Δεν είναι λίγες οι φορές που ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που μας υπενθυμίζουν ότι η ζωή ξεπερνά οτιδήποτε φανταστεί ο ανθρώπινος νους και, κατ’ επέκταση, την τέχνη.
Γι’ αυτό και το στοιχείο που καθιστά το θεατρικό μιούζικαλ της Ελένης Γιώτη-Patterson τόσο ξεχωριστό είναι ότι καταφέρνει να μεταδώσει αυτούσια την εμπειρία της ξενιτιάς.

Βασισμένο στις αληθινές ιστορίες Ελληνίδων που μετανάστευσαν στη δεκαετία του ’50 και ’60, το έργο “Ταξίδι – Μια Αυστραλιανή Οδύσσεια” αναδεικνύει τα κίνητρα, τα όνειρα, τις οδυνηρές αναμνήσεις, αλλά και τη ψυχική δύναμη αυτών των γυναικών, που, όπως χιλιάδες άλλες, μπήκαν στο πλοίο με προορισμό μια άγνωστη, μακρινή χώρα.

Μετά από τις επιτυχημένες sold out παραστάσεις των δύο τελευταίων χρόνων, το κοινό της Μελβούρνης θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει την αναβίωση του έργου σε σκηνοθεσία Petra Kalive το ερχόμενο Σάββατο, 2 Ιουνίου.

Το ταξίδι της μετανάστευσης αποκτά πραγματική υπόσταση στη σκηνή μέσα από τα πρόσωπα των πρωταγωνιστριών που ενσαρκώνουν τρεις διαφορετικές γενιές.

Τους ρόλους ερμηνεύουν η ίδια η συγγραφέας, Ελένη Γιώτη-Patterson, η Άρτεμις Ιωαννίδη και η Μαρία Mercedes (Μουτσίδη), ενώ τις ιστορίες και το τραγούδι επί σκηνής συνοδεύει το μπουζούκι του Ιάκωβου Παπαδόπουλου και το πιάνο του Andrew Patterson.

Ο τελευταίος, σύζυγος της Γιώτη-Patterson, έχει αναλάβει και τη μουσική διεύθυνση του έργου, με τους ήχους του ρεμπέτικου, του λαϊκού και του έντεχνου όχι απλά να εντείνουν τα δρώμενα με συγκινησιακή φόρτιση, αλλά προσδίδοντας ένα ακόμη επίπεδο σύνδεσης των θεατών με τις ιστορίες.

Όπως εξηγεί η συγγραφέας μιλώντας στον “Νέο Κόσμο”, το θέμα της τριλογίας είναι διάχυτο στο έργο, προκύπτοντας οργανικά, στο στάδιο συλλογής των ιστοριών.

“Όταν πρωτοξεκίνησα να παίρνω τις επίσημες συνεντεύξεις από τις γυναίκες, συνειδητοποίησα ότι ήταν σημαντικό να δουλέψω με συγκροτημένη δομή. Ήξερα ότι αυτό που ήθελα να μάθω ήταν γιατί είχαν επιλέξει να φύγουν από την Ελλάδα και εάν το ταξίδι ήταν αντάξιο των προσδοκιών τους. Γι’ αυτό σε καθεμία έθεσα τις εξής τρεις ερωτήσεις: ‘Τi παρακίνησε την απόφασή σου να φύγεις; Πώς ήταν το ταξίδι; και Τi συνέβη κατά την άφιξή σου;”. Καθώς το έργο άρχισε να παίρνει μορφή, μου ήταν ξεκάθαρο ότι στο “Ταξίδι” κυριαρχούσε μια έμφαση στον αριθμό τρία. Εξ ου και οι τρεις γυναίκες ηθοποιοί και τα τρία κομμάτια του έργου: Οι μητέρες, οι Νύφες και τα Ελεύθερα Πνεύματα”.

Και ενώ τα κοινά βιώματα των ιστοριών είναι αυτά που συνθέτουν τον κορμό της παράστασης, η καθεμία από τις περισσότερες από 20 μαρτυρίες μεταναστριών που συγκέντρωσε για τη δημιουργία του έργου αφήνει τη δική της ξεχωριστή σφραγίδα.

Χαρακτηρίζοντας τη διαδικασία ως μια από τις πιο πιο όμορφες εμπειρίες της ζωής της, η Γιώτη-Patterson περιγράφει:

“Κάθε γυναίκα από την οποία πήρα συνέντευξη με συγκίνησε βαθύτατα. […] Πραγματικά ήμουν έκπληκτη από το πόσο πρόθυμες ήταν να μοιραστούν τις πιο δύσκολες, συναρπαστικές, χαρούμενες και στενάχωρες στιγμές της ζωής τους μαζί μου και τις έβρισκα παντού! Σε στάσεις του τραμ, σε καφετέριες, σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, στη δουλειά – οπουδήποτε άκουγα ελληνική προφορά απαντούσα με τις τρεις ερωτήσεις μου”.

Βέβαια, το “Ταξίδι” έχει καταφέρει να κερδίσει το ευρύτερο κοινό, ανεξάρτητα από το αν είναι ελληνικής καταγωγής, αν εκπροσωπούν την πρώτη γενιά μεταναστών ή είναι νεοφερμένοι.

Σύμφωνα με την Άρτεμις Ιωαννίδη, την ηθοποιό που εκπροσωπεί τη νεότερη γενιά στο έργο, σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στην αναπόφευκτη ταύτιση του θεατή με τα θέματα που προβάλλονται.

