Που πήγε η επικοινωνία γονέων-παιδιών;

Η είδηση από τη Δυτική Αυστραλία σχετικά με την καθηγήτρια που ζήτησε από τους μαθητές της να παρουσιάσουν στη τάξη σχέδιο τρομοκρατικής επίθεσης που θα στοίχιζε τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπινων ζωών, προβλημάτισε την αυστραλιανή κοινή γνώμη και, κατά συνέπεια, κάθε γονιό που μεγαλώνει παιδιά και ευελπιστεί ότι το σχολείο βοηθά στη διάπλαση του χαρακτήρα και δίνει τα εφόδια, τελειώνοντας, να γίνουν καλοί πολίτες για τον εαυτό τους και την κοινωνία γενικότερα.

Στην αναστάτωσή μου επάνω, προστέθηκε η εξομολόγηση γνωστής μου, ότι ο 10χρονος γιος της  δέχθηκε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στο σπίτι από συμμαθητή του, που μόνο μακάβριο μπορεί να χαρακτηριστεί. Νεκροκεφαλές, ξεκοιλιασμένα πτώματα και άλλα τινά, τα οποία, παρακαλώ, βρήκε ο ίδιος μέσα στο διαδίκτυο, τα έβαλε σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα και τα έστειλε με email!

Όταν δε ανάφερε το περιστατικό στη διευθύντρια του σχολείου, η κυρία το αντιμετώπισε με γάντι…
– Μα, ξέρετε, δεν έγινε στη σχολική ώρα, δεν είναι δική μας αρμοδιότητα, δεν…, απάντησε.

Και, βέβαια, η γνωστή μου δεν έμεινε με τα χέρια σταυρωμένα. Το ανέλαβε προσωπικά και μίλησε η ίδια στη μητέρα του φίλου του παιδιού της, η οποία προς τιμή της, την άκουσε προσεκτικά και υποσχέθηκε…

ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΟΥΝ

Κοντά σε αυτά προστέθηκαν και άλλες δυο εικόνες. Ένα αγοράκι, μόλις 6 ετών παρακαλώ, που το έπαιζε αρχηγός, παρότρυνε τα φιλαράκια του να κρύβονται πίσω από τις πολυθρόνες και τις κουρτίνες, να κτυπιούνται, να πυροβολούνται και να πέφτουν μαχόμενοι (!)
Η άλλη είναι μέσα από την τηλεοπτική σειρά του Αντένα «Κάρμα», όπου το μικρό αγοράκι καλείται μέσα από το ρόλο (;) να εκφράζεται, κατά τη γνώμη μου, μακράν της αντίληψης, της δεοντολογίας και της ψυχολογίας ενός φυσιολογικά σκεπτόμενου 7χρονου παιδιού.

Τι λένε ο ψυχολόγος δρ Τζον Αρβάϊν, η ερευνήτρια Μαίρη Γουντς και ο πανεπιστημιακός Τζον Ράϊν: Η τηλεόραση έχει καταστρέψει την επικοινωνία μέσα στο σπίτι και έχει αντικαταστήσει το ρόλο των γονέων. Φαίνεται ότι έχει τρομερή επίδραση στις ιδέες, τα πιστεύω και τη συμπεριφορά του και διαδραματίζει εξουσιαστικό ρόλο στη ζωή του. Ενώ όλοι παραδέχονται ότι ψυχαγωγεί, υποστηρίζουν ότι η κακή χρήση δημιουργεί οκνηρούς και άβουλους χαρακτήρες, μερικές φορές ωθεί στην επιθετικότητα και τη βία και τα ενηλικιώνει πριν την ώρα τους.

Το ίδιο και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Τα παιδιά (πολλές φορές και εν αγνοία των γονέων τους), ψάχνουν να βρουν το μοντέλο τους, παρά να πάρουν παραδείγματα από την πραγματικότητα της ζωής. Το ωράριο ύπνου είναι χαλαρό,(αφού δεν ενοχλεί κανένα), και η δεκτικότητα παθητική. Το σερφινγκ γίνεται όλο και πιο δελεαστικό, αφού τα ξανοίγματα και οι συνομιλίες σε αυτό τον απέραντο κόσμο της πληροφόρησης, μπορούν άνετα να κρατηθούν μυστικά από τους γονείς.

