Σύμφωνα με περιβαλλοντολόγους, η ένταση των πυρκαγιών στην Ανατολική Αττική, καθώς και η έκταση των καταστροφών που προξένησαν, συμπεριλαμβανομένου και του αριθμού των ατόμων που έχασαν τη ζωή τους, οφείλεται κατά μεγάλο βαθμό στην συνεχώς ανερχόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας τις τελευταίες δεκαετίες.
Τα συμπτώματα της κλιματικής αλλαγής δεν είναι μόνο οι συχνότερες και ολοένα πιο καταστρεπτικές πυρκαγιές, όπως οι πρόσφατες στην Καλιφόρνια και άλλες Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, αλλά και η αυξημένη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καταρρακτώδεις βροχές που έχουν προξενήσει μεγάλες πλημμύρες και καταστροφές στην Κίνα και την Ιαπωνία, καθώς και η αποκόλληση μεγάλων παγόβουνων από την Ανταρκτική, η τήξη πάγων στην Αρκτική και η ερημοποίηση τεράστιων περιοχών της Αφρικής, καθώς και της βορειοανατολικής και κεντρικής Αυστραλίας.
Στην Ιαπωνία δεκάδες άτομα έχασαν τη ζωή τους από πλημμύρες άνευ προηγουμένου, πάνω από ενάμιση εκατομμύριο κάτοικοι είχαν αναγκασθεί να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους, ενώ σε άλλα τρία εκατομμύρια κατοίκων είχε γίνει σύσταση να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Στην Κίνα, πρόσφατα σφοδρές βροχοπτώσεις και καταιγίδες δημιούργησαν χάος, καθώς πλημμύρισαν ποταμοί, προκαλώντας καταστροφές σε γέφυρες και σοβαρά προβλήματα στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρα. Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση της Κίνας, 241 ποτάμια σε 24 επαρχίες είχαν πλημμυρίσει τις τελευταίες ημέρες, προξενώντας οικονομική ζημιά τεσσάρων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Με άλλα λόγια, οι καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και γεωπολιτικές και οικονομικές.
Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες των επιστημόνων, ο καύσωνας που το φετινό καλοκαίρι ψήνει και τη Βόρεια Ευρώπη έγινε πιθανότερος κατά δύο τουλάχιστον φορές εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Η Φριντερίκε Ότο, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, και μέλος του οργανισμού ‘Παγκόσμια Καιρική Απόδοση’, σε πρόσφατη μελέτη της κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα: «Αυτό που μέχρι σήμερα εθεωρείτο ασυνήθιστα ζεστός καιρός θα γίνει συνηθισμένος, και σε κάποιες περιπτώσεις αυτό έχει ήδη συμβεί. Πρόκειται, λοιπόν, για κάτι για το οποίο πρέπει να προετοιμαστεί η κοινωνία. Την ίδια στιγμή, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να περιορίσουμε την αυξανόμενη πιθανότητα για τα ακραία καιρικά φαινόμενα, μειώνοντας τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου όσο περισσότερο μπορούμε», εφημερίδα Η Καθημερινή, 3/8/18.
Κατά την ίδια περίοδο ο Γκερτ Γιαν βαν Όλντενμποργκ, μέλος του Βασιλικού Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Ολλανδίας, δήλωσε τα ακόλουθα: «Σε ολόκληρη τη Βόρεια Ευρώπη η ομάδα διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή έχει διπλασιάσει τις πιθανότητες για πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Μπορεί κανείς να δει τα δακτυλικά αποτυπώματα της κλιματικής αλλαγής στα τοπικά ακραία καιρικά φαινόμενα», εφημερίδα Η Καθημερινή, 3/8/18.
Στην Ισπανία και την Πορτογαλία τις τελευταίες ημέρες η θερμοκρασία έφτασε τους 47,4 βαθμούς Κελσίου, γεγονός που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για τις χώρες αυτές.
Ο Γιώργος Σταθάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελληνικής Κυβέρνησης, εξέφρασε την άποψη πως το κόστος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι αντίστοιχο εκείνου των συμβατικών καυσίμων.
Με άλλα λόγια, ο κ. Σταθάκης είναι υπέρ της παραγωγής ενέργειας διά μέσου των ανανεώσιμων πηγών, που δεν συμβάλλουν στην αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, αντί για τη συνεχή χρήση λιγνίτη, ο οποίος είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για την αύξηση της θερμοκρασίας, με τα βλαβερά αέρια που η καύση του εκπέμπει στην ατμόσφαιρα.
Σημειώνω πως ο κ. Σταθάκης είναι οικονομολόγος, και για χρόνια ήταν Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ Η ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Η αιτία της κλιματικής αλλαγής είναι η υπερβολική χρήση ορυκτών πόρων, όπως είναι ο άνθρακας και ο λιγνίτης, καθώς και το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η καύση των οποίων απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η μέση θερμοκρασία του Πλανήτη.
