«Πιλότος, Η θάλασσα μέσα μου, Ο ψυχικός πόνος δεν παλεύεται» ήταν οι τρεις φράσεις του Παντελή Καλόγερου που αποθήκευσα στο κινητό μου όταν μου τελείωσε η μπαταρία του … μαγνητοφωνακίου (κατά το χιώτικο).
Ο Χιώτης Παραολυμπιονίκης από τη Λαγκάδα, όταν ήταν μικρός ήθελε να γίνει πιλότος, όμως ένα ατύχημα στα 15 του τον καθήλωσε τετραπληγικό σε αναπηρικό καροτσάκι. Περιγράφοντας το ατύχημα, το παρομοιάζει με εκείνο του πρωταγωνιστή στην ταινία «Η θάλασσα μέσα μου» όπου κάνοντας μια βουτιά σκάει με το κεφάλι στο βυθό και μένει ανάπηρος.
«Η μεγαλύτερη επιτυχία, όμως, είναι να ξεπερνάς κάθε φορά τον εαυτό σου», υπογραμμίζει ο ίδιος και με αυτό το τσαγανό κέρδισε την πορεία του στη ζωή, και χρίστηκε παγκόσμιος πρωταθλητής και παραολυμπιονίκης στη δισκοβολία. Η κουβέντα μας περιστρέφεται σε πράγματα που απασχολούν το μέσο άνθρωπο, που ο ίδιος, όμως, διεκδίκησε με υπεράνθρωπες προσπάθειες: το βιοπορισμό, τον έρωτα, την πολιτική, τον αθλητισμό και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ως αθλητής, μετράει πολλές συμμετοχές και πολλές νίκες. Ως παγκόσμιος πρωταθλητής, δύο φορές, πρώτα το 2006 στην Ολλανδία κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο και έπειτα το 2007 στην Ταϊβάν το ασημένιο μετάλλιο στη δισκοβολία, αλλά και ως παραολυμπιονίκης στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου κατέκτησε την 6η θέση.
«Η πορεία υπήρξε μοναχική με τους γονείς μου, το Μιχάλη και την Αγγελική, να με στηρίζουν», υπογραμμίζει «ειδικά η μάνα μου μια γυναίκα που δεν είχε πάει πουθενά να με συνοδεύει σε όλα τα ταξίδια μου και να με ετοιμάζει στους αγώνες μου! Στην αρχή δεν ήξερε να ξεχωρίσει το δίσκο από το ακόντιο και έχει γίνει πλέον εξπέρ σε ότι αφορά τους αγώνες». «Ο πρωταθλητισμός, ωστόσο», εξηγεί, «δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά προκύπτει στη συνέχεια» μέσα από την ενασχόληση. Η μεγαλύτερη επιτυχία είναι να ξεπερνάς τον εαυτό σου».
– Πώς προέκυψε η ενασχόληση με τον αθλητισμό;
Για ανθρώπους με αναπηρία ξεκινάς για θεραπευτικούς λόγους. Εγώ ξεκίνησα από κολύμπι, έκανα το κολυμβητήριο για μένα για πρόσβαση και αυτό είναι μία επιτυχία το ότι, επιτέλους, έφτιαξαν τον ανελκυστήρα. Εγώ, πάντως, κάνω προπόνηση για Νέα Ζηλανδία και ελπίζω σε μία νομοθετική ρύθμιση. Πρώτη φορά που πήγα σε διεθνείς αγώνες στο Άμστερνταμ, ήταν τρομερή εμπειρία. Όταν πρωτοπήρα τα ρούχα με το εθνόσημο, μακριά ο εθνικισμός από μένα, αλλά όταν ο καθένας αγοράζει ρούχα με το εθνόσημο, μέχρι και σώβρακο, εγώ το κέρδισα, ένιωσα ωραία!
