Η κυκλοφορία κάθε νέου βιβλίου προσθέτει ένα νέο λιθαράκι στο πολιτισμικό μωσαϊκό της παροικίας μας. Στην περίπτωση λογοτεχνήματος, το νέο βιβλίο προστίθεται στον ήδη αξιόλογο αριθμό έργων που απαρτίζουν την ελληνο-αυστραλιανή λογοτεχνία. Αν πρόκειται για μελέτη, έρχεται να διευρύνει, στο χώρο του επιστητού που διερευνά, τη συλλογική γνώση, ή να μας οδηγήσει σε έναν νέο τρόπο προσέγγισης σε θέματα γενικού ενδιαφέροντος.
Και στις δύο περιπτώσεις, τα νέα βιβλία που εκδίδονται σε περιοχές της ελληνικής διασποράς, και είναι γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, αποτελούν επιβεβαίωση της διαχρονικής, αλλά και οικουμενικής, διάστασης της γλώσσας μας.

Στη συγκεκριμένη συγκυρία, που η ομογένεια διεξάγει αγώνα για να παραμείνει η ελληνική γλώσσα στον κορμό των γλωσσών που θα διδάσκονται στα σχολεία της Αυστραλίας, το γεγονός ότι κάποιοι πολίτες της, όχι μόνο επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά και εκφράζονται δημιουργικά στην ελληνική γλώσσα, πρέπει να αποτελέσει επιπρόσθετο επιχείρημα για τη διατήρησή της ως γλώσσα εθνικής, όχι μόνο εθνοτικής, σημασίας.

Εμφορούμενος από σκέψεις σαν κι αυτές, η κυκλοφορία κάθε νέου ελληνικού βιβλίου από ομογενείς της Αυστραλίας για εμένα αποτελεί πηγή ευφροσύνης. Και όταν σκέπτομαι πως τα νέα βιβλία παίρνουν επάξια τη θέση τους στη Βιβλιοθήκη Ομογενειακού Βιβλίου, που  φιλοξενείται στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας, στην ευφροσύνη προστίθεται και η υπερηφάνεια.

Εξυπακούεται, λοιπόν, ότι μου έδωσε μεγάλη χαρά η ευκαιρία, πρώτα να προλογίσω, και στη συνέχεια να παρουσιάσω, την νέα ποιητική συλλογή του Νίκου Πιπέρη «Πυγολαμπίδες των ονείρων», ενταγμένη στις Εκδόσεις Τσώνη.

Το εν λόγω βιβλίο είναι το τρίτο του Νίκου Πιπέρη. Προηγήθηκαν άλλα δύο, η ποιητική συλλογή Το χρώμα της χαράς, 1997, και η συλλογή διηγημάτων Εδώ κι εκεί, 2003.

Η ποιητική συλλογή «Πυγολαμπίδες των ονείρων» καλύπτει την περίοδο από το 1997 μέχρι τις αρχές του 2010, και για το λόγο αυτό μπορεί να χαρακτηρισθεί ως περίοδος περισυλλογής και ενδοσκόπησης του Νίκου Πιπέρη.

Σε αυτήν την ποιητική συλλογή παρατηρούμε μια ουσιαστική εξέλιξη, θεματολογικά,  τεχνοτροπικά και υφολογικά, στην ποίηση του Ν. Πιπέρη, και συναντάμε νέα εκφραστικά σχήματα, κάποια από τα οποία θα έλεγα πως φέρνουν την προσωπική σφραγίδα του ποιητή.

Επικοινωνιακός, κατά κύριο λόγο, φαίνεται να είναι ο ρόλος της ποίησης για τον Νίκο Πιπέρη, αν κρίνουμε από τη χρήση του δεύτερου προσώπου σε πολλά ποιήματά του, καθώς επίσης και από τις συχνές στιχομυθίες – ερωταποκρίσεις, όπως στους ακόλουθους στίχους:

– Μαργαριτάρι απ’ τα βαθιά, απόψε πού ’ναι ο νους σου;

– Μάργαρος ο κύρης μου, τα σπάργανα σεντέφι
κι εγώ μικρό κι απόκοσμο στην ασημένια λάμψη
να μεγαλώνω ομορφιές, να λαμπυρίζω σμάλτο.

Διάχυτος είναι ο λυρισμός στην παραπάνω στιχομυθία, αλλά και στο υπόλοιπο μέρος του ποιήματος, που φέρνει τον τίτλο «Της πατρίδας». Θα έλεγα πως ο στοχαστικός λυρισμός είναι ένα από τα κύρια γνωρίσματα της ποίησης του Νίκου Πιπέρη.

Η επικοινωνιακή είναι μια από τις μορφές ή τις λειτουργίες της ποιητικής έκφρασης. Υπάρχουν και άλλες, εξίσου θεμιτές ποιητικές εκφράσεις, όπως η φιλοσοφική, η στοχαστική και η συναισθηματική έκφραση. Στην παρούσα συλλογή θα βρούμε δείγματα και αυτών των μορφών της ποιητικής έκφρασης.