Η ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΓΝΩΜΗ;

Στην προσπάθεια αναζήτησης της μέσης οδού, αλλά και της πραγματικότητας που ζουν καθημερινά γονείς και παιδιά – αναφερόμαστε σε παιδιά 10 έως 12 ετών -, θέσαμε τις παρακάτω ερωτήσεις στους αναγνώστες μας και τους ζητήσαμε να τις σχολιάσουν.

Επιδιώκετε το διάλογο και τη συζήτηση με τα παιδιά στο σπίτι σας; Υπάρχει συγκεκριμένο ωράριο ύπνου; Παρακολουθείτε τηλεόραση παρέα με τα παιδιά σας; Επιλέγετε μαζί τα τηλεοπτικά προγράμματα που βλέπουν; Γνωρίζετε ποιες ιστοσελίδες επισκέπτονται τα παιδιά σας στο Ίντερνετ. Παρακολουθείτε διακριτικά τα «ξανοίγματά» τους στον ηλεκτρονικό υπολογιστή; Οι ειδικοί λένε ότι τα παιδιά έχουν περισσότερη ανάγκη από παραδείγματα παρά εικόνες. Συμφωνείτε;
 Να τι απάντησαν:
Κατερίνα Νικολαΐδη: Στην εποχή μας, που η τεχνολογία τείνει να εξαλείψει την αναμεταξύ μας επικοινωνία, θεωρώ ότι είναι ευθύνη εμάς των γονέων να διαθέτουμε περισσότερο χρόνο με τα παιδιά μας. Κατανοώ, ότι σημαντικό ρόλο παίζει η εργασία, που μαζί με την κούραση και το καθημερινό άγχος, δίνουν το ελεύθερο στα παιδιά να καταφεύγουν στην τηλεόραση και στον υπολογιστή.

Προσωπικά, επιδιώκω και αναπτύσσω τον διάλογο με τον 13χρονο γιο μου και την 9χρονη κόρη μου. Προσπαθώ με καλό τρόπο και ήρεμη συζήτηση να τους δώσω να καταλάβουν οτιδήποτε επηρεάζει ή θα επηρεάσει θετικά ή αρνητικά τη ζωή και το μέλλον τους.

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Όσο και να επιμένουν οι ειδικοί ότι τα παιδιά χρειάζονται να πάρουν παραδείγματα από την πραγματικότητα της ζωής και όχι φτιαχτές εικόνες, σας ερωτώ, ποιος θα τις δώσει;
Η τεχνολογία, όσο και αν ένα μικρό ποσοστό από εμάς δεν θέλει να το παραδεχτεί, κυριαρχεί και επιδρά όλο και πιο ισχυρά, διαμορφώνοντας ψεύτικες σχέσεις και χαρακτήρες. Κατά συνέπεια, θα επιδρά στην διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας και φοβάμαι για αύξηση της τρομοκρατίας, της εγκληματικότητας και μείωση των ανθρώπινων ζωών, ένα θεϊκό δώρο που χαρίστηκε σ’ εμάς αλλά που με το έτσι θέλω εμείς οι ίδιοι, το εξαλείφουμε…
Καίτη Αρώνη: Είναι γεγονός ότι η τηλεόραση, πολλές φορές καταστρέφει την οικογενειακή επικοινωνία, ενώ, παράλληλα, τροφοδοτεί το παιδικό μυαλό με λανθασμένα μηνύματα που χωρίς να το καταλαβαίνουν, έχουν μπει στον κόσμο της προκλητικής διαφήμισης και της βίας.

Η εγγονή μου, δώδεκα ετών, πιστεύει ότι τώρα μεγάλωσε και μπορεί να έχει την δική της επιλογή σε τηλεοπτικά προγράμματα. Ωστόσο μετά από αμέτρητες συζητήσεις με τους γονείς της κι εμένα, κατάλαβε ότι δεν είναι έτσι. Όταν έχω την τύχη να τα έχω στο σπίτι, γνωρίζουν ότι θα ελέγξω τι θα παρακολουθήσουν και πόσο χρόνο θα σπαταλήσουν μπροστά στην τηλεόραση. Πάντα διακριτικά και στην συνέχεια με διάλογο και κριτική στο πρόγραμμα που παρακολουθήσαμε.
Όσον αφορά τον χειρισμό της ιστοσελίδας και του ιντερνέτ, οσάκις χρειάζεται, είμαι δίπλα τους με τρόπο που να πιστεύουν ότι πιο πολύ τα βοηθάω παρά τα παρακολουθώ.

