Η οικονομική κρίση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα. Το 2009 κληρονόμησε από την προηγούμενη χρονιά πολλές προκλήσεις και δυσκολίες, δημιουργεί όμως ελπίδες και προσδοκίες.
Στο δύσκολο παιχνίδι των προβλέψεων για το νέο έτος φαίνεται ότι υπάρχει μόνο μια βεβαιότητα: το 2009 θα έχει πολλές- ευχάριστες και δυσάρεστες- ανατροπές.
ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΦΕΣΗ ΤΟ 2009;
Σε καμιά περίπτωση στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, την Ισπανία και την Ιρλανδία. Η απάντηση, ωστόσο, μπορεί να είναι καταφατική για άλλες ευρωπαϊκές χώρες και την Ιαπωνία. Σε κάθε περίπτωση, η νέα χρονιά δεν θα είναι ευχάριστη. Τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο, το κυριότερο ζήτημα θα είναι η αύξηση της ανεργίας. Όπως γράφει ο Κρις Κουκ στους “Financial Τimes”, ακόμη και αν υπάρξουν σημάδια ανάκαμψης, το 2009 θα είναι μια χρονιά που από οικονομική άποψη θα θέλουμε όλοι να ξεχάσουμε.
ΘΑ ΕΠΙΒΙΩΣΕΙ Η ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ;
Από τις “τρεις μεγάλες” του Ντιτρόιτ θα μείνουν δύο. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, ο Τζορτζ Μπους ενίσχυσε την αυτοκινητοβιομηχανία της χώρας του με 17,4 δισ. δολάρια και άφησε το πρόβλημα για τον Ομπάμα. Το πραγματικό πρόβλημα, όμως, είναι ότι η Φορντ, η Κράισλερ και η Τζένεραλ Μότορς υπολείπονται σε τεχνολογία από τους Ιάπωνες και Κορεάτες ανταγωνιστές τους και το Ντιτρόιτ πρέπει να κάνει έναν πολύ δύσκολο αγώνα για να τους φθάσει. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να μειωθεί η υπερπαραγωγή στο Ντιτρόιτ. Το σίγουρο θύμα θα είναι η Κράισλερ, γράφει ο Τζον Γκάπερ στους “Financial Τimes”.
ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ;
Σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς, η απάντηση είναι απλή: ή θα κάνουμε κάτι το 2009 ή ο πλανήτης θα αρχίσει να τα βρίσκει σκούρα. Το διοξείδιο του άνθρακα – υπενθυμίζει ο Ρόμπιν ΜακΚάι στον “Οbserver” – έχει αυξηθεί κατά 40% από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης, ενώ βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και τουλάχιστον 650.000 χρόνια. Φαίνεται ότι για τις ΗΠΑ οι κλιματικές αλλαγές θα αποτελέσουν ζήτημα υψίστης προτεραιότητας, όπως δείχνει το πράσινο επιτελείο του Μπαράκ Ομπάμα. Σε κάθε περίπτωση, μια απάντηση στο ερώτημα θα δοθεί στη διάσκεψη για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί στην Κοπεγχάγη τον προσεχή Δεκέμβριο, οπότε θα αντικατασταθεί το πρωτόκολλο του Κιότο.
ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΦΘΗΝΟ;
Η παγκόσμια οικονομική ύφεση δείχνει ότι η ζήτηση για όλες τις χρήσεις – από τη βιομηχανία πλαστικών έως τις αεροπορικές εταιρείες – θα συνεχίσει να μειώνεται. Τον περασμένο χρόνο, ο ΟΠΕΚ ανακοίνωσε τη μεγαλύτερη μείωση παραγωγής στην Ιστορία. Όπως σημειώνει ο Εντ Κρουκς στους “Financial Τimes”, το κατώτατο όριο τιμής του πετρελαίου σε μια αγορά που βρίσκεται σε πτώση καθορίζεται από εκείνο το επίπεδο ό που η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων παύει να είναι συμφέρουσα οικονομικά. Σήμερα αυτό το επίπεδο είναι στα 30 με 40 δολάρια το βαρέλι. Από τη στιγμή όμως που οι βιομηχανίες παραμένουν παγωμένες και το κόστος παραγωγής μειώνεται, μοιραία αυτό το επίπεδο θα πέσει ακόμη περισσότερο. Επομένως, είναι πιθανότερο η τιμή του πετρελαίου να είναι ακόμη πιο κάτω από τα 40 δολάρια στο τέλος της χρονιάς.
ΘΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΠΑ-ΚΟΥΒΑΣ;
Αυτό που δεν πρόκειται να γίνει είναι να αρθεί το αμερικανικό εμπάργκο, τουλάχιστον μέσα στο 2009. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση, πάντως, διαθέτει το πολιτικό κεφάλαιο για να κάνει μερικά βήματα για τη βελτίωση των σχέσεων των δυο πλευρών, γράφει ο Στίβεν Φίντλερ στους “Financial Τimes”. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η νεώτερη γενιά των Αμερικανοκουβανών υποστηρίζει λιγότερο το εμπάργκο από την πρώτη γενιά των Κουβανών εξόριστων. Αυτό και μόνο ανοίγει πολιτικό χώρο στον Μπαράκ Ομπάμα, ενώ η κυβέρνησή του καταστρώνει σχέδια για την “επόμενη μέρα”: όταν δηλαδή ο ενοχλητικός Φιντέλ Κάστρο θα αφήσει οριστικά τη σκηνή στην Κούβα.
ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΖΩΗ;
Εάν ο Κρεγκ Βέντερ, ο μεγαλύτερος “σόουμαν” της μοριακής βιολογίας, έχει τον τρόπο του, το 2009 θα δούμε την πρώτη δημιουργία ενός ζωντανού κυττάρου στο εργαστήριο. Στις αρχές του 2008, η ερευνητική του ομάδα κατάφερε να συνθέσει ολόκληρο το γονιδίωμα ενός μικροβίου- δηλαδή όλο το DΝΑ που χρειάζεται για να ζήσει και να αναπαραχθεί. Το επόμενο βήμα για τον Αμερικανό επιστήμονα είναι να ενθέσει το γονιδίωμα σε ένα άδειο κύτταρο. Κάποιοι θα πουν τότε ότι οι επιστήμονες κάνουν τους θεούς και άλλοι θα επισημάνουν τους κινδύνους από τη δημιουργία νέων μορφών ζωής. Στην πραγματικότητα, γράφει ο Κλάιβ Κούκσον στους “Financial Τimes”, η επιστήμη θα έχει δημιουργήσει ένα υπαρκτό στη φύση μικρόβιο από τα χημικά συστατικά του. Θα χρειαστούν χρόνια ακόμη για τη δημιουργία πραγματικά νέων οργανισμών.
ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ;
Το 2009 θα είναι η χρονιά των λεπτών παιδιών. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα υπέρβαρα παιδιά αποκτούν τα περιττά κιλά τους από το 5ο έτος της ηλικίας τους. Επομένως στο μικροσκόπιο θα μπουν οι διατροφικές συνήθειες στην προσχολική ηλικία. Η έρευνα επικεντρώνεται επίσης στον τρόπο που επηρεάζει η διατροφή της εγκύου την υγεία και το βάρος του παιδιού της στο μέλλον.
ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΛΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ;
Θα αρχίσουμε να μιλάμε για τις παθήσεις με έναν διαφορετικό τρόπο, γράφει η Κέιτ Γουίνγκτον στους “Τimes”. Για παράδειγμα, θα λέμε “άσθματα” αντί για “άσθμα”. Οι ειδικοί έχουν καταλήξει πλέον στην άποψη ότι μια πάθηση δεν είναι μια ομοιογενής κατάσταση, αλλά περιλαμβάνει αρκετά ατομικά στοιχεία, καθένα από τα οποία απαιτεί διαφορετική προσέγγιση για την αντιμετώπισή της. Αναγνωρίζοντας τον φαινότυπο (τα φυσικά χαρακτηριστικά) μιας ασθένειας μπορούμε να οδηγηθούμε σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες.
ΘΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕΙ ΤΙΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Ο ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ;
Η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα μοιάζει περισσότερο με παράταση ζωής, σημειώνει στον “Οbserver” η Αμερικανίδα πανεπιστημιακός, Πατρίτσια Ουίλιαμς. Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι παρ’ ολίγο να εκλέξουν τον Τζον ΜακΚέιν και τη Σάρα Πέιλιν. Ας φανταστούμε μια κυβέρνηση ΜακΚέιν με υπουργούς τους νεοσυντηρητικούς του Μπους. Ας φανταστούμε πόσα θα ξόδευε η Σάρα Πέιλιν για τα ρούχα της μόνο την ημέρα της ορκωμοσίας και πόσο θα απασχολούσε τα μέσα ενημέρωσης η οικογενειακή σαπουνόπερα της αντιπροέδρου. Και μόνο η σκέψη ότι αυτό αποφεύχθηκε θα μπορούσε να γεμίσει τον καθένα με ανακούφιση και μια αίσθηση προοπτικής. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αντιπροσωπεύει μια πραγματικά βαθιά αλλαγή στη σκέψη και την κατεύθυνση των ΗΠΑ.
ΟΙ ΗΠΑ Η ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΘΑ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΟΥΝ ΤΟ ΙΡΑΝ;
Αυτή η ερώτηση γίνεται κάθε χρόνο και κάθε χρόνο η απάντηση είναι “όχι”. Το 2009 δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά αυτή το φορά το “όχι” δεν είναι τόσο κατηγορηματικό. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου, γεγονός το οποίο θορυβεί το Ισραήλ. Είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ που θα προκύψει στις 10 Φεβρουαρίου – κατά πάσα πιθανότητα ένας συνασπισμός υπό το δεξιό Λικούντ του Βενιαμίν Νετανιάχου – θα ήθελε να δει ένα προληπτικό χτύπημα στις πυρηνικές υποδομές του Ιράν. Δεν θα συμφωνήσει, όμως, ο Ομπάμα. Οι ΗΠΑ εμπλέκονται ήδη σε δύο πολέμους και η αμερικανική κυβέρνηση θα είναι εξαιρετικά απρόθυμη να ανοίξει ένα τρίτο μέτωπο. Το Ισραήλ, προβλέπει ο Γκίντεον Ραχμάν στους “Financial Τimes”, είναι απίθανο να δράσει μονομερώς.
Η ΚΡΙΣΗ ΘΑ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΜΕ ΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ;
Είναι ανάμεσα στα θύματα της οικονομικής κρίσης. Το 2008 σημειώθηκε αύξηση στην κατανάλωση της τάξης του 10%, ποσοστό πολύ μικρότερο σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Είναι βέβαιο ότι έως την άνοιξη του 2009 η αγορά των βιολογικών θα σημειώσει πτώση για πρώτη φορά μέσα σε 15 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι το κίνημα της βιολογικής διατροφής πεθαίνει; Όχι εντελώς. Όπως σημειώνει η Τζέι Ράινερ στον “Οbserver”, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι έχει αρχίσει να μας απασχολεί όλο και περισσότερο η διατροφή μας. Το γεγονός, πάντως, ότι είναι ακριβότερα από τα συμβατικά και επομένως πιο δύσκολο να απορροφηθούν από την αγορά, σημαίνει ότι το 2009 δεν είναι η κατάλληλη χρονιά για να περάσουν οι καλλιεργητές από τις συμβατικές στις βιολογικές καλλιέργειες.
