Η πρώτη συντονισμένη προσπάθεια αναγνώρισης και καταγραφής όλων των θαλάσσιων οργανισμών στον πλανήτη μας, από τα μικρόβια μέχρι τις φάλαινες, απέχει έναν χρόνο από την ολοκλήρωσή της.
Τα έως τώρα αποτελέσματα έχουν αλλάξει εντυπωσιακά την επιστημονική γνώση για τους ωκεανούς. Οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει περισσότερα από 5.600 νέα είδη σε 400 αποστολές που έχουν γίνει από το 2000 μέχρι σήμερα.
Επίσης, χάρη σε καινοτόμα όργανα παρακολούθησης οι επιστήμονες μαθαίνουν καινούργια πράγματα για τα θαλάσσια πλάσματα. Για παράδειγμα, ένα είδος τόνου μεταναστεύει από το Λος Άντζελες στη Γιοκοχάμα κάθε χρόνο. Ένας τόνος μάλιστα διέσχισε τον Ειρηνικό τρεις φορές μέσα στον ίδιο χρόνο. Οι λευκοί καρχαρίες καλύπτουν ακόμα μεγαλύτερες αποστάσεις για να βρουν τροφή, από την Αυστραλία έως τη Νότια Αφρική.
ΧΕΛΩΝΕΣ- ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ
Τον Ειρηνικό διασχίζουν και οι χελώνες, από το Μεξικό μέχρι τη Βιρμανία. Ένα άλμπατρος έκανε τον γύρο του κόσμου σε 46 μέρες. «Η έκταση της μετανάστευσης και των μετακινήσεων είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε» λέει η Τζέσι Όσουμπελ, συνιδρύτρια του προγράμματος για την Απογραφή της Θαλάσσιας Ζωής.
«Όσα μαθαίνουμε είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι ξέραμε». Στο πρόγραμμα, διάρκειας δεκαετίας και κόστους 450 εκατ. ευρώ, συμμετέχουν 2.000 επιστήμονες από 80 χώρες. Οι ειδικοί έχουν χρησιμοποιήσει ρομπότ μεγάλου βάθους, ραντάρ με λέιζερ και υπερευαίσθητα σόναρ που εντοπίζουν ψάρια σε απόσταση 140 χιλιομέτρων. Πολλά από τα 5.600 νέα είδη προέρχονται από εκεί που νόμιζαν πως δεν υπάρχει ίχνος ζωής. Τα πιο βαθιά, καυτά, ψυχρά, αλμυρά ή σκοτεινά ύδατα του πλανήτη.
Η ΧΑΜΕΝΗ ΓΑΡΙΔΑ
Ανακάλυψαν επίσης μία γαρίδα που θεωρούσαν ότι είχε εξαφανιστεί πριν από 50 εκατομμύρια χρόνια. Η γαρίδα, μήκους 12,5 εκατοστών με μεγάλα μάτια και κόκκινες βούλες, εντοπίστηκε σε βάθος ενάμισι χιλιομέτρου στη Βορειοανατολική Αυστραλία.
«Το πρόγραμμα μας θύμισε εποχές πριν από εκατοντάδες χρόνια, όταν επιστήμη σήμαινε ταξίδια ανακαλύψεων», τονίζει ο Λόρενς Μάντιν, υπεύθυνος ερευνών στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Ηole, το μεγαλύτερο ιδιωτικό ερευνητικό κέντρο θαλάσσιας ζωής στον κόσμο.
Εννέα χρόνια ερευνών σε τροπικούς υφάλους και κάτω από τους πάγους των πόλων, στην επιφάνεια της θάλασσας και στον βυθό, έχει αλλάξει την άποψη των ειδικών για τη δομή και λειτουργία του κόσμου. Το πρόγραμμα είναι για τη θάλασσα ό,τι ήταν η αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος για τον άνθρωπο. «Πρώτη φορά καταγράφουμε τι ζει στους ωκεανούς. Είναι γνώση πολύ σημαντική για τη ζωή στη Γη», λέει ο Πουλ Χολμ, ειδικός στην Ιστορία των Θαλασσών στο Τρίνιτι Κόλετζ του Δουβλίνου.
Σάρωσαν τους βυθούς. Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα είναι ο πλούτος της ζωής στον σκοτεινό κι ερημωμένο (όπως νομίζαμε μέχρι πρόσφατα) βυθό. Οι επιστήμονες σάρωσαν τον βυθό σε πολλές θάλασσες με λεπτά δίχτυα φτάνοντας σε βάθος 4,5 χλμ. Με έκπληξη είδαν τα δίχτυα να γεμίζουν με δεκάδες χιλιάδες οργανισμούς- σαλιγκάρια, σκώληκες και άλλα ασπόνδυλα. Πολλά τα έβλεπαν για πρώτη φορά.
Τα τελικά αποτελέσματα της απογραφής θα δημοσιευθούν τον Οκτώβριο του 2010 και θα περιέχουν τα μεγαλύτερα είδη και τα μικρότερα, τα βακτήρια. Οι μικροοργανισμοί αυτοί παίζουν κάποιο ρόλο στην παραγωγή άνθρακα και αζώτου, βοηθώντας στη διατήρηση της ζωής. «Είναι ξεκάθαρο πως έχουμε υποτιμήσει τη μικροβιακή βιοποικιλότητα στους ωκεανούς», λέει ο Πολ Σνέλγκροβ, ωκεανογράφος στον Καναδά. «Αυτά τα μικρόβια κρατούν τη Γη ζωντανή».
ΣΚΩΛΗΚΕΣ ΜΕ ΛΕΠΙΑ
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν επίσης σκώληκες με λέπια, τεράστιους αστερίες και θαλάσσιες αράχνες στο μέγεθος ενός μεγάλου πιάτου σε αποστολές στην παγωμένη Αρκτική. Εκεί το ψύχος δρα ως εκκολαπτήριο νέων ειδών.