Δρ Κώστας Πάντος: Ο Μελβουρνιώτης… «πελαργός» της Ελλάδας

Το τηλέφωνό του χτυπά ασταμάτητα. «Σας ευχαριστώ. Καλή χρονιά. Να είστε όλοι καλά. Με υγεία. Τι κάνει το μωρό;» τον ακούω να ανταπαντά με ενδιαφέρον και χαμόγελο. «Πρέπει να έχεις πολλούς συγγενείς και φίλους στην Αυστραλία» του λέω, διερωτώμενη αν το κινητό θα πάψει κάποια στιγμή για να… προχωρήσει η συνέντευξη. «Έχω. Αυτά τα τηλέφωνα όμως δεν είναι από συγγενείς και φίλους εδώ είναι από ζευγάρια που απέκτησαν παιδιά στο Κέντρο μας. Είναι η ώρα που μου τηλεφωνούν, λόγω της διαφοράς ώρας που έχουμε με την Ελλάδα» μου λέει. «Κάθε χρόνο Χριστούγεννα, Πάσχα, παίρνω πολλά τέτοια τηλέφωνα».
Και τα απαντάει όλα ο Δρ Κώστας Πάντος, γιατί όπως μου λέει «καταλαβαίνει την χαρά τους».

 Ο ομογενής γυναικολόγος που γεννήθηκε και σπούδασε στη Μελβούρνη και σήμερα χαρίζει το δώρο της μητρότητας στις Ελληνίδες, αλλά και σε πολλές ελληνικής και μη καταγωγής γυναίκες από την Αυστραλία που επισκέπτονται το Κέντρο «Γένεσις Αθηνών», ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Monash της Μελβούρνης, συνέχισε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, επέστρεψε και πάλι στην Μελβούρνη για δύο ακόμα χρόνια σπουδών και τελικά πήρε το Διδακτορικό του από το πανεπιστήμιο Αθηνών.

Επέστρεψε πάλι στην Μελβούρνη προκειμένου να εξειδικευτεί στον τομέα της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης και στην συνέχεια εργάστηκε ως Επιμελητής του Τμήματος Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Συντονιστής του Κέντρου Εξωσωματικής Γονιμοποίησης του Royal Womens Hospital. Τα τελευταία 20 χρόνια όμως τον κέρδισε επαγγελματικά η Ελλάδα,  ενώ η Αυστραλία όπως ο ίδιος λέει, κρατάει πάντα μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά του.

«Μεγάλη νοσταλγία» μου λέει, προσθέτοντας πως κάθε χρόνο επισκέπτεται την Αυστραλία συν γυναιξί και τέκνοις. «Θέλω τα παιδιά μου να ξέρουν που γεννήθηκα. Να γευτούν την ομορφιά αυτής της χώρας. Γι’ αυτό κάνω ό,τι μπορώ να την γνωρίσουν». Η Αυστραλία ήταν και παραμένει για αυτόν η δεύτερή του πατρίδα. «Εμείς τα παιδιά των Ελλήνων του Εξωτερικού έχουμε ‘διπλή προσωπικότητα’ όπως το λέω εγώ, είμαστε διχασμένοι» λέει καθώς αναφέρει ότι η Αυστραλία είναι η χώρα στην οποία έζησε τα παιδικά του χρόνια και θα την νοσταλγεί πάντα.

Ο Δρ Πάντος είναι απ’ όποια οπτική γωνία και να το δει κανείς ένας μεγαλογιατρός. Για τις γυναίκες που επισκέπτονται την κλινική του όμως είναι «θεός». Είναι ο άνθρωπος που θα τις βοηθήσει να αποκτήσουν ένα παιδί. Για τους συναδέρφους του είναι ένας άριστα καταρτισμένος επιστήμονας και ερευνητής. Απόδειξη το γεγονός ότι συνεργάζεται με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του χώρου της Αναπαραγωγικής Ιατρικής όλου του κόσμου, όπως τον Δρ Άλαν Τρουσσόν, τον Δρ Λούκα Τζιαναρόλι, την Δρ Γκέιλ Τζόουνς και άλλους πρωτοπόρους του χώρου.  Η κουβέντα μας όμως αποδεικνύει πως αυτός ο επιτυχημένος και άριστος επιστήμονας παραμένει ένας συμπάροικος, ένα παιδί της αυστραλιανής υπαίθρου.

