Ένα παγόβουνο μεγέθους… Λουξεμβούργου απειλεί το επίπεδο του οξυγόνου στους ωκεανούς, τα θαλάσσια ρεύματα και ενδεχομένως το ίδιο το κλίμα του πλανήτη μας. Όλα αυτά συμβαίνουν στον Νότιο Παγωμένο Ωκεανό, όπου το παλαιό παγόβουνο με την επωνυμία Β-9Β, το οποίο είχε δημιουργηθεί το 1987, προσέκρουσε σε μια άκρη του παγετώνα Μερτζ πριν από λίγες εβδομάδες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα δεύτερο παγόβουνο με επιφάνεια 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, όσο δηλαδή το δουκάτο στην καρδιά της Ευρώπης. Η σύγκρουση δεν οφείλεται απαραιτήτως στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αλλά περισσότερο στη φυσική διαδικασία που συμβαίνει στα στρώματα πάγου. Το νέο παγόβουνο είναι ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια.
Και τα δύο παγόβουνα πλέουν τώρα το ένα δίπλα στο άλλο σε απόσταση 100-150 χιλιομέτρων από την Ανταρκτική καθ’ οδό προς Αυστραλία αλλά δεν αναμένεται να φτάσουν ποτέ.
Το νέο παγόβουνο έχει μήκος 78 χιλιόμετρα και πλάτος περίπου 39 χιλιόμετρα και, σύμφωνα με τον αυστραλό επιστήμονα Νιλ Γιανγκ της Αustralian Αntarctic Division, περιέχει ποσότητα νερού ίση με το ένα πέμπτο της ετήσιας κατανάλωσης ύδατος σε ολόκληρο τον κόσμο.
Αυτή τη στιγμή τα δύο παγόβουνα βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή πάνω από την υφαλοκρηπίδα της Ανταρκτικής και, όπως εκτιμά ο κ. Γιανγκ, η προοπτική είναι να κατευθυνθούν δυτικά, κατά μήκος της ακτογραμμής της Ανταρκτικής. Είναι μάλλον απίθανο να φθάσουν όμως ως την Αυστραλία, όπως φοβούνται κάποιοι, καθώς κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς. Αλλά οι ειδικοί ανησυχούν για τις συνέπειες αυτής της μαζικής μετακίνησης πάγου σε νερά που δεν έχουν πάγο και που γειτνιάζουν με τον παγετώνα. Τα νερά αυτά παίζουν σημαντικό ρόλο στα ρεύματα των ωκεανών. Η συγκεκριμένη περιοχή είχε μείνει καθαρή από πάγο λόγω του παγετώνα, εξηγεί ο ειδικός επί του κλίματος Στιβ Ρίντουλ.
Με την αποκόλληση ενός τμήματος του παγετώνα, η περιοχή που καταλάμβανε θα γεμίσει με θαλάσσιο πάγο, πράγμα που θα περιορίσει την ικανότητα του ψυχρού και πυκνού νερού να κατακαθίσει. Αυτό το νερό που κατακάθεται στη λεκάνη του ωκεανού τροφοδοτεί τα ωκεάνια ρεύματα με οξυγόνο. Καθώς λοιπόν υπάρχουν πολύ λίγες περιοχές στον κόσμο όπου συμβαίνει αυτό το φαινόμενο, μια επιβράδυνση της σχετικής διαδικασίας σημαίνει ότι θα μειωθεί η ποσότητα του οξυγόνου που τροφοδοτεί τα βαθιά ρεύματα τα οποία με τη σειρά τους τροφοδοτούν τους ωκεανούς.
«Ίσως υπάρξουν περιοχές των ωκεανών που θα χάσουν οξυγόνο και φυσικά εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ζωής θα χαθεί, λέει ο Μάριο Χοπέμα, χημικός ωκεανογράφος στο Ινστιτούτο Αλφρεντ Βέγκενερ της Γερμανίας. Άλλοι επιστήμονες εκτιμούν ότι το τεράστιο παγόβουνο πιθανόν είναι να διαταράξει και το κλίμα, καθώς μια μείωση στην παραγωγή τέτοιου ύδατος θα φέρει ψυχρότερους χειμώνες στην περιοχή και θα επηρεάσει τη ζωή των πιγκουίνων και των άλλων ζώων που ζουν και τρέφονται εκεί. Οι επιστήμονες έχουν τοποθετήσει επάνω στο παγόβουνο συστήματα εντοπισμού θέσης (GΡS) και άλλα επιστημονικά όργανα για να παρακολουθούν την πορεία του αλλά και να το μελετούν.