Ο καθηγητής Ιαν Πλάιμερ, αντιμετωπίζει τη θεωρία για την υπερθέρμανση του πλανήτη με σκεπτικισμό. Ενώ άλλοι επιστήμονες μιλούν για επαπειλούμενη οικολογική καταστροφή, ο αυστραλός γεωλόγος επιμένει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν βλάπτει το περιβάλλον. Και δεν έχει πρόβλημα να τσακωθεί για αυτό.
Ο 64χρονος Αυστραλός Ιαν Πλάιμερ, είναι επιστήμονας, με σημαντικά εύσημα στο γνωστικό του πεδίο. Είναι καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας και στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. Είναι επίσης διευθυντής τριών μεταλλευτικών εταιρειών στην Αυστραλία. Μόλις πέρυσι, το 2009, κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Heaven and earth: Global warming – The missing science» (Ουρανός και Γη: Υπερθέρμανση – Η χαμένη επιστήμη, εκδ. Connor Court Publishing), στο οποίο υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με την υπερθέρμανση του πλανήτη, δεδομένου ότι «η άνοδος της θερμοκρασίας σταμάτησε το 1998 και τα τελευταία δύο χρόνια παγκόσμιας μείωσης της θερμοκρασίας αντιστάθμισαν τα 30 χρόνια ανόδου». Επιπλέον, υποστήριξε με θέρμη – και επιστημονικά στοιχεία – ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν είναι υπεύθυνη για την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη, δεδομένου ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τους ωκεανούς, τον αέρα, το έδαφος, τα πετρώματα και από τα ηφαίστεια, κυρίως από τα υποβρύχια, είναι πολύ μεγαλύτερες.
Το βιβλίο του προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Τόσο, που υπήρξε ένα φορτισμένο ντιμπέιτ με τον δημοσιογράφο της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian» και ακτιβιστή Τζορτζ Μονμπιό: Ο τελευταίος τού ζήτησε να αποκαλύψει την επιστημονική πηγή πίσω από το διάγραμμά του που υποδείκνυε ότι η άνοδος της θερμοκρασίας σταμάτησε το 1998. Έπειτα από μακροσκελέστατη επικοινωνία μέσω του blog του Μονμπιό (www.monbiot.com) και μια τηλεοπτική διαμάχη στο κανάλι ABC κάτι τέτοιο δεν επετεύχθη. Ο δρ Πλάιμερ δέχτηκε ωστόσο να απαντήσει στα νέα ερωτήματα του BHMagazino, σε μια προσπάθεια να αναζωπυρωθεί η δημόσια συζήτηση – ακόμη και με τη μορφή αντιπαράθεσης – για την κλιματική αλλαγή και τον ρόλο του ανθρώπου.
Δρ Πλάιμερ, ανήκετε στους λεγόμενους σκεπτικιστές ή, αν θέλετε, στους υπέρμαχους της άποψης ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν είναι υπεύθυνη για την κλιματική αλλαγή. Πού βασίζετε αυτή την πεποίθησή σας;
«Δεν είμαι ούτε σκεπτικιστής ούτε υπέρμαχος. Είμαι επιστήμονας! Η πεποίθηση είναι μια λέξη που έχει θέση στη θρησκεία και στην πολιτική και όχι στην επιστήμη. Όλοι οι επιστήμονες πρέπει να είναι δύσπιστοι. Στο παρελθόν έχουν υπάρξει μεγάλες και απότομες κλιματικές αλλαγές. Για παράδειγμα, έχουν υπάρξει έξι μεγάλες εποχές των παγετώνων και καθεμία από αυτές ξεκίνησε σε περιόδους όπου το ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα ήταν σε υψηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι σήμερα. Σε δύο μάλιστα από αυτές τις εποχές βρισκόταν σε επίπεδα περισσότερο από χίλιες φορές υψηλότερα σε σχέση με σήμερα. Αυτό δείχνει ότι το διοξείδιο του άνθρακα δεν οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Στον πυρήνα