 «Ο ΚΑΛΟΣ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟΣ»

– Βρίσκεστε  22 χρόνια τώρα στην Ελλάδα. Πόσο εύκολο ήταν να ξεκινήσετε εκεί την επαγγελματική σου καριέρα;
– Το γεγονός ότι σπούδασα εδώ και υπηρέτησα ως Επιμελητής στο Royal Womens Hospital, με βοήθησε μεν, αλλά σίγουρα δεν μου άνοιξε τις πόρτες εκεί. Όταν επέστρεψα το 1990, ο τομέας της εξωσωματικής ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Είχα τρεις επιλογές, είτε να εργαστώ στο «Μητέρα», είτε να εργαστώ ως καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Πάτρας ή να μπω στον ιδιωτικό τομέα με έναν από τους πρώτους γυναικολόγους που έκαναν εξωσωματική στην Αθήνα τον κ. Καπετανάκη. Επέλεξα την τρίτη οδό. Με τον Καπετανάκη έμεινα 2 χρόνια. Τότε στον Καπετανάκη δούλευα με μία βιολόγο πάλι από την Αυστραλία την Τούλα Μεϊμέτη. Στην Ελλάδα όμως κυβερνά η δυσπιστία και ο φόβος για το καλύτερο. Έτσι η συνεργασία μας έληξε.
 Ο καλός όμως πιστεύω ότι δεν πάει χαμένος. Αποφάσισα να ανοίξω το δικό μου ιατρείο. Με βοήθησε τότε η Δρ Γκέιλ Τζόουνς, αυστραλή μικροβιολόγος που θεωρείται από τις πλέον αναγνωρισμένες παγκοσμίως. Σήμερα η Γκέιλ δουλεύει στο πλάι μου έξι μήνες τον χρόνο.  Οι επιτυχίες μου στο να κάνω πολλές γυναίκες μητέρες ήταν και λόγος που σήμερα έχω καταφέρει από τρία άτομα πριν 20 χρόνια, να έχω 80 άτομα προσωπικό και μεταξύ αυτών 11 βιολόγους. Δεν χρειάστηκε να διαφημίσω ποτέ. Από στόμα σε στόμα μαθεύτηκε η δουλειά μου.

– Πολλοί από τους μικροβιολόγους και τους χειρούργους που εργάζονται στην κλινική σας έχουν κάνει κάποιες σπουδές στην Αυστραλία, τυχαίο αυτό;
– Καθόλου τυχαίο. Πιστεύω στο εκπαιδευτικό σύστημα της Αυστραλίας. Εγώ τους έστειλα εδώ για να εξειδικευτούν και θα συνεχίζω να τους στέλνω. Στην Αυστραλία υπάρχει έρευνα. Στην Ελλάδα η  έρευνα βρίσκεται σε εμβρυική φάση. Εγώ κατάφερα να συνεργάζομαι με αυστραλούς συναδέρφους μου σε ερευνητικά προγράμματα ενώ στην «Γένεσις» δημιούργησα ερευνητικά εργαστήρια.

– Πόσους κύκλους εξωσωματικής κάνετε κάθε χρόνο και που κυμαίνονται τα ποσοστά επιτυχίας;
– Τουλάχιστον 5.000 κύκλους με ποσοστό επιτυχίας γύρω το 60%.

ΠΕΛΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

– Αφού η Αυστραλία θεωρείται πιο προηγμένη όπως διαπιστώνω από τα λεγόμενά σας, γιατί πολλές Αυστραλές έρχονται στην Ελλάδα να κάνουν εξωσωματική;
– Η Αυστραλία είναι πιο προηγμένη αλλά είναι και πιο συντηρητική. Για παράδειγμα τον Μάιο του 1997 σε συνεργασία που είχα με την Δρ Τζόουνς και τον Δρ Νίκο Λολατζή από το Monash IVF είχα τις πρώτες εγκυμοσύνες από βλαστοκύστες. Παρά το γεγονός ότι εγώ εφήρμοσα στην ουσία μία μέθοδο που αναπτύχθηκε εδώ στην Αυστραλία, το καλοκαίρι του 1997, τα κέντρα εξωσωματικής εδώ την εφήρμοσαν λίγο αργότερα, θα ήταν φθινόπωρο νομίζω. Το γεγονός ότι έχουμε μεγάλα ποσοστά επιτυχίας είναι αυτό που οδηγεί πολλές Αυστραλές να έρθουν στην Ελλάδα. Θα μπορούσα να πω ότι είμαστε πιο τολμηροί στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή όπως μου λένε κάποιοι φίλοι μου γιατροί στο Σίδνεϊ μόνο, έχουν γεννηθεί 200 παιδιά από εξωσωματική που κάναμε εμείς στο Κέντρο μας. Κάθε χρόνο για να σας δώσω να καταλάβετε έρχονται τουλάχιστον 70 ζευγάρια από Αυστραλία. Από Αμερική, από Ευρώπη έρχονται από παντού. Μία γυναίκα που ήρθε πρόσφατα από το Κονέκτικατ για εξωσωματική σε εμάς, είχε κάνει 20 αποτυχημένες προσπάθειες. Η τελευταία της ήταν στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Γέιλ και της είπαν να το ξεχάσει. Ήρθε στο Κέντρο και με την πρώτη προσπάθεια απέκτησε δίδυμα.
 
– Μήπως το σύστημα της Ελλάδας είναι τελικά αυτό που ευνοεί την… τόλμη;
– Σίγουρα ο συντηρητισμός χαρακτηρίζει και το σύστημα της Αυστραλίας. Αν το δει κανείς έτσι ναι το σύστημα ευνοεί αυτήν την τόλμη.

