Άκρως προκλητικές ήταν οι δηλώσεις του Νιλ ΜακΓκρέγκορ, Διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου στο Λονδίνο, όπως καταχωρήθηκαν στην εφημερίδα The Australian (29/3/2011).

Για μία ακόμη φορά ο Διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε κατηγορηματικά πως τα γλυπτά του Παρθενώνα δεν πρόκειται να επιστραφούν στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον Νιλ ΜακΓκρέγκορ «Το πιο κατάλληλο μέρος για τη φιλοξενία των γλυπτών είναι το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο είχε πάντα στόχο να ενθαρρύνει κάθε φιλομαθή άνθρωπο να ερευνά τους διάφορους τρόπους με τους οποίους ο κόσμος είναι οργανωμένος σε κοινωνίες».

Μα καλά, αυτός δεν είναι ο σκοπός του κάθε Μουσείου; Μόνο οι Βρετανοί νοιάζονται, με τα πολιτισμικά δημιουργήματα άλλων λαών, κάποια από αυτά αποκτημένα με αμφιλεγόμενα μέσα, για να προβάλουν τον τρόπο με τον οποίο ήταν οργανωμένες οι κοινωνίες τους;
Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τον Ιούνιο του 2009, δεν είναι το πλέον κατάλληλο για τη φιλοξενία των μαρμάρων του Παρθενώνα, και μάλιστα όταν το κτήριο βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Ακρόπολης, από την οποία προέρχονται τα εν λόγω γλυπτά;
Ιδιαίτερα, όταν στο νέο Μουσείο στεγάζονται 4.000 εκθέματα που προέρχονται από τον Ιερό Βράχο, και που για πρώτη φορά βρίσκονται κάτω από την ίδια στέγη. Δεν έχουν άδικο, λοιπόν, εκείνοι που αποκάλεσαν το Νέο Μουσείο «σύγχρονο ναό για την αρχαία τέχνη».
Τα έργα που απεικονίζουν τις καλύτερες στιγμές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, και της πρώτης δημοκρατίας του κόσμου, φιλοξενούνται πλέον σε ένα κτίριο διεθνών προδιαγραφών.

Με την αποπεράτωση του Νέου Μουσείου, τα επιχειρήματα των Άγγλων ότι τα Μάρμαρα του Παρθενώνα δεν πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα, γιατί δεν διαθέτει τους κατάλληλα εξοπλισμένους μουσειακούς χώρους για τη διατήρησή τους, καταρρέουν σαν χάρτινος πύργος.
Αυτά τα γλυπτά ανήκουν στο χώρο όπου δημιουργήθηκαν, και στην χώρα, από την οποία αφαρπάχθηκαν με δόλια μέσα. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι πολύ πιο κατάλληλο για τη διατήρησή τους από το Βρετανικό Μουσείο, με το οποίο δεν έχουν καμιά συγγένεια.

Σημειώνω πως το Μουσείο της Ακρόπολης είναι ανάμεσα στις έξι επικρατέστερες υποψηφιότητες για το Βραβείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η επιλογή έγινε μεταξύ 343 έργων που βρίσκονται σε 33 χώρες της Ευρώπης. Η τελετή απονομής θα πραγματοποιηθεί στις 20 Ιουνίου 2011 στη Βαρκελώνη. Τι σύμπτωση! Στις 20 Ιουνίου του 2009 έγιναν τα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης.

Η άποψη του ΜακΓκρέγκορ πως «Στην Αθήνα (τα μάρμαρα) μπορούν να θεωρηθούν κομμάτι της ελληνικής ιστορίας και στο Λονδίνο κομμάτι της ιστορίας του κόσμου» αποτελεί το άκρον άωτον της βρετανικής υπεροψίας.

Είναι, φαίνεται, κατάλοιπο της νοοτροπίας της πάλαι ποτέ κραταιάς Βρετανικής Αυτοκρατορίας πως το Λονδίνο είναι η πολιτισμική Μέκκα του Κόσμου, και επομένως μόνο στο Βρετανικό Μουσείο τα Μάρμαρα του Παρθενώνα γίνονται αντικείμενο θαυμασμού από τους φιλότεχνους επισκέπτες του.

ΠΡΑΞΗ ΒΑΝΔΑΛΙΣΜΟΥ ΤΟ ΞΗΛΩΜΑ ΤΩΝ ΜΑΡΜΑΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Ο Νίηλ ΜακΓκρέγκορ, προφανώς θέλοντας να φανεί διαλλακτικός, μετά τη δήλωσή του πως το Βρετανικό Μουσείο δεν πρόκειται να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα, είπε πως το Μουσείο είναι πρόθυμο να της τα δανείσει.

Μάλιστα, να δανείσει στην Ελλάδα τα μάρμαρα που ο συμπατριώτης του Λόρδος Έλγιν ξήλωσε από τον Παρθενώνα, και αφαίρεσε από τον ευρύτερο χώρο της Ακρόπολης, κατά διαστήματα από το 1801 μέχρι το 1803, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Την εποχή εκείνη ήταν Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Κωνσταντινούπολη.

