Πριν από δύο εβδομάδες, μία από τις πιο ξεχωριστές φωτογραφίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που συμβολίζει τους ελληνικούς δεσμούς με τους ANZAs βρήκε το νέο της σπίτι στην… καρδιά της ελληνικής παροικίας της Μελβούρνης.

Τραβηγμένη τον Μάρτιο του 1941 από τον Damien Parer, η φωτογραφία εικονίζει ορισμένους από τους πρώτους Αυστραλούς στρατιώτες που πήγαν για να υπηρετήσουν στην Ελλάδα ενάντια στη γερμανική εισβολή, σε μια συνάντηση με τους συμπολεμιστές τους Εύζωνες στο μνημείο της Ακρόπολης.

Το αυθεντικό ιστορικό ντοκουμέντο βρίσκεται στο Αυστραλιανό Μνημείο Πολέμου στην Καμπέρα, ενώ τη δωρεά της φωτογραφίας στο Παράρτημα Αποστράτων Oakleigh-Carnegie πραγματοποίησα ο ίδιος μαζί με τον πολιτειακό βουλευτή που εκλέγεται στην έδρα του Oakleigh, κ. Στιβ Δημόπουλο.

Η παρουσίαση της φωτογραφίας έλαβε χώρα σε ειδική εκδήλωση του παραρτήματος RSL την Κυριακή, 5 Αυγούστου προς τιμήν της προσφοράς των Ελλήνων συμμάχων στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Οι παρευρισκόμενοι συγκεντρώθηκαν στο Memorial Hall του Oakleigh Carnegie RSL επί της Drummond Street, για να απολαύσουν επίσημο μεσημεριανό γεύμα και να παρακολουθήσουν τα αποκαλυπτήρια της φωτογραφίας.

Μεταξύ αυτών, ήταν μέλη του Παραρτήματος Αποστράτων και της τοπικής κοινότητας γενικότερα, αλλά και πολιτικοί εκπρόσωποι, όπως η ομοσπονδιακή σκιώδης υπουργός Δικαιοσύνης κ. Clare O’Neil, ο δήμαρχος Glen Eira κ. Τόνυ Αθανασόπουλος και ο δημοτικός σύμβουλος Monash κ. Stuart James.

Το παρών έδωσαν, επίσης, εκπρόσωποι άλλων Παραρτημάτων RSL, αλλά και μέλη παροικιακών οργανισμών, ανάμεσά τους ο κ. Τζιμ Σαϊσανάς από την Παναργολική Φιλανθρωπική Αδελφότητα Μελβούρνης, η κ. Τζένυ Κρασοπουλάκη από τον Παγκορινθιακό Σύνδεσμο, εκπρόσωποι της Ένωσης Θεσσαλονικέων Μελβούρνης “Ο Λευκός Πύργος” και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Μνήμης για τη Μάχη της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας, κ. Τόνυ Τσουρδαλάκης. Εκ μέρους της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης, παραβρέθηκαν ακόμη ο πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Λι Ταρλάμης και η αντιπρόεδρος κ. Χριστίνα Δεσποτέρη.

Απευθυνόμενος στο κοινό, μίλησα για την ιστορία άφιξης των Αυστραλών στρατιωτών στην Ελλάδα στις αρχές του 1941 και την ολιγοήμερη παραμονή τους στην Αθήνα απολαμβάνοντας τη γενναιόδωρη φιλοξενία των ντόπιων και την ξενάγηση στα μνημεία της πλούσιας ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της πρωτεύουσας.

Εξήγησα ακόμη ότι η λήψη της φωτογραφίας του Damien Parer προέκυψε αυθόρμητα την ώρα που συνάντησε τους νεαρούς στρατιώτες από τη Νέα Νότια Ουαλία να απολαμβάνουν τη βόλτα τους στην Ακρόπολη εκείνο το ηλιόλουστο πρωινό του Μαρτίου.

Επρόκειτο για τους Tom Cawley από το Walcha, Peter Brown από το Manly, Len Lennon από το Inverell, Harry Townsend από το Bexley και C. Foot από το Debman, που υπηρετούσαν στο 2/2 αυστραλιανό Τάγμα.

Στο στιγμιότυπο του Damien Parer, το αίσθημα υπερηφάνειας και αυτοπεποίθησης των στρατιωτών είναι παραπάνω από έκδηλο.

Αναφερόμενος σε αυτήν και άλλες παρόμοιες φωτογραφίες, ο βιογράφος του, Neil MacDonald έγραφε χαρακτηριστικά πως δημιουργούν “ιστορικά οπτικά ντοκουμέντα αποκρυσταλλώνοντας τον τρόπο που οι θρυλικές μορφές των ANZACs και των Ελλήνων στρατιωτών έγιναν ένα τον Μάρτη και Απρίλη του 1941”.