– Έρχονται ελληνικής καταγωγής ζευγάρια από την Αυστραλία για εξωσωματική στην Ελλάδα;

– Συνεχώς. Μία γυναίκα από την Μελβούρνη που ήρθε πρόσφατα είχε κάνει στο παρελθόν 40 αποτυχημένες προσπάθειες. Πρώτη φορά άκουσα κάτι τέτοιο. Είχε απογοητευθεί. Έμεινε έγκυος στο Κέντρο μας και πριν από λίγο καιρό απέκτησε μωρό. Θα το ξαναπώ, είναι οι επιτυχίες που φέρνουν τα ζευγάρια από κάθε γωνιά του κόσμου σε εμάς.

– Το γεγονός ότι οι δότριες ωαρίων είναι ανώνυμες στην Ελλάδα είναι αναμφισβήτητα  ένας από τους λόγους που ωθεί αυστραλές να έρθουν εκεί για εξωσωματική…

Και αυτό παίζει ρόλο, όχι όμως πρωτεύοντα. Από τη στιγμή που μία γυναίκα γίνει μητέρα την στιγμή μάλιστα που είχε χάσει κάθε ελπίδα ότι αυτό το όνειρο της θα γίνει πραγματικότητα, θέλει να μοιραστεί την χαρά της. Από στόμα σε στόμα διαδίδεται η φήμη του Κέντρου.
Θέλω να πω ότι στην Ελλάδα θεωρούμαστε πρωτοπόροι παγκοσμίως αυτή τη στιγμή. Θέλω να το τονίσω αυτό γιατί είναι καλό για την Ελλάδα μας  που ακούγεται για χίλια δύο αρνητικά σε ολόκληρο τον κόσμο, να ακουστεί και για κάτι θετικό. Εμείς για παράδειγμα έχουμε ήδη ξεκινήσει το RSCGH μία μορφή εξέτασης που μας βοηθά να εντοπίσουμε κάποιους από τους λόγους που οδηγούν στην αναπαραγωγή ενός μη υγιούς εμβρύου μέσω της μεθόδου της βλαστοκυστικής βιοψίας. Στην Αυστραλία ξεκινά τώρα.

– Είν
αι φθηνότερη μία εξωσωματική στην Ελλάδα;

– Όχι θα έλεγα ότι ίσως είναι λίγο ακριβότερη απ’ ό,τι εδώ γιατί εδώ υπάρχει και κάλυψη από το Medicare.

– Οι Ελληνίδες υποψήφιες μητέρες διαφέρουν από αυτές που έρχονται από το εξωτερικό;

– Οι Ελληνίδες είναι πολύ πιο ευαίσθητες και απαιτητικές. Οι γυναίκες του εξωτερικού είναι πιο προσγειωμένες. Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Στην ελληνίδα θα πω ότι πρέπει να κάτσει στο κρεβάτι τρεις μέρες μετά την εμφύτευση ενώ σε μία γυναίκα που έρχεται από το εξωτερικό, μία μέρα. Έχω πολλές ελληνίδες που έρχονται μετά από μία αποτυχία και παραπονιούνται λέγοντάς μου ‘κάθισα στο κρεβάτι δύο εβδομάδες και πάλι δεν τα κατάφερα, γιατί;’. Τι να πω η κουλτούρα καταλαβαίνεις.

– Πως νοιώθει ο «πελαργός» Δρ Πάντος κάθε φορά που μαθαίνει ότι μία νέα ζωή που ο ίδιος δημιούργησε έρχεται στον κόσμο;

– Η χαρά μας είναι τεράστια. Το συζητούσα με τους συναδέρφους μου πριν από λίγο καιρό γιατί θέλω να το τονίσω αυτό, δουλεύουμε σαν ομάδα και αυτός είναι και από τους βασικούς παράγοντες της επιτυχίας μας. Έχω «αυστραλιανές» αρχές σ’ αυτό. Λοιπόν ακόμα και τώρα 22 περίπου χρόνια μετά που ασχολούμαι με αυτόν τον τομέα νοιώθω τεράστια ικανοποίηση όταν βοηθώ ένα ζευγάρι. Τα πρώτα παιδιά που έφερα στον κόσμο ήταν σαν να ήταν δικά μου παιδιά. Μετά από 22 χρόνια η χαρά που νοιώθω όταν μαθαίνω ότι γεννιέται ένα παιδί είναι η ίδια με αυτή που ένοιωθα τότε. Τέτοια εποχή λαμβάνω μηνύματα… ‘Σας ευχαριστούμε κάναμε τα καλύτερα Χριστούγεννα της ζωής μας χάρη σε εσάς’. Δεν μπορώ να σου περιγράψω τη συγκίνηση και την ηθική ικανοποίηση που νοιώθω όταν λαμβάνω αυτές τις ευχές. Μ’ αρέσει η δουλειά μου.

– Ευχαριστώ πολύ και καλό ταξίδι στην πατρίδα.
– Και εγώ σε ευχαριστώ. Τώρα όσο για το καλό ταξίδι στην πατρίδα, για να είμαι ειλικρινείς και εδώ που βρίσκομαι πατρίδα μου είναι ….