Οι Νεοέλληνες απόκτησαν την ελευθερία τους με το σπαθί και την έχασαν με τα δάνεια. Γιατί έχασαν την ελευθερία τους με τα δάνεια; Διότι «τα δάνεια δούλους τους ελευθέρους ποιεί». Η ρήση αυτή δεν είναι δική μου ούτε του Αγαθαρχίδη: ανήκει στον Μένανδρο. Την παραθέτω εδώ γιατί με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Αλλά ο Πλούταρχος το έθεσε ακόμη πιο όμορφα, λέγοντας: «Το δανείζεσθαι της εσχάτης αφροσύνης και μαλακίας εστίν» (Ηθικά 827d-832a).
Εντάξει, το πρώτο δάνειο αμέσως μετά την Επανάσταση του ’21 ήταν αναγκαίος διάβολος: οι Νεοέλληνες μόλις είχαν απελευθερωθεί από τον μακραίωνο οθωμανικό ζυγό κι έπρεπε να βρουν χρήματα να σταθούν στα πόδια τους. Όμως από τότε πέρασαν σχεδόν δύο αιώνες και οι σημερινοί Νεοέλληνες εξακολουθούν να είναι οι ψωμοζήτες της Ευρώπης, και τούτο επειδή τους λείπει η εβραίικη εξυπνάδα.
Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΒΛΑΚΕΙΑΣ
Μα – θα μου πείτε – οι Νεοέλληνες δεν είναι Εβραίοι. Όχι, δεν είναι. Οι Νεοέλληνες είναι χριστιανοί, και ο κάθε χριστιανός οφείλει να εκτελεί κατά γράμμα το παράγγελμα του Εβραίου Κυρίου Ιησού Χριστού, που λέει: «μη ουν μεριμνήσητε εις την αύριον, η γαρ αύριον μεριμνήσει εαυτής» (Ματθαίος 6:34), δηλ. «μη μεριμνάτε για το αύριο, γιατί το αύριο θα μεριμνήσει για τον εαυτό του». Ναι, οι κότες δεν μεριμνούν για το αύριο και περνούν ζωή και κότα! Από την άλλη ο πλούσιος χριστιανός έχει πρόβλημα, διότι «ευκοπώτερόν εστιν κάμηλον δια τρυμαλιάς ραφίδος διελθείν ή πλούσιον εις την βασιλείαν του θεού εισελθείν» (Μάρκος 10:25), δηλ. «είναι πιο εύκολο να περάσει η καμήλα μέσα από την τρύπα του βελονιού παρά να εισέλθει ένας πλούσιος στη βασιλεία του Θεού». Πράγματα ξεκάθαρα. Όπου Χριστός και κουρελής, όπου κουρελής και θεία χάρη!
Μα – πάλι θα μου πείτε – οι Νεοέλληνες είναι μόνο κατ’ όνομα χριστιανοί, όχι κατ’ ουσία, και ως εκ τούτου δεν είναι υποχρεωμένοι να εκτελούν κατά γράμμα τα ηθικά παραγγέλματα του Κυρίου. Έτσι μπορούν να γλεντοκοπούν τις νύχτες στις ταβέρνες μέχρι που η κοιλιά τους γίνει καρπούζι, να ερωτοσμίγουν σαν τραγομάσχαλοι Σιληνοί μέχρι που ν’ αδειάσει η σπονδυλική τους στήλη, να κυνηγούν τον ανέντιμο ταχυπλουτισμό και τη φοροδιαφυγή μέχρι που να στεγνώσει το δημόσιο ταμείο – και τελικά στέγνωσε!
