Την περασμένη εβδομάδα μιλήσαμε για «το εκπληκτικό Διαδίκτυο» και μπορούμε πλέον να μιλάμε θριαμβευτικά για τα επιτεύγματα του σύγχρονου αυτού πανανθρώπινου θαύματος που είναι το Διαδίκτυο. Αλλά εάν δούμε και την αρνητική του πλευρά, θα φρίξουμε από το τέρας που δημιουργήσαμε. Είναι, όντως, όμως δίκοπο μαχαίρι.
Από τη μία πλευρά, είδαμε με την εύκολη διακίνηση ιδεών, πληροφοριών, εικόνων και τόσο άλλων οπτικοακουστικών μέσων, αλλά ταυτόχρονα έχουμε και το επιβλαβές και παράνομο περιεχόμενο του Διαδικτύου που διοχετεύεται με την ίδια ευκολία.
ΕΚΝΕΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΟ
Ας αναφέρουμε εδώ μόνο μερικές πτυχές του που είναι τρομερά εκνευριστικές και άκρως ενοχλητικές: ρατσισμός, ξενοφοβία, τρομοκρατία, παιδική πορνογραφία, σεξουαλική παρενόχληση, εκφοβισμός, οικονομικό έγκλημα, απάτες, εξύβριση, συκοφαντική δυσφήμιση, παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων, πνευματικής ιδιοκτησίας και πολλών άλλων.
Υπάρχει η συνεχώς αυξανόμενη ανησυχία ότι το διαδικτυακό μίσος μπορεί να προκαλέσει βία και να οδηγήσει σε πραγματικά εγκλήματα μίσους. Το Διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να ενισχύσει το εχθρικό κλίμα εναντίον συγκεκριμένων ομάδων. Και όλα αυτά στη λεγόμενη «κοινωνική δικτύωση». Ζωντανά παραδείγματα οι σημερινοί τζιχαντιστές, που επιδίδονται στο σκέτο και μακροσκελές τους υβρεολόγιο.
ΓΚΟΥΓΚΛΙΣΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ
Θεωρούμε ότι δεν είναι κακό πράγμα να υπάρχουν δημοσίως προσβάσιμες πληροφορίες σε σχέση με το άτομό μας. Και στο χωριό όλοι μας γνωρίζουν. Είναι, όμως, σημαντικό να γνωρίζουμε την ύπαρξη πληροφοριών στο Διαδίκτυο, ώστε να μπορούμε να προστατεύουμε τις πληροφορίες που δεν επιθυμούμε να τις γνωρίζει όλος ο κόσμος. Αυτές, κατ’ επέκταση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κακόβουλα εναντίον μας. Γκουγκλίστε τον εαυτό σας για να σας πει το Διαδίκτυο ποιος… είστε!
Υπάρχουν περιπτώσεις ατόμων που έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας φωτογραφιών ή απόψεων που έχουν αναρτήσει οι ίδιοι ή τρίτοι γι’ αυτούς στο Διαδίκτυο. Πολλά τέτοια έρχονται τα τελευταία χρόνια πολύ συχνά στη δημοσιότητα και τα βλέπετε, τα ακούτε ή τα διαβάζετε όλοι σας στον Τύπο.
«ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ» ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ
Το σημείωμα τούτο γράφεται μετά την ανάγνωση του άρθρου με τίτλο «Why we’re losing the Internet to the culture of hate» («Γιατί χάνουμε το Διαδίκτυο στην καλλιέργεια του μίσους»), στο περιοδικό Time της 29/8/2016, σελ. 28-34. Θεώρησα καλό να σας προτείνω να το διαβάσετε και σεις. Υπάρχει στο Διαδίκτυο. Είναι όντως αποκαλυπτικό που παρουσιάζεται η αρνητική πλευρά του Διαδικτύου, που το θαυμάζουμε για όλα τα καλά του, αλλά είναι δίκοπο μαχαίρι και με την κόψη του φαίνεται ότι αλλάζει τη ζωή μας προς την «καλλιέργεια» = culture του μίσους! Καλό έργο το μίσος; Κατά πού βαδίζουμε;
Έφερε πολλά καλά το Διαδίκτυο, αλλά υπάρχει και πολλή πραγματική σαβούρα και σύγχυση. Σε αυτή τη διαδικτυακή εποχή οι περισσότεροι πολίτες σήμερα κινούνται και ενεργούν χωρίς κατεύθυνση και σκοπό. Πορευόμαστε χωρίς πυξίδα. Χάσαμε την ταυτότητά μας και αυτό που ονομάζουμε αξίες είναι πολύ μακριά από τις αρετές των αρχαίων μας. Ο κόσμος όλος, οδεύουμε στο άγνωστο. Τι να λένε τάχα οι νέοι μας… διαδικτυολόγοι; Γίναμε έρμαια μιας τρομερής εποχής που αλλάζει ραγδαία, όπως ένα κλικ στο Διαδίκτυο!
Η ΦΙΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ
Να, που και στην ψηφιακή μας εποχή με τη νέα μας τεχνολογία τοy Διαδικτύου, ο ποιητής μας Κωνσταντίνος Καβάφης -στο υπέροχο παρακάτω ποίημά του- είναι και πάλι επίκαιρος, και διαχρονικός που συνηθίζουμε να λέμε, αλλά και πολύ διακριτικός με ένα πολύ ευγενικό τακτ, μας συμβουλεύει ποιητικά:
ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.
(Από τα «Ποιήματα 1897-1933», Ίκαρος 1984).
Φρονώ ότι το «Όσο Μπορείς» είναι το ποίημα του Καβάφη που αποδίδει, με ποιητικό τόνο τις σκέψεις του ποιητή, για το πώς θα πρέπει οι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν τη ζωή τους, ώστε να μπορέσουν να διαφυλάξουν τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπειά τους και μάλιστα σήμερα στη βαριά διαδικτυακή μας εποχή. Ο ποιητής στο παραινετικό αυτό ποίημα, προτείνει έναν κώδικα συμπεριφοράς στην ατομική και την κοινωνική μας ζωή σήμερα. Συμβουλεύει τον αναγνώστη του ποιήματος –αλλά μπορεί και τον εαυτό του!– να διασφαλίσει την προσωπική του ελευθερία και να υπερασπιστεί την αξιοπρέπειά του μέσα στην κοινωνική ζωή, όσο αυτό είναι δυνατό, εξ ου και ο τίτλος «Όσο Μπορείς»! Οι σκέψεις μου αυτές είναι μια προσωπική μου προσέγγιση στην ερμηνεία του.
Εσείς, τι λέτε;