Στην ομιλία του, ο κ. Στιβ Δημόπουλος δήλωσε υπερήφανος που μπόρεσε να προσφέρει αυτό το πολύτιμο δώρο στο Παράρτημα Αποστράτων Oakleigh-Carnegie. Πίσω από αυτή τη φωτογραφία διακρίνονται τα ιδανικά του φιλότιμου, της συντροφικότητας, του κουράγιου και του γενναίου πνεύματος που ξυπνά ο αγώνας για την ελευθερία. Όπως ανέφερε ο κ. Δημόπουλος, ελπίδα του είναι πως κοσμώντας τους τοίχους του Oakleigh Carnegie RSL, αυτή η εικόνα θα ζωντανέψει το ενδιαφέρον για τους δεσμούς της Ελλάδας με την ιστορία των ANZACs και τη σύνδεση μεταξύ Αυστραλών και Ελλήνων στις νεότερες γενιές.

Αποδεχόμενος τη δωρεά εκ μέρους του Παραρτήματος Αποστράτων Oakleigh-Carnegie, ο πρόεδρος Doug Pendergast, είπε ότι η οργάνωση αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανη γι’ αυτούς τους δεσμούς αλλά και τις σχέσεις που έχουν καλλιεργήσει με την τοπική ελληνική κοινότητα του Oakleigh.

Ο κ. Pendergast έκανε και ιδιαίτερη αναφορά στον πίνακα Roll of Honour που ενσωματώθηκε στις εγκαταστάσεις του Παραρτήματος του 1922 και καταγράφει τα ονόματα τιμώμενων στρατιωτών, μεταξύ αυτών και του τότε κατοίκου Oakleigh William Withers που υπηρέτησε στην εκστρατεία της Καλλίπολης και βρίσκεται θαμμένος μαζί με άλλους 148 νεαρούς συμπολεμιστές στο νησί της Λήμνου.

Για τον ρόλο της Λήμνου στην εκστρατεία του 1915 και τις προσπάθειες ανάδειξης του ελληνικού συνδέσμου με τους ANZACs μίλησε αναλυτικότερα ο πρόεδρος της Επιτροπής μνήμης Λήμνου Καλλίπολης, κ. Λι Ταρλάμης, εξηγώντας μάλιστα πως αυτή η ιστορική συγκυρία επηρέασε την μεταπολεμική μετανάστευση από την Ελλάδα στην Αυστραλία.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Μνήμης για τη Μάχη της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας, κ. Τόνυ Τσουρδαλάκης, μίλησε για το έργο του Συμβουλίου και τους δεσμούς του με την τοπική κοινότητα του Oakleigh όπου η Κρητική παρουσία είναι ισχυρή εδώ και δεκαετίες.

Ενδεικτικά μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις Κρητικών κατά τη δεκαετία του 1960 ήταν η Κρητική Λεγεώνα Βικτώριας που ιδρύθηκε σε τοπικό καφενείο της εποχής επί της οδού Warrigal από μια ομάδα μεταναστών από την Κρήτη που εγκαταστάθηκαν στο Oakleigh.

Ο κ. Τσουρδαλάκης έκανε ξεχωριστή μνεία στον πατέρα Μουτάφη που ίδρυσε Ενορία και σχολείο στο Oakleigh. O ιερέας καταγόταν από την Κρήτη και μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1949 ύστερα από πρόσκληση ενός Αυστραλού βετεράνου που η οικογένεια του πάτερ του είχε προσφέρει καταφύγιο ενόσω υπηρετούσε στο νησί.

Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Τσουρδαλάκης δώρισε στο Παράρτημα Αποστράτων Oakleigh Carnegie ένα αντίτυπο του βιβλίου “The Battle of Crete – The untold stories”.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, όσο ο κ. Τσουρδαλάκης όσο και ο κ. Ταρλάμης εξέφρασαν την πρόθεσή τους για περαιτέρω συνεργασία των οργανισμών με το παράρτημα RSL, ενώ από τις πιο συγκινητικές στιγμές ήταν η παρουσίαση της φωτογραφίας από τον κ. Δημόπουλο στον κ. Απόστολο Ζαπάρα, μέλος και υποστηρικτή του Oakleigh-Carnegie RSL.

Ο κ. Δημόπουλος και εγώ εκφράσαμε τις ευχαριστίες μας στη γραμματέα του παραρτήματος, κ. Ann Barker για την προετοιμασία αυτής της ξεχωριστής εκδήλωσης που συμβάλλει εκτός των άλλων στην ενδυνάμωση των δεσμών με την τοπική κοινότητα.

Η εικόνα των ANZACs στην Ακρόπολη κοσμεί πλέον τους τοίχους του μπαρ του Παραρτήματος Αποστράτων Oakleigh-Carnegie. Σας παροτρύνω, λοιπόν, στην επόμενη επίσκεψή σας από το κέντρο της ελληνικής κοινότητας Μελβούρνης να κάνετε οπωσδήποτε μια στάση από το Παράρτημα για να δείτε από κοντά αυτό το σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο και γιατί όχι να πιείτε ένα ουζάκι στην υγεία των εικονιζόμενων!

* Ο Jim Claven είναι ιστορικός, συγγραφέας και γραμματέας της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης και έχει ερευνήσει διεξοδικά την ελληνική σύνδεση με τους ANZACs. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του αποστέλλοντας email στη διεύθυνση jimclaven@yahoo.com.au