Με θεωρείτε αθυρόστομο; Ναι, είμαι και μ’ αρέσει η αθυροστομία όταν από αυτή την ανοιχτή θύρα βγαίνουν «βλαβερές» αλήθειες. Βέβαια, θα μπορούσα να μιλήσω με την «ακαδημαϊκή» γλώσσα, σαν κι αυτή του καθηγητή Ιωάννη Κονιδάρη, ο οποίος, αναφερόμενος στη βαθιά οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα, λέει: «Μέρος ευθύνης σε αυτή την εξέλιξη έχουμε όλοι και όλες. Ασφαλώς και ο αποκαλούμενος γενικώς πνευματικός κόσμος (η έμφαση δική του) και η επιστημονική κοινότητα, αφού αποδεχθήκαμε αδιαμαρτύρητα τη σταδιακή αποφλοίωση του κοινωνικού γίγνεσθαι από ηθικές αρχές και διαχρονικές αξίες.» (Το Βήμα, 28/3/10). Καλό το ύφος του καθηγητή, αλλά πολύ ξύλινο για τον δικό μου ολιγογράμματο αναγνώστη.
Ο θρίαμβος της βλακείας ξεκινά από το σπίτι (ο πατέρας λέει στο γιο: «Κακομοίρη μου, κοίτα να γίνεις καλός ποδοσφαιριστής, γιατί αλλιώς θα καταντήσεις επιστήμονας!»), περνά από την οπισθοδρομική ορθόδοξη παιδεία (ο θεολόγος λέει στον μαθητή: «Μην ακούς τι λέει ο Δαρβίνος. Άκουσε τι λέει ο Μωυσής!») και καταλήγει στην πολιτική σκηνή όπου παίζονται οι πιο άθλιες ιλαροτραγωδίες (ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν ορκίζεται στο Σύνταγμα της χώρας, αλλά σ’ εβραίικο μυθιστόρημα!).
Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΚΟΥ
Είδαμε πιο πάνω τον καθηγητή Κονιδάρη να κάνει λόγο για παρατημένες «ηθικές αρχές» και «διαχρονικές αξίες». Όμως ποιες είναι αυτές οι αξίες; Είναι πολλές και πάνε πολύ πίσω – στην ελληνική αρχαιότητα. Σχετικά με τα δάνεια και τις φοβερές επιπτώσεις τους πάνω στον δανειζόμενο, ο Δημοσθένης χτυπά το καρφί στο κεφάλι, όταν λέει ετούτα εδώ τα σοφά λόγια στους Αθηναίους:
«Αλλά μην, ει τούτο γενήσεται, δέδοικ’, ω άνδρες Αθηναίοι, μη τον αυτόν τρόπον ώσπερ οι δανειζόμενοι ραδίως επί τοις μεγάλοις τόκοις μικρόν ευπορήσαντες χρόνον ύστερον και των αρχαίων απέστησαν, ούτω και ημείς επί πολλώ φανώμεν ερραθυμηκότες, και άπαντα προς ηδονήν ζητούντες πολλά και χαλεπά ών ουκ ηβουλόμεθ’ ύστερον εις ανάγκην έλθωμεν ποιείν, και κινδυνεύσωμεν περί των εν αυτή τη χώρα» (Ολυνθιακός Α, 15).
Δηλαδή: «Κι όμως αν γίνει αυτό, φοβάμαι, άνδρες Αθηναίοι, ότι όπως αυτοί που δανείζονται επιπόλαια με μεγάλους τόκους απολαμβάνουν προσωρινά καλή ζωή και μετά χάνουν και αυτά που κάποτε είχαν, έτσι κι εμείς θ’ ανακαλύψουμε ότι έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά την τεμπελιά μας, κι επειδή κάθε φορά ψάχνουμε την ηδονή στο καθετί, από δω και στο εξής θ’ αναγκαστούμε να κάνουμε πολλά και δύσκολα πράγματα, τα οποία δεν μας αρέσουν, και μπορεί τελικά να βάλουμε σε κίνδυνο τα υπάρχοντά μας εδώ στην ίδια τη χώρα μας.»
Πόσο επίκαιρος! Δυστυχώς, ο Νεοέλληνας δεν έχει διδαχτεί το παραμικρό από τους σοφούς προγόνους του. Η ιστορία της νεότερης Ελλάδας είναι ιστορία του δημόσιου χρέους, του δανείζεσθαι επί τόκω. Όμως ήρθε η ώρα να πληρωθεί ο λογαριασμός!
Υπενθύμιση: Απόψε έχουμε φιλοσοφικό καφενείο. Άρ’ ορέγεσθε του ειδέναι ή ου;