Θύμα χρησμού, που έλεγε ότι μια μέρα θα νυμφευτεί τη μητέρα του –και τη νυμφεύτηκε– δεν ήταν μόνο ο Οιδίποδας: θύμα θείας βούλησης ήταν και ο Ιούδας ο Ισκαριώτης. Όμως συμπαθώ περισσότερο τον Ιούδα, για τον εξής λόγο: Ο Οιδίποδας, με όπλο τη λογική, μπορούσε να γελοιοποιήσει τον χρησμό. Απλά, δεν θα νυμφευόταν γυναίκα μεγαλύτερη σε ηλικία από τη δική του. Ο Ιούδας όμως είχε ν’ αντιμετωπίσει τη λογική του Θεού, που έλεγε ότι το σχέδιο για τη σωτηρία του κόσμου περιλαμβάνει κι έναν προδότη. Αλλά ας το δούμε από την αρχή.

Στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο βρίσκουμε τον Ιησού να λέει στους μαθητές του: «Εγώ δεν διάλεξα εσάς τους δώδεκα; Ένας από εσάς είναι ο διάβολος». Και ο Ιωάννης διευκρινίζει: «Εννοούσε τον Ιούδα, γιο του Σίμωνα του Ισκαριώτη, γιατί αυτός έμελλε να τον παραδώσει» (6:70-71).

Εδώ βλέπουμε έναν ανυποψίαστο Ιούδα παγιδευμένο. Ο Ιησούς γνωρίζει ποιος είναι ο διάβολος ανάμεσα στους δώδεκα, κι όμως δεν τον διώχνει: τον κρατά γιατί θα του φανεί χρήσιμος. Αφού λοιπόν ο διάβολος βρήκε στρωμένο κρεβάτι στο κεφάλι του Ιούδα, έπρεπε να κάνει σωστά τη δουλειά του – και την έκανε. Έτσι προχώρησε απρόσκοπτα το κοσμοσωτήριο έργο του Θεού, σε αγαστή συνεργασία με τον διάβολο, που ντύθηκε Ιούδας. Αλλά και οι Ιουδαίοι συνεργάστηκαν με τον Θεό, επιλέγοντας ν’ αφεθεί ελεύθερος ο ληστής Βαραββάς και στη θέση του να σταυρωθεί ο Ιησούς.

ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΣΤΙΧΟΜΥΘΙΑ

Η στιχομυθία που ακολουθεί δίνει τροφή στη σκέψη. Συζητά ο Ιησούς με τον Ιούδα

ΙΗΣ. – Ιούδα, έλα μαζί μου, σε χρειάζομαι.
ΙΟΥ. – Δεν μπορώ, Κύριε, έχω γυναίκα και παιδί να θρέψω.
ΙΗΣ. – Όχι, είσαι υποχρεωμένος.
ΙΟΥ. – Και ποιος με υποχρεώνει;
ΙΗΣ. – Ο πατέρας μου, και δεν εννοώ τον Ιωσήφ, τον ξυλουργό.
ΙΟΥ. – Συγνώμη, αλλά δεν καταλαβαίνω . . .
ΙΗΣ. – Δεν πειράζει. Θα καταλάβεις όταν έρθει η ώρα. Αυτή τη στιγμή χρειάζομαι έναν πιστό προδότη.
ΙΟΥ. – Να προδώσει ποιον;
ΙΗΣ. – Εμένα. Όμως πρόσεξε: Υπάρχει θεία βούληση, που λέει ότι σε λίγο πρέπει να πεθάνω και μετά θ’ αναστηθώ. Πρόκειται για θυσία που θα οδηγήσει στη σωτηρία του κόσμου.
ΙΟΥ. – Και γιατί το λες «θυσία», αφού θ’ αναστηθείς;
ΙΗΣ. – Το λέω «θυσία» γιατί, ως άνθρωπος, θέλω να ζήσω, όπως κι εσύ. Να προφτάσω να γεράσω και να πεθάνω από φυσικά αίτια. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει. Πρέπει να υπακούσω στη θεία βούληση.
ΙΟΥ. – Και πώς το ξέρεις ότι υπάρχει τέτοια βούληση;
ΙΗΣ. – Πολλά ρωτάς. Άκουσε: Αν με προδώσεις, θα κερδίσεις το καλύτερο όνομα ανάμεσα στους προδότες όλων των αιώνων!
ΙΟΥ. – Πέρα από αυτό, υπάρχει κανένα άλλο κέρδος;
ΙΗΣ – Ναι. Θα πάρεις τριάντα αργύρια και μετά θα βρεις κάποιο δέντρο να κρεμαστείς.
ΙΟΥ. – Τι λες, αδερφέ! ‘Όχι, όχι, βρες κάποιον άλλον! Φεύγω . . .
ΙΗΣ. – Στάσου! Πού πας; Είσαι καταδικασμένος να προδώσεις! Το παραγγέλνει ο Θεός!