των πάγων μια άνοδος της θερμοκρασίας ακολουθείται 800 χρόνια έπειτα από άνοδο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό δείχνει ότι το διοξείδιο του άνθρακα δεν οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Στην αρχαία Ελλάδα το κλίμα ήταν πιο ζεστό απ’ ό,τι σήμερα, μετά, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, ήταν ψυχρότερο και στη συνέχεια πάλι πιο θερμό από το σημερινό. Αυτό δείχνει ότι η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα που οφείλεται σε ανθρώπινη δραστηριότητα είναι άσχετη με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Έχει, επίσης, παρατηρηθεί μία περίοδος 300 χρόνων ανόδου της θερμοκρασίας από τότε που συνέβη το “Ελάχιστο του Μόντερ”, δηλαδή η μακρά ψυχρή περίοδος από το 1645 ως το 1715, η οποία χαρακτηριζόταν από έλλειψη ηλιακών κηλίδων. Τα τελευταία 150 χρόνια είχαμε: άνοδο της θερμοκρασίας από το 1860 ως το 1880, πτώση από το 1880 ως το 1910, άνοδο από το 1910 ως το 1940, πτώση από το 1940 ως το 1976, άνοδο από το 1976 ως το 2002 και τέλος πτώση από το 2002 ως σήμερα! Μολονότι τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα έχουν αυξηθεί, δεν υπάρχει συσχετισμός ανάμεσα σε αυτό και στην υπερθέρμανση και χωρίς συσχετισμό δεν υπάρχει αιτιότητα. Οπότε το διοξείδιο, από όπου και αν προέρχεται, δεν έχει προκαλέσει υπερθέρμανση. Περίπου το 3,5% των ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται από ανθρώπινες δραστηριότητες και δεν έχει ακόμη αποδειχτεί ότι αυτό το ποσοστό οδηγεί σε υπερθέρμανση του πλανήτη».
Ποιος είναι ο λόγος ή οι λόγοι, λοιπόν, που ωθούν τους επιστήμονες και τους περιβαλλοντολόγους να ενστερνίζονται μια τόσο δυσοίωνη για το μέλλον της Γης άποψη;
«Η φήμη, το χρήμα, πολιτικές σκοπιμότητες και η εξουσία, τα φυσιολογικά δηλαδή ανθρώπινα χαρακτηριστικά».
Και γιατί υιοθετούν τις απόψεις τους οι πολιτικοί;
«Για να κερδίσουν ψήφους!».
Δηλαδή είναι χάσιμο χρόνου η προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση μέσω του περιορισμού της ανθρώπινης επέμβασης στη φύση;
«Εμείς οι άνθρωποι μπορούμε να ζήσουμε σε βουνά, κοντά στη στάθμη της θάλασσας, σε υψηλό γεωγραφικό πλάτος, σε χαμηλό γεωγραφικό πλάτος, σε ερήμους, στους τροπικούς και σε στρώματα πάγου. Προσαρμοζόμαστε στο περιβάλλον μας. Στο παρελθόν έχει υπάρξει τεράστια μείωση του πληθυσμού λόγω ασθενειών, οι οποίες συνδέονταν με πτώση της θερμοκρασίας. Στον αντίποδα, η αύξηση της θερμοκρασίας έχει οδηγήσει σε αύξηση του πληθυσμού και σε ευημερία των οικονομιών. Οι προσπάθειές μας θα έπρεπε να προσανατολιστούν στην παροχή πόσιμου νερού και ηλεκτρισμού στον Τρίτο Κόσμο. Αυτό θα είχε αποτέλεσμα λιγότερη μόλυνση και περισσότερο πλούτο για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί η μόλυνση».
Πώς θα είναι ο κόσμος μας σε 100 χρόνια αν δεν δραστηριοποιηθούμε προς την κατεύθυνση του κατευνασμού της κλιματικής αλλαγής;
«Αυτή η ερώτηση στηρίζεται σε μια λάθος υπόθεση. Το πιο συνετό είναι να συγχωνεύσουμε όλη την επιστημονική γνώση και έπειτα να δούμε αν υπάρχει πρόβλημα το οποίο χρειάζεται αντιμετώπιση. Αν αυτό που υπάρχει δεν αποτελεί πρόβλημα, το πιο σοφό θα ήταν να μην κάνουμε τίποτε. Μόνο οι καταστροφολόγοι κάνουν αστήρικτες προβλέψεις, εγώ όχι».