Από το 2006 περιμένω ακόμη διορισμό ως ολυμπιονίκης που κολλάει, όμως, στη γραφειοκρατία. Παράλληλα το τίμημα είναι πολύ μεγάλο γιατί πρέπει να υπογράψουμε υπεύθυνη δήλωση ότι σταματάω τον αθλητισμό σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο του Ιωαννίδη. Είναι όπως οι δηλώσεις μετανοίας που έκαναν οι κομμουνιστές ότι απαρνιούνται τον κομμουνισμό, έτσι εμείς πρέπει να υπογράψουμε ότι απαρνιόμαστε τον αθλητισμό. Αυτό μου πήρε πολύ χρόνο και σκέψη, να υπογράψω ή όχι. Πολλά παιδιά με αναπηρία σκέφτονται να κάνουν μια επιτυχία για να διοριστούν, διαφορετικά είναι εκτός.. όχι εκτός δημοσίου, εκτός δουλειάς.
– Εσένα τι σε κινεί;
Γουστάρω και το κάνω! Μ’ αρέσει να ξεπερνάει κανείς τον εαυτό του, γιατί για να κάνεις αθλητισμό και πρωταθλητισμό κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες πρέπει να είσαι σε καλή διάθεση. Χωρίς τους γονείς μου δίπλα μου δεν θα είχα καταφέρει τίποτα, αλλά και ανθρώπους που με στήριξαν, όπως ο προπονητής μου, Νικόλαος Σούμπασης, και οι φίλες, Αγγελική και Αγγελική, που ήταν καταλυτική η παρουσία τους καθώς και ο Σίμος, ο Νίκος και ο Νίκος. Σημαντική βοήθεια και υποστήριξη είχα και από το χορηγό μου, Στάμο Φαφαλιό, ο οποίος, μεταξύ άλλων, κάλυψε τα έξοδα της μητέρας μου στο Πεκίνο, μιας και δεν μου δικαιολογούσαν συνοδό.
– Τι συμβουλές δίνεις στα άτομα με αναπηρία;
Να είναι ο εαυτός τους. Το 90% των αναπήρων είναι άνεργοι και το να στερείς από κάποιον τη χαρά της εργασίας του στερείς τη χαρά της δημιουργίας, την αυτοεκτίμησή του. Είναι βλακεία να πεις δεν φοβάμαι, πρέπει να αποδεχτείς τους φόβους σου και να τους δουλέψεις, να διεκδικήσεις. Οφείλουμε να ξεπερνάμε τον εαυτό μας κάθε λεπτό. Κάνοντας προπόνηση στο Ολυμπιακό Στάδιο, είχα ένα ατύχημα και όταν με είδε ο γιατρός στο νοσοκομείο μου λέει «εσύ ανάπηρος άνθρωπος να τρέχεις στα κολυμβητήρια!» Όταν έφτιαξαν τις ράμπες στο κολυμβητήριο της Χίου ήρθε ένας τύπος και μου λέει «Άντε Παντελή, σου κάναμε και ράμπες». «Δεν τις κάνατε για μένα» του απαντάω, αλλά για σένα και για το παιδί σου». «Χτύπα ξύλο», μου λέει. «Μωρέ, εγώ να χτυπήσω, αλλά κανείς δεν ξέρει τι γίνεται». Τα θεωρούμε, λοιπόν, όλα δεδομένα, είμαστε βολεμένοι και για τον εαυτό μου μιλάω. Όσες ευθύνες έχουν οι άλλοι έχω και εγώ. Πρέπει να τους δημιουργείς ένα σοκ για να καταλάβουν τι γίνεται.
– Πώς θα περιέγραφες τη συμμετοχή σου στην Ολυμπιάδα;
Ήταν σαν πανηγύρι, δεν περιγράφεται ούτε με λόγια, όλο το στάδιο να χειροκροτεί! Απογείωση! Η παραολυμπιάδα αποτελεί μια μικρογραφία του κόσμου και των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών. Παρεμπιπτόντως, οι πιο ανθέλληνες ήταν οι Αυστραλοί, οι Εγγλέζοι και οι Αμερικάνοι. Είναι, ναι μεν, πολύ επαγγελματίες, αλλά σου λένε ένα ‘γεια’ με πολύ βαριά καρδιά. Ο Δυτικοευρωπαίος με όλες του τις ανέσεις, εξοπλισμό, βοηθητικά. Ο Αμερικανός τετραπληγικός θέλει να σκοτώσει όλους τους Ιρακινούς, ο Ρώσος που έμεινε ανάπηρος στον πόλεμο με το Αφγανιστάν να βρίζει τον Πούτιν και τη Ρωσία.
