Ο Μπάμπης Τσόκας έχει πάθος με το ανθρώπινο στοιχείο. Αυτό είναι ξεκάθαρο στη νέα του ταινία «Our Maria Callas», η οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα σε ένα ενθουσιώδες κοινό στο Κέντρο Σύγχρονου Ελληνικού Πολιτισμού της Μελβούρνης. Δεν ήταν λοιπόν περίεργο το ότι ήθελε να μάθει για τον ελληνικό δεσμό με τους ANZACs. Ήταν χαρά μου -με τη βοήθεια του κ. Paul Sougleris από την Παμμεσσηνιακή Αδελφότητα Μελβούρνης «Παπαφλέσσας»- να τον ξεναγήσω σε μερικά από τα μνημεία της πόλης που αποδεικνύουν αυτή τη σύνδεση και την ανάγκη της Κοινότητάς μας να τη γιορτάζει. Τον Μπάμπη συνόδευαν και τρεις άλλοι εκπρόσωποι από την Ελλάδα, με επικεφαλής τον Δρ. Παναγιώτη Μπαζύγο, από το Δήμο Μεσσήνης.

Στην ξενάγηση, συγκινήθηκαν ιδιαίτερα από την ιστορία των νοσοκόμων και των ασθενών και τραυματιών Αυστραλών στρατιωτών στη Λήμνο το 1915, αλλά και από τη φιλοξενία που έδειξαν οι ντόπιοι. Εξήγησα πως το γλυπτό μας έχει χαραγμένα τα ονόματα των διαφόρων πόλεων και χωριών της Λήμνου που επισκέφτηκαν οι ANZACs το 1915, τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά. Ο Μπάμπης και ο Παναγιώτης χάρηκαν ιδιαίτερα που ο γλύπτης Peter Corlett OAM, εμπνεύστηκε όχι μόνο από την νοσοκόμα Grace Wilson και τους νοσηλευτές, αλλά και από την επίσκεψή του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και το άγαλμα της Αρτέμιδας. Μετά την επίσκεψη στο Μνημείο Λήμνου Καλλίπολης, οι επισκέπτες ξεναγήθηκαν στο Μνημείο Ηρώων της Μελβούρνης. Ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για το πώς ο αρχιτέκτονας του Μνημείου βάσισε το σχέδιό του στο φημισμένο Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού και τη δομή του που είναι γεμάτη με ελληνικές στήλες και αετώματα.

Στο Μνημείο θαύμασαν την ιερότητα του χώρου και επικεντρώθηκαν στο δεασμό των Αυστραλών νοσηλευτών με τη Θεσσαλονίκη που είναι χαραγμένος στις χάλκινες μαρτυρικές πλάκες, μαζί με τις ονομασίες των πλοίων του Βασιλικού Αυστραλιανού Ναυτικού που υπηρέτησαν στα ελληνικά ύδατα κατά τον Α ‘και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένιωσαν περήφανοι ακούγοντας την ιστορία του στρατιώτη Peter Rados από την Αρτάκη της Μικράς Ασίας, που υπηρέτησε στον αυστραλιανό στρατό στην Καλλίπολη και παραμένει θαμμένος εκεί. Είδαν επίσης το μνημείο της εκστρατείας της Κρήτης και το μνημείο «Ο άνθρωπος με το γάιδαρο» που είναι αφιερωμένο στον John Simpson. Ο Μπάμπης ήθελε να ακούσει τις λεπτομέρειες για το γαϊδούρι του Simpson που ήρθε από τη Λήμνο! Η ομάδα επισκέφθηκε επίσης το Αυστραλιανό Ελληνικό Μνημείο κοντά στο Ιερό. Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε με μια επεξήγηση των κλασσικών χαρακτηριστικών του κτιρίου του Κοινοβουλίου.

Με τον Μπάμπη και τον Παναγιώτη συζητήσαμε και την ανάγκη να φτιαχτεί το μονοπάτι των ANZACs στην Ελλάδα, που θα συνδέει τα βασικά ιστορικά μέρη και τα υπάρχοντα μνημεία που συνδέονται με τους Anzacs κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων. Αναφέρθηκε επίσης η ανάγκη δημιουργίας επιπλέον μνημείων και τονίστηκε η προγραμματισμένη αποκάλυψη των νέων μνημείων στη Λήμνο, στην Πύλο και το Methone μέσα στη χρονιά. Πρόκειται για μνημεία που θα βοηθήσουν σε μεγάλο βαθμό τους Αυστραλούς επισκέπτες που κάνουν ταξίδια μνήμης και θα ενισχύσουν την ελληνική τουριστική βιομηχανία και τις τοπικές οικονομίες. Ο Παναγιώτης συμφώνησε επίσης να βοηθήσει το Πολεμικό Μουσείο Καλαμάτας να διοργανώσει έκθεση φωτογραφίας με υλικό του στρατιώτη Syd Grant και τις φωτογραφίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από την Καλαμάτα και την Τραχήλα που έχει δωρίσει στο Μουσείο η κόρη του, Catherine Bell.

Ο Μπάμπης συζήτησε και για την επικείμενη ταινία του για τη ζωή του Αλέξη Ζορμπά. Η ταινία θα γυριστεί στο χωριό Στούπα της Μάνης, όπου ο πραγματικός Ζορμπάς εργάστηκε σε ορυχείο λιγνίτη και έγινε διάσημη χάρη στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη και την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη που ακολούθησε. Εξήγησα πως η Στούπα ήταν περιοχή εκκένωσης όπου κατέφυγαν οι συμμαχικοί στρατιώτες μετά την πτώση της Καλαμάτας τον Απρίλιο του 1941. Στο πλαίσιο της επίσκεψής της στη Μελβούρνη, η αντιπροσωπεία συναντήθηκε με τον κύριο Πέτρο Ανδρινόπουλο, εκπρόσωπο της Παμμεσσηνιακής Αδελφότητας που τους έκανε δώρο μια παραδοσιακή σημαία, παραδοσιακά αυστραλιανά καπέλα και άλλα δώρα.

*Ο Jim Claven είναι ιστορικός και συγγραφέας που ερευνά εδώ και αρκετά χρόνια την σύνδεση Anzac στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων. Θα παρακολουθήσει την αποκάλυψη αυτών των νέων μνημείων και σκοπεύει να επισκεφθεί τη Στούπα αργότερα μέσα στη χρονιά.