Έχετε πει ότι η οικολογο-ενοχή είναι μια «πολυτέλεια» του λεγόμενου Πρώτου Κόσμου. Δεν θα έπρεπε δηλαδή να αισθάνονται ενοχές οι ανεπτυγμένες χώρες μια και αυτές προκαλούν την περισσότερη μόλυνση;
«Σε ποιες ενδείξεις βασίζετε αυτή την ερώτηση; Η μόλυνση σκοτώνει, το διοξείδιο του άνθρακα είναι η τροφή των φυτών. Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι μόλυνση, είναι απαραίτητο για τη ζωή επάνω στη Γη. Οι πλούσιες χώρες έχουν τα μέσα να αντιμετωπίσουν τη μόλυνση, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες (η Κίνα και η Ινδία) και ο Τρίτος Κόσμος (το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής) δεν έχουν τα μέσα να το κάνουν. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η μόλυνση είναι να υπάρχει πλούτος».
Έχετε δεχτεί δριμύτατη κριτική για τις θέσεις σας. Θα αναφέρω ενδεικτικά τον δημοσιογράφο του «Guardian» και ακτιβιστή Τζορτζ Μονμπιό, ο οποίος σας κατηγόρησε για «επιστημονική απάτη» και δημιουργία μυθευμάτων, αλλά και τον Μπομπ Γουόρντ, διευθυντή δημοσίων σχέσεων και τακτικής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Γκράνθαμ για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον του London School of Economics, ο οποίος είπε ότι το βιβλίο σας «Ουρανός και Γη» είναι γεμάτο ανακριβείς δηλώσεις και λανθασμένες χρήσεις επιστημονικών δεδομένων.
«Είναι υπέρμαχοι πολιτικών σκοπιμοτήτων χωρίς γνώση της επιστήμης. Δεν έχουν τη γνώση για να με κρίνουν. Καταλάβατε;».
Τον περασμένο Ιούλιο το κεντρικό άρθρο της βρετανικής επιθεώρησης «Spectator» είχε αντικείμενο το βιβλίο σας με τίτλο «Χαλαρώστε, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι μύθος». Να χαλαρώσουμε λοιπόν;
«Σας είπα, η τελευταία περίοδος ανόδου της θερμοκρασίας συμβαίνει εδώ και 300 χρόνια. Η υπερθέρμανση δεν είναι μύθος. Το ότι οφείλεται σε ανθρώπινη δραστηριότητα είναι. Πρέπει να διαχωρίσουμε τη μόλυνση από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να έχουμε επίγνωση ότι η αποψίλωση, η αστικοποίηση και η βιομηχανοποίηση έχουν επηρεάσει την επιφάνεια της Γης. Με τον πλούτο αυτή η διαδικασία μπορεί να αντιστραφεί».
Τι έχετε να πείτε σε αυτούς που ισχυρίζονται ότι όσοι αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή χρηματοδοτούνται από τις πετρελαϊκές εταιρείες;
«Αυτή είναι δημοσιογραφία χαμηλού επιπέδου, διότι δεν λαμβάνει υπόψη την τεράστια βιομηχανία που προσπαθεί να τρομάξει τον κόσμο σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Δείξτε μου τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες χρηματοδοτούν εμάς, τους “ορθολογιστές” της κλιματικής αλλαγής. Μπορώ να αποδείξω ότι η καταστροφολογική βιομηχανία έχει δεχτεί 79 δισ. δολάρια σε επιχορηγήσεις. Αν αυτά τα χρήματα ξοδεύονταν για περιβαλλοντική μέριμνα, ο πλανήτης μας θα ήταν ένα καλύτερο μέρος. Μακάρι να με χρηματοδοτούσαν οι βιομηχανίες του πετρελαίου και του γαιάνθρακα… Η ζωή μου θα ήταν πολύ πιο άνετη».