Εγώ όταν μπήκα στο στάδιο και είδα το όνομά μου Pantelis Kalogeros Greece, είδα να περνάει από μπροστά μου όλη μου η ζωή μετά το ατύχημα. Ξεπέρασα πράγματα τα οποία οι άλλοι θεωρούν δεδομένα, αυτή είναι επιτυχία για μένα. Ξεκίνησα μια πορεία από το ατύχημα μέχρι τη στιγμή που με έγινα ολυμπιονίκης που με είχαν όλοι ξοφλημένο. Τη μέρα που χτύπησα όλοι μου έλεγαν θα πεθάνεις, μετά πήγα στο ΚΑΤ και μου έλεγαν 12 μέρες, 1 μήνας, μετά Αμερική με το ενδεχόμενο να μη τη βγάλω στο ταξίδι. Εφόσον επιζήσεις και πρέπει να ζήσεις με αναπηρία, είσαι διαγραμμένος κοινωνικά, οικονομικά, ηθικά, ερωτικά, πολιτικά. Έλεγα, θέλω να πάω σχολείο και μου έλεγαν «τι να κάνεις στο σχολείο;». Πρέπει να κάτσεις μέσα να περιμένεις να πεθάνεις. Είναι σα να είσαι σε ένα γήπεδο όπου ο διαιτητής θα σφυρίξει 90-10 υπέρ των άλλων. Σε έχουν διαγράψει, τελείωσες!
– Πότε αποφάσισες να τους διαγράψεις και συ;
Από την πρώτη στιγμή! Δεν είχα τίποτα να χάσω ούτε να κερδίσω. Με πλεονεκτήματα έχω ζήσει όχι με μειονεκτήματα. Το πρόβλημα το είχαν οι άλλοι πάντα. Μια φορά θυμάμαι ένα παιδάκι στο δρόμο με συναντάει και έρχεται να με χαιρετήσει και το τραβάει η μάνα του καχύποπτα. ‘Μα είναι φίλος μου’ της λέει ‘Ο Παντελής από την πισίνα, κολυμπάμε μαζί, είναι αθλητής, έχει πάρει μετάλλια». Η μαμά δεν συγκινείται, αλλά, ευτυχώς, υπάρχει ελπίδα από τη νέα γενιά. Αλλάζεις τη νεολαία, από πουθενά αλλού μην περιμένεις να αλλάξεις τον κόσμο. Πήγαινα στα σχολεία και μιλούσα στα παιδιά και μετά όταν με έβλεπαν στο δρόμο δεν έβλεπαν το καρότσι, την καρέκλα αλλά τον Παντελή που είναι πάνω σ’ αυτό και το χρησιμοποιεί για να βελτιώσει τη ζωή του. Με τον αθλητισμό απενοχοποιείται η αναπηρία, παίρνει άλλη διάσταση. Βλέπεις ότι μπορείς να συνδυάσεις σώμα και πνεύμα για να φέρεις το επιθυμητό αποτέλεσμα ιδιαίτερα σε ατομικά αγωνίσματα. Βέβαια από τις διακρίσεις και μετά ξαφνικά άρχισε να υπάρχει μια αναγνωρισιμότητα από τον κόσμο. Ο αθλητισμός και οι διακρίσεις με άλλαξαν. Μάλλον όχι εμένα, εγώ ο ίδιος είμαι, οι άλλοι με βλέπουν πλέον με άλλο μάτι, ειδικά οι γυναίκες.. Οι γυναίκες δεν ξέρουν τι θέλουν! Στον πρώτο μου αγώνα πάντως πήγα για μια γκόμενα. Το κίνητρό μου ήταν πολύ βαθύ και εσωτερικό. Οι ναυαγοσώστριες ήταν πάντα ένα καλό κίνητρο στην Ολυμπιάδα!
Η συζήτηση αποσυντονίζεται εντελώς και από παρουσία δύο αιθέριων ξανθιών που περνούν δίπλα μας και αποσπούν την προσοχή του αντρικού πληθυσμού της παρέας. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ξανθιά της αριστεράς αποφαίνεται ο Παντελής και όλοι ξεσπάμε σε γέλια!