Με άλλα λόγια, ο ΜακΓκρέγκορ μας λέει πως το Βρετανικό Μουσείο είναι διατεθειμένο να δανείσει τα κλεμμένα μάρμαρα του Παρθενώνα, και άλλα γλυπτά, στη χώρα στην οποία ανήκουν, και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Ακρόπολης. Ούτε ίχνος ντροπής δεν έδειξε ο κύριος αυτός για την πράξη βανδαλισμού ενός, κατά τα φαινόμενα, Άγγλου ευγενή. Ο οποίος δεν δίστασε να πουλήσει τα κλεμμένα μάρμαρα στην κυβέρνηση της χώρας του.

Απορώ γιατί, ο Αυστραλός δημοσιογράφος που πήρε τη συνέντευξη από τον ΜακΓκρέγκορ, δεν τον ρώτησε με ποια εξουσία δήλωσε κατηγορηματικά ότι τα μάρμαρα δεν πρόκειται ανα επιστρέψουν στην Ελλάδα, αφού για θέματα κυριότητας των εκθεμάτων του Βρετανικού Μουσείου μόνο η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας μπορεί να μιλήσει. Ο ΜακΓκρέγκορ, έστω και Διευθυντής του Μουσείου, είναι δημόσιος υπάλληλος. Και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν έχουν λόγο για θέματα πολιτικής.
Να θυμηθούμε εδώ τα λόγια της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Διάσκεψης της Ουνέσκο στο Μεξικό (26/7- 6/8/1982):
 «Η Κυβέρνηση της Ελλάδας με επιφόρτισε με την ευθύνη να σας αναγγείλω εδώ, ότι η Ελλάδα με την μεσολάβηση της Διακρατικής Επιτροπής της Ουνέσκο για την προώθηση της επιστροφής πολιτιστικών θησαυρών στις χώρες καταγωγής τους, σύμφωνα με τις τυπικές διαδικασίες και σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει σήμερα στην Αγγλία, θα ζητήσει επίσημα την επιστροφή των Μαρμάρων της Ακρόπολης. Δεν είμαστε αφελείς. Ίσως νά ’ρθει η ημέρα που αυτός ο κόσμος θα δημιουργήσει άλλα οράματα, άλλες αντιλήψεις για την ιδιοκτησία, την πολιτιστική κληρονομιά και την ανθρώπινη δημιουργία. Και καταλαβαίνουμε πολύ καλά ότι τα μουσεία δεν μπορεί να αδειάσουν. Αλλά θέλω να σας υπενθυμίσω ότι για την περίπτωση των Μαρμάρων της Ακρόπολης δεν ζητούμε την επιστροφή ενός πίνακα ή ενός αγάλματος. Ζητούμε την αποκατάσταση ενός μοναδικού μνημείου, ξεχωριστού συμβόλου ενός πολιτισμού. Και πιστεύω ότι ήρθε ο καιρός αυτά τα Μάρμαρα να γυρίσουν πίσω στον γαλάζιο ουρανό της Αττικής, στο φυσικό τους χώρο, εκεί που αποτελούν δομικό και λειτουργικό μέρος ενός μοναδικού συνόλου…».

Θα κλείσω με το ποίημα «Η Kατάρα της Αθηνάς», στο οποίο ο φιλέλληνας ποιητής Λόρδος Βύρων βάζει τη θεά Αθηνά να καταριέται τον βέβηλο Έλγιν για τη ζημιά που προξένησε στο ναό που οι Αθηναίοι της είχαν αφιερώσει. Σημειώνω πως ο Βύρων και ο Έλγιν έζησαν την ίδια εποχή.

Την Αθήνα ο Βύρων την επισκέφθηκε το 1810, λίγα χρόνια μετά την κλοπή των μαρμάρων από τον συμπατριώτη του Έλγιν. Το 1823 επέστρεψε στην επαναστατημένη Ελλάδα για να πάρει μέρος στον αγώνα για την παλιγγενεσία, και πέθανε στο Μεσολόγγι στις 19 Απριλίου 1824.
Από το εν λόγω ποίημα, που είναι μακροσκελές (312 στίχοι), δίνω τους ακόλουθους αντιπροσωπευτικούς στίχους:
 «Η κατάρα μου ας ξεσπάσει πρώτα, ω συφορά του,
πα στου κλέφτη το κεφάλι και σ’ ακέρια τη γενιά του».
Και πιο κάτω:
«Ω! που ζώντας και που σκόνη, δίχως σχώριο να γρικήσει,
ν’ ακολουθιέται η αχορτασιά του η ιερόσυλη με μίση,
και η εκδίκηση, ως τον τάφο και πιο πέρα, τ’ όνομα του
να το κυνηγά, στο πλάγι του μωρόδοξου Ηροστράτου*.
Και σε φύλλα λεκιασμένα και γραμμές που καίνε ας γίνει
ατελείωτα να στραφούν εμπρηστές ναών κ’ Ελγίνοι,
καταδικασμένοι αιώνια στο ανάθεμα κ’ οι δυο τους».
Σε ένα άλλο στίχο του ιδίου ποιήματος ο Βύρων γράφει πως ο Έλγιν είχε αφαιρέσει από τον Παρθενώνα “ό,τι Γότθος, Τούρκος, Χρόνος είχε αφήσει”…

Σημείωση
* Ηρόστρατος. Τον Ιούλιο του 356 π.Χ. ο Ηρόστρατος έβαλε φωτιά στο Ναό της Αρτέμιδας στην Έφεσο, ο οποίος ήταν και ένα από τα Επτά Θαύματα του Κόσμου. Λέγεται πως αυτό το έκανε για να μείνει το όνομά του στην ιστορία.