“Δεν έχει σημασία από πού έρχεται κάποιος, όλοι ξέρουμε πώς είναι να αισθάνεται κανείς ότι δεν ανήκει και να λαχταρά να βρει ένα μέρος που μπορεί να αποκαλέσει σπίτι του. […] Η δύναμη του έργου έγκειται στην ειλικρίνειά του. Οι χαρακτήρες είναι όλοι εμπνευσμένοι από αληθινές γυναίκες. Ως ηθοποιοί κάθε φορά που ανεβαίνουμε στη σκηνή δανείζουμε τη σάρκα και τη φωνή μας σε αυτές τις γυναίκες για να πουν την ιστορία τους μέσα από εμάς” σχολιάζει.

“Αυτό το έργο έχει δώσει την ευκαιρία στον κόσμο να θρηνήσει, να αφήσει πίσω το παρελθόν, να μιλήσει σε αγαπημένους τους για το τι τους έχει συμβεί. Το κοινό κλαίει, γελά, τραγουδά μαζί μας και αυτό είναι στην ουσία το θέατρο ‘της καρδιάς'” συμπληρώνει η Γιώτη-Patterson.

Στην κεντρική θέση της ιστορίας αναφέρεται και η, επίσης πρωταγωνίστρια, Μαρία Mercedes, εξηγώντας πως ζωντανεύοντας αληθινά μεταναστευτικά βιώματα στο θεατρικό σανίδι, το έργο προσφέρει εκτός των άλλων την πολυπόθητη αναγνώριση που αξίζουν οι θυσίες αυτών των ανθρώπων.

“Οι ιστορίες είναι τα αστέρια της παράστασης, ο πυρήνας του, εμείς το μόνο που κάνουμε είναι να τις μεταφέρουμε[…]

Ανεξάρτητα από ποια χώρα έρχεσαι, πού έχεις γεννηθεί, η ιστορία κουβαλάει τέτοιο βάθος, είναι τόσο οικεία στον καθένα, που δεν γίνεται παρά να σε συνεπάρει και να σε βάλει στη θέση τους, να νιώσεις τί είναι αυτό που παρακινεί τους ανθρώπους να αφήσουν την πατρίδα τους και τα πάντα πίσω τους, ανεξάρτητα από το αν μιλούν ή όχι τη γλώσσα της χώρας. Χρειάζεται πολύ θάρρος για να το επιχειρήσει κανείς και πίστη και αποφασιστικότητα”, επισημαίνει η Mercedes.

Στα άμεσα σχέδια της Γιώτη-Patterson είναι το ανέβασμα της συνέχειας του έργου με τίτλο “Ταξίδι 2: Μετανάστες”, με το σενάριο να έχει ήδη αναγνωσθεί στον χώρο 45downstairs της Μελβούρνης, τον περασμένο Οκτώβρη.

Στη θεατρική παραγωγή πρόκειται να προστεθούν τρεις ηθοποιοί, δίνοντας φωνή στις εμπειρίες ανδρών μεταναστών και μεταφέροντας το επίκεντρο στα βιώματά τους πλέον στη νέα πατρίδα της Αυστραλίας.

Για την ώρα όμως, η προσοχή όλων των συντελεστών του καλλιτεχνικού εγχειρήματος “Ταξίδι – Μια Αυστραλιανή Οδύσσεια” είναι στραμμένη στην προσεχή παράσταση του Ιουνίου, έτοιμοι να γιορτάσουν το ανέβασμα της παράστασης για 45η φορά.

Όπως έχει δηλώσει επανειλημμένως η Γιώτη-Patterson στο παρελθόν, το έργο δεν θα μπορούσε παρά να είναι αφιερωμένο στις δύο γιαγιάδες της, Γεωργία και Ελένη, οι ιστορίες των οποίων είναι εξίσου συγκλονιστικές και αληθινές με αυτές που προβάλλονται επί σκηνής.

“Η ιστορία τους επαναλαμβάνεται σε χιλιάδες παραλλαγές, φυσικά μέσα στην ελληνική κοινότητα, αλλά και μεταξύ όλων των των ανθρώπων που αφήνουν τις χώρες τους για μια καλύτερη ζωή. Πρόκειται για ιστορίες της Αυστραλίας, αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού ιστού που μας χαρακτηρίζει ως έθνος. Είναι πολύτιμες και όπως συμβαίνει συνήθως με τις ιστορίες που αξίζει να ειπωθούν, έχουν μέσα τους μαθήματα να μας διδάξουν.”

Στη συνέντευξή της στον “Νέο Κόσμο” η Γιώτη-Patterson μας αφήνει με μια νοσταλγική εξομολόγηση και μια συμβουλή από την οποία όλοι μπορούμε να επωφεληθούμε:

“Αυτό που μετανιώνω περισσότερο είναι ότι ποτέ δεν πήρα συνέντευξη από τις γιαγιάδες μου. Ένωσα τα κομμάτια του παζλ στις ιστορίες του από όσα εγώ και οι γονείς μου θυμόμαστε αλλά πραγματικά πόσο θα ήθελα να έχω καθίσει μαζί τους, να κρατήσω το χέρι τους, να ακούσω την ιστορία τους…Μου έρχονται δάκρυα και μόνο που το σκέφτομαι. Η προτροπή μου σε όλους είναι να μοιραστείτε την ιστορία σας ή να κάνετε αυτές τις ερωτήσεις στις δικές σας γιαγιάδες, μητέρες, θείες, όσο ακόμη έχετε τη δυνατότητα.”

Το έργο «Ταξίδι: Μια Αυστραλιανή Οδύσσεια» παρουσιάζεται το Σάββατο, 2 Ιουνίου στις 8μμ., στο Alexander Theatre, 48 Exhibition Walk, Monash Uni, Clayton.

Για κρατήσεις εισιτηρίων επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.monash.edu/mlive/whats-on/events/taxithi/