Δεδομένου ότι η ανερχόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας οφείλεται στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία παράγονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, με την αύξηση του πληθυσμού του Πλανήτη μας η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας θα συνεχίσει να ανέρχεται, με όλες τις καταστροφικές επιπτώσεις, αν δεν ληφθούν τα αναγκαία προληπτικά μέτρα.
Ήδη τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας παρατηρείται εκτεταμένη τήξη του χιονιού και του πάγου, καθώς και άνοδος του παγκόσμιου μέσου επιπέδου της θάλασσας.
Τα θερμότερα έτη από το 1850 μέχρι σήμερα υπάγονται στην περίοδο 1995-2017. Σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους, αν η τήξη των πάγων στην Αρκτική και στην Ανταρκτική συνεχίσει με το ρυθμό των τελευταίων χρόνων θα προκαλέσει την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης κατά αρκετά μέτρα, με αποτέλεσμα μεγάλες εκτάσεις πολλών παράκτιων περιοχών να καλυφθούν από τα θαλάσσια ύδατα.
Δεν πρέπει να παραβλέψουμε και το γεγονός ότι οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τα επίπεδα του όζοντος και άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων, με αποτέλεσμα την επιδείνωση των καρδιαγγειακών και αναπνευστικών παθήσεων.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος της κλιματικής αλλαγής σχετίζεται με τη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων, καθότι μεγάλες περιοχές, που μέχρι τώρα παράγουν γεωργικά προϊόντα, σταδιακά θα καταστούν ακαλλιέργητες λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων και της έλλειψης νερού. Πληθυσμοί που εξαρτώνται από την γεωργική παραγωγή θα αρχίσουν να πάσχουν από υποσιτισμό. Αλλά και οι κάτοικοι των αστικών κέντρων θα επηρεασθούν αρνητικά από την περιορισμένη διάθεση πόσιμου νερού, αλλά και από τα καυσαέρια.
Οι προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, καθώς και της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, δείχνουν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που σχετίζονται με την υγεία θα καταστούν μεγαλύτερες και εντονότερες.
Η συμφωνία για την κλιματική αλλαγή που επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 στο Παρίσι, είχε ως στόχο της τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του Πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου.
Ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς Κελσίου έχει αναγνωριστεί από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
ΕΙΣ ΩΤΑ ΜΗ ΑΚΟΥΟΝΤΩΝ
Δυστυχώς, κάποιες ανεπτυγμένες χώρες, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, καρκινοβατούν στη λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού. Διερωτώμαι αν οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια θα κάνουν τον Πρόεδρο Donald Tramp να αναθεωρήσει τη στάση του αναφορικά με την κλιματική αλλαγή.
Ο Malcolm Turnbull, Πρωθυπουργός της Αυστραλίας, δεν έχει ξεκαθαρίσει τις απόψεις του αναφορικά με την κλιματική αλλαγή, παρά το γεγονός ότι στην Αυστραλία είναι ήδη εμφανείς οι καταστρεπτικές της επιδράσεις, καθώς εκτενείς περιοχές της χώρας μετατρέπονται σε ερημότοπους.
Μεγάλη μεταστροφή παρουσίασε ο καιρός μετά το πρωτόγνωρο κύμα καύσωνα που έπληξε τη Βόρεια Ευρώπη. Ισχυροί άνεμοι, που σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασαν τα 140 χιλιόμετρα την ώρα, βροχοπτώσεις και καταιγίδες που προκάλεσαν πλημμύρες και κατολισθήσεις, είναι τα χαρακτηριστικά του φαινομένων που πλήττουν χώρες όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και Βρετανία, που αποδεικνύουν για μια ακόμη φορά τις σοβαρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών, οι ανθρώπινες δραστηριότητες -κυρίως αυτές που βασίζονται στην καύση ορυκτών καυσίμων- έχουν προκαλέσει αύξηση των ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων – των λεγομένων «αερίων του θερμοκηπίου», τα οποία παραμένουν στην ατμόσφαιρα που περιβάλλει τη Γη, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία περαιτέρω.
Σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους, για να περιορισθεί σε χαμηλότερα επίπεδα η κλιματική αλλαγή θα πρέπει να υπάρξει μια νέα παγκόσμια συμφωνία που θα βασίζεται σε μια επιστημονικά ορισμένη ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου που θα μπορούν να εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα, αλλά και θα προβλέπει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να αρχίσουν να μειώνονται αισθητά από το 2020 και μετά.
Συμπερασματικά, εάν τα σημερινά πρότυπα της χρήσης ορυκτών καυσίμων συνεχιστούν και στο μέλλον, δεδομένης της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και της αύξησης του πληθυσμού του Πλανήτη μας, η κλιματική αλλαγή θα πάρει μεγαλύτερες, και πιθανόν ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με αποτέλεσμα τις περαιτέρω ζημιογόνες επιπτώσεις στο περιβάλλον, και κατά προέκταση στην ανθρώπινη υγεία και ζωή.
Με άλλα λόγια, με τις απερίσκεπτες πράξεις μας μεταβιβάζουμε στους απογόνους μας τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργήσαμε εμείς…