ΗΤΑΝ «ΚΟΥΜΠΩΜΕΝΟ»

Αναμφίβολα, ο Ιησούς μπορούσε να παραδοθεί μόνος του. Δεν χρειαζόταν κανένας Ιούδας, ούτε ο Πέτρος να κόβει αφτιά με το μαχαίρι. Συμπάσχω με το τραγικό πρόσωπο του Ιούδα γιατί, όταν ο Ιησούς τον κοίταξε για πρώτη φορά στα μάτια και του είπε «έλα μαζί μου», δεν κατάλαβε ότι υπονοούσε «έλα μαζί μου να πεθάνεις κι εσύ». Αθώος όπως ήταν, ακολούθησε τον Ιησού, χωρίς να ξέρει πού πάει. Όμως το ήξερε ο δάσκαλός του και το κράτησε μυστικό, μέχρι που κάθισαν να φάνε μαζί για τελευταία φορά.

Μέχρι τη στιγμή εκείνη, ο Ιούδας κατείχε τη θέση του ταμία – και μάλιστα ήταν καλός ταμίας. Αρκεί να θυμηθούμε το περιστατικό με τη Μαρία, η οποία χρησιμοποίησε πανάκριβο μύρο για ν’ αλείψει με αυτό τα πόδια του Ιησού. Ο Ιούδας, βλέποντας τη σπατάλη, αντέδρασε και ρώτησε: «Για ποιο λόγο δεν πουλήθηκε αυτό το μύρο τριακόσια δηνάρια για να τα δώσουμε στους φτωχούς;» (Κατά Ιωάννη 12:3-6).

Τελικά, ο Ιούδας παραβρέθηκε στο «μυστικό δείπνο», όχι επειδή ήταν τρεχέδειπνος (δηλ. έτρεχε από δείπνο σε δείπνο) αλλά επειδή όφειλε να βρεθεί εκεί μαζί με τους άλλους. Ο Ιησούς αποκαλύπτει ότι ένας από τους δώδεκα θα τον προδώσει. Όλοι ξαφνιάζονται και ο ένας κοίταζε τον άλλον. Ο Ιησούς λύνει την απορία τους. Βουτά στη σάλτσα ένα μικρό κομμάτι ψωμιού («ψωμίον») και λέει: «Σε όποιον δώσω τούτο το ψωμάκι, αυτός θα με προδώσει». Ο Ιούδας παίρνει το «βαμμένο» ψωμάκι και αμέσως «εισήλθε μέσα του ο Σατανάς» (ό.π. 13:21-27).

ΣΧΟΛΙΟ

Ο Ιούδας αξίζει να κερδίσει τη συμπάθειά μας. Έχασε τη ζωή του παγιδευμένος σ’ ένα θεϊκό σχέδιο, που ο ίδιος δεν είχε τη δύναμη να το ματαιώσει. Όταν ο Σατανάς εισήλθε μέσα του, ο άνθρωπος Ιούδας έπαψε να υπάρχει. Τώρα το έργο της θείας προδοσίας αναλαμβάνει ο Σατανάς και οφείλει να το φέρει σε πέρας.

Κι ενώ ο Ιησούς ήξερε ότι θ’ αναστηθεί, δεν φρόντισε και για την ανάσταση του Ιούδα, παρά μονάχα γι’ αυτή του Λαζάρου. Αυτό το βρίσκω άδικο. Προτείνω λοιπόν στους εκκλησιάρχες να εντάξουν τον μάρτυρα Ιούδα στη χορεία των αγίων. Η συμβολή του ήταν πολύτιμη και θεάρεστη.