδος, το πιο νότιο και απομακρυσμένο σημείο της χώρας».