Σε κάποια ποιήματά του ο Πιπέρης χρησιμοποιεί τον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο στίχο, ο οποίος είναι ο πιο συνηθισμένος στίχος των δημοτικών τραγουδιών.
Χαρακτηριστικό αυτής της τεχνοτροπίας είναι το ποίημα Της Αγάπης που αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της σωστής χρήσης του δεκαπεντασύλλαβου. Δειγματοληπτικά, δίνω τους ακόλουθους στίχους:

Ξέχασε χτες η χαραυγή τ’ αηδόνι να ξυπνήσει
κι αποκοιμήθηκε ο νιος ύπνο γλυκό του ονείρου.
Ήρθε ν’ απλώσει η άνοιξη στο φράχτη τα προικιά της,
και μπαίνει απ’ το παράθυρο να δει τη λεβεντιά του.

Εκτός από λυρική, η ποίηση του Νίκου Πιπέρη είναι και στοχαστική, με πανανθρώπινα μηνύματα. Υπερβατική σε κάποια ποιήματα, και σε άλλα συμβολική, τοποθετώντας τον άνθρωπο μέσα στην εναλλαγή των συγκυριών, και προσεγγίζοντάς τον στην αέναη ροή των αισθημάτων του. Εντυπωσιάζει η ευρηματικότητα του ποιητή στην επιλογή των θεμάτων του, και η λυρική ευαισθησία που επιδεικνύει στην ανάπτυξή τους.

Από τη συλλογή δεν λείπουν και ποιήματα σύγχρονου προβληματισμού, καθότι ο ποιητής δεν είναι αποστασιοποιημένος από τα τεκταινόμενα στην εποχή μας. Δεν θα έλεγα πως είναι στρατευμένος, αλλά ευαισθητοποιημένος αναφορικά με την κοινωνική καταπίεση των ατόμων, και την στρατιωτική κατάλυση από τους ισχυρούς των κυριαρχικών δικαιωμάτων άλλων χωρών.

Με την ποιητική του συλλογή «Πυγολαμπίδες των ονείρων» ο Νίκος Πιπέρης μας δίνει ποίηση στάθμης, στην οποία ο φιλοσοφικός στοχασμός, ο κοινωνικός προβληματισμός και ο λυρικός συναισθηματισμός αλληλοσυμπληρώνονται, δημιουργώντας ένα πολυεδρικό ποιητικό μόρφωμα.

Ένας μελαγχολικός στοχασμός, που δεν γίνεται άρνηση, αλλά μετουσιώνεται σε κοινωνικό προβληματισμό, διαχέει πολλά ποιήματα του νέου βιβλίου του Νίκου Πιπέρη. Από κάποια ποιήματα ο σύγχρονος άνθρωπος αναδύεται πυροδότης, αλλά και πυροδοτούμενος, σταυρωτής, αλλά και σταυρωμένος, θύτης, αλλά και θύμα.
Η ποιητική συλλογή «Πυγολαμπίδες των ονείρων» ανεβάζει σε νέο επίπεδο το ποιητικό έργο του Νίκου Πιπέρη, με την ολοκληρωμένη τέχνη του έμμετρου λόγου, που τον καλλιεργεί για 55 τόσα χρόνια, και αποτελεί μια σημαντική συμβολή στην ελληνο-αυστραλιανή λογοτεχνία.

Πρόκειται για μια λαμπρή, ευρηματική και πλήρως διαμορφωμένη ποιητική έκφραση, που την διακρίνει ο εναργής λογισμός, ο έντονος ανθρωπισμός, ο εξαϋλωμένος συναισθηματισμός και ο στοχαστικός λυρισμός.

Η παρουσίαση του βιβλίου διανθίστηκε από απαγγελίες ποιημάτων του Νίκου Πιπέρη από την λογοτέχνιδα Ντίνα Αμανατίδου και την φιλόλογο – θεατρολόγο Ελένη Τσεφαλά, η οποία συντόνισε την εκδήλωση.

Χαιρετισμούς έδωσαν οι πρόεδροι των συλλογικών φορέων που διοργάνωσαν την εκδήλωση, με την ακόλουθη σειρά:
*Δημήτρης Αλεξόπουλος, Πρόεδρος του Παναρκαδικού Συλλόγου Μελβούρνης και Βικτωρίας, στο κτήριο του οποίου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου.
*Καίτη Αλεξοπούλου, Πρόεδρος του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης.
*Θύμιος Χαραλαμπόπουλος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας.
Η εκδήλωση έκλεισε με τον Νίκο Πιπέρη, ο οποίος ευχαρίστησε όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης, και τους πολυπληθείς βιβλιόφιλους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα.

Στο τέλος προσφέρθηκαν αναψυκτικά και γλυκίσματα.