ΝΑ ΧΑΙΡΟΝΤΑΙ ΤΗ ΦΥΣΗ

»Θεωρώ ότι τα παιδιά 10 έως 12 ετών δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ίντερνετ. Γνωρίζουμε τους κινδύνους και πρέπει εμείς να τα εκπαιδεύσουμε ώστε αν υπάρχει κάποια περιέργεια – που είναι φυσικό, τότε να τους εκθέσουμε τα υπέρ και τα κατά της ηλεκτρονικής χρήσης.

Τα παραδείγματα, είναι καλό να συνοδεύονται με εικόνες με την προϋπόθεση να επηρεάζουν θετικά και να μη δίνουν λανθασμένα μηνύματα στο παιδικό μυαλό τους.
Kυριάκος Βουνιώτης: Θεωρώ ότι ο διάλογος είναι ο καλύτερος τρόπος επικοινωνίας όχι μόνο με τα εγγόνια μας αλλά και στις αναμεταξύ μας σχέσεις. Το πότε θα πάνε για ύπνο, όταν μένουν σε μας, είναι θέμα της γιαγιάς τους. Καλό όμως είναι, όταν έρχονται σε μας, να μην αλλάζουν συνήθειες.
Όσο για τα τηλεοπτικά προγράμματα, τι να σας πω. Τα παιδιά θέλουν τα δικά τους κι εμείς, κακά τα ψέματα, μετά από τις ειδήσεις, αλλάζουμε για τα ελληνικά κανάλια.

Για το κομπιούτερ, μη με ρωτάτε. Δεν γνωρίζω. Είμαι σίγουρος, όμως, ότι στο σπίτι τους, η κόρη μου τα παρακολουθεί.
Ξέρετε τι σημαίνει επικοινωνία για μένα; Να βγούμε έξω από το σπίτι. Να μπορώ, δηλαδή, να πάρω τα εγγόνια μου απ’ το χέρι, να περπατήσουμε στο γειτονικό πάρκο και καθισμένος στο παγκάκι να τα βλέπω να παίζουν και να χαίρονται τη φύση.
Μαριάνθη Αϊβαλή: Θα απαντήσω την τελευταία των ερωτήσεων, γιατί πιστεύω ότι το παράδειγμα είναι εκείνο που θα δώσει ένα τρανταχτό μάθημα στο παιδί και όχι η εικόνα.

ΟΛΑ ΜΕ ΜΕΤΡΟ

Φροντίζω, λοιπόν, σε ό,τι κάνω, η 9χρονη εγγονή μου να είναι δίπλα μου, ώστε βλέποντας να μαθαίνει. Εύχομαι σαν μεγαλώσει να λέει: Αυτό μου το έμαθε η γιαγιά μου όταν ήμουν….
Ωστόσο και η ψυχαγωγία χρειάζεται μέσα από την τηλεόραση και η γνώση μέσα από το διαδίκτυο. Τι έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι; Όλα με μέτρο.
Χριστίνα Βασιλοπούλου-Burton: Προκαλώ τη συζήτηση με τα παιδιά μου, αρχίζοντας από τις σχολικές τους δραστηριότητες. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνω πώς πέρασαν την ημέρα τους, τόσο στο χώρο διδασκαλίας όσο και με τους φίλους τους.
Θεωρώ ότι είναι πολύ σπουδαίο για τους γονείς να ακολουθούν μια ρουτίνα. Ωστόσο κάποια ελαστικότητα τα Σαββατοκύριακα και για κοινωνικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, δεν βλάπτει.

Αναφορικά με τα τηλεοπτικά προγράμματα αναγνωρίζουμε ότι τα παιδιά έχουν τα δικά τους ενδιαφέροντα. Φροντίζουμε λοιπόν η επιλογή να είναι ανάλογα με την ηλικία τους, χωρίς να υποτιμούμε την προσωπικότητά τους.
Ευτυχώς, με το ειδικό λογισμικό (soft ware) το οποίο περιορίζει τον κίνδυνο να ξανοίγεται το παιδί σε ακατάλληλους δικτυακούς χώρους, μπορεί σήμερα ο κάθε γονιός να ελέγξει τις δραστηριότητές του.

Τέλος, το παράδειγμα από ένα καλό μοντέλο γονιού, είναι πιο αποτελεσματικό από οποιοδήποτε πορτρέτο μιας τηλεοπτικής προσωπικότητας. Τα ωφελήματα και η επίδραση είναι πολύ περισσότερα στην καθημερινή του ζωή και αυτό ενθαρρύνουμε στα παιδιά μας.