Άσκηση κινδύνου, «κρίσιμο τεστ δημοκρατίας» και «ιστορική στιγμή» συνάμα, οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές, οι δεύτερες που πραγματοποιούνται στη χώρα μετά την πτώση των Ταλιμπάν το 2001 (οι πρώτες έγιναν το 2004 υπό την επίβλεψη των Δυτικών) έρχονται να διεξαχθούν υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.

Οι Ταλιμπάν, αποφασισμένοι να μπλοκάρουν με κάθε τρόπο την εκλογική διαδικασία, δε σταματούν να κερδίζουν έδαφος και εντείνουν τις επιθέσεις τους ενάντια στον κρατικό μηχανισμό τη στιγμή που τόσο οι ντόπιοι κυβερνώντες όσο και οι Δυτικοί «κατακτητές» απαξιώνονται ως διαφθαρμένοι, αναποτελεσματικοί και επικίνδυνοι στη συνείδηση των πολιτών. Εάν προσθέσει κανείς στα παραπάνω και λειτουργικά προβλήματα όπως τα μεγάλα ποσοστά αναλφαβητισμού μεταξύ των κατοίκων, το «πρωτόγονο» οδικό δίκτυο και τα εξίσου «πρωτόγονα» μέσα τροφοδότησης των εκλογικών τμημάτων, τότε η ομαλή διεξαγωγή των εκλογών φαντάζει εξαιρετικά αμφίβολη.

Σημειώνεται δε ότι σε αντίθεση με το 2004, την αποστολή φύλαξης των εκλογικών κέντρων θα αναλάβουν αυτήν τη φορά αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας (οι Δυτικοί απομακρύνονται διακριτικά στα μετόπισθεν, προκειμένου να μη φανεί ότι επηρεάζουν την ψήφο). Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών φοβάται πως το κλίμα βίας και τρομοκρατίας πιθανόν να κρατήσει τους ψηφοφόρους (κυρίως τις γυναίκες) σπίτια τους, ενώ σε ανάλογο τόνο η ανεξάρτητη εκλογική επιτροπή προειδοποίησε από την Καμπούλ πως όχι ένα, ούτε δύο αλλά περί τα 100 εκλογικά τμήματα ενδέχεται τελικώς να μη λειτουργήσουν εάν δεν βελτιωθούν οι συνθήκες ασφάλειας σε όχι μία, ούτε δύο, αλλά περίπου δέκα «άστατες» εκλογικές περιφέρειες.

XΑΜΙΝΤ KΑΡΖΑΙ: ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΒΟΡΙ

Πρόεδρος του Αφγανιστάν τα τελευταία οχτώ χρόνια, ο 51χρονος Καρζάι είναι το μεγαλύτερο φαβορί για την προεδρία. Ανήκει στη φυλή των Παστούν και αντλεί τις περισσότερες ψήφους του από τον αφγανικό Νότο. Διορίστηκε επικεφαλής της κυβέρνησης από τη Δύση τον Δεκέμβριο του 2001. Στις προεδρικές εκλογές του 2004 εξασφάλισε το 55,4% των ψήφων. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, η διαφθορά και το εμπόριο ναρκωτικών άνθησαν.

Κατηγορείται ότι εκμεταλλεύεται τον κρατικό μηχανισμό προς ίδιον, οικογενειακό και ψηφοθηρικό όφελος. Διατηρεί στενούς δεσμούς με πολέμαρχους διακεκριμένους στην καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως ο Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ και ο υποψήφιος αντιπρόεδρος Μοχάμεντ Κασίμ Φαχίμ. Δεν είναι συμπαθής πλέον στους Αμερικανούς. Προτεραιότητά του, εάν κερδίσει, θα είναι ο διάλογος με τους Ταλιμπάν.

AΣΡΑΦ ΓΚΑΝΙ: ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΑ

Υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Καρζάι το διάστημα 2002-2004, ο 59χρονος Γκάνι επιστρέφει με στόχο «μια νέα αρχή» για τη χώρα και μέσο για την επίτευξη αυτού την οικονομική ανάπτυξη. Ανήκει στη φυλή των Παστούν.

Δέχτηκε πρόταση να αποχωρήσει από την κούρσα με αντάλλαγμα τη θέση του «διευθύνοντος συμβούλου» στη μελλοντική κυβέρνηση Καρζάι. Αρνήθηκε, αλλά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να συμμετάσχει μετεκλογικά ως αντιπρόεδρος σε μια κυβέρνηση υπό τον τωρινό πρόεδρο, σενάριο που προωθούν οι Αμερικανοί.

Διακεκριμένος τεχνοκράτης με θητεία στον ΟΗΕ και στην Παγκόσμια Τράπεζα, ο Γκάνι, ο οποίος έχει υπάρξει υποψήφιος για τη θέση του γ.γ του Ηνωμένων Εθνών, απολαμβάνει την υποστήριξη της Ουάσιγκτον.

AΜΠΝΤΑΛΑ AΜΠΝΤΑΛΑ: ΥΠΟΣΧΕΤΑΙ ΑΛΛΑΓΕΣ

Υπουργός Εξωτερικών του Αφγανιστάν από το 2001 μέχρι το 2006 και ιατρός στο επάγγελμα, ο 48χρονος «Αφγανός Ομπάμα», όπως αποκαλείται, επιστρέφει υποσχόμενος αλλαγές στο Σύνταγμα της χώρας. Είναι ο κυριότερος αντίπαλος του Καρζάι. Μισός Τατζίκος και μισός Παστούν, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας (όπου πλειοψηφούν οι Τατζίκοι). Παρευρέθη στην τελετή ορκωμοσίας του Ομπάμα.

Φημολογείται πως διατηρεί στενές σχέσεις με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Οι υποστηρικτές του έχουν προειδοποιήσει ότι εάν σημειωθεί νοθεία σε βάρος του Αμπντάλα, θα βγουν στους δρόμους όπως οι Ιρανοί τον Ιούλιο. Εις εκ των βασικών υποστηρικτών του είναι ο πάλαι ποτέ πρόεδρος της χώρας, Μπουρχανετίν Ραμπανί, ο οποίος προ ημερών γλύτωσε «παρά τρίχα» από ενέδρα των Ταλιμπάν.

PΑΜΑΖΑΝ MΠΑΣΑΡΝΤΟΣΤ: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

Yπουργός προγραμματισμού την περίοδο 2004-2005, ο 43χρονος Mπασαρντόστ πλασάρεται ως «άνθρωπος του λαού», υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολέμιος της διαφθοράς. Eνόσω υπουργός, πρόλαβε να ασκήσει έντονη κριτική στον παρασιτικό ρόλο τον οποίο διαδραματίζουν οι Mη Kυβερνητικές Oργανώσεις στο Aφγανιστάν, προτού παραιτηθεί τελικώς υπό το βάρος τόσο εγχώριων όσο και ξένων πιέσεων.

Aνήκει στη φυλή των Xαζάρων. Eζησε περισσότερα από 20 χρόνια στη Γαλλία, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα νομικά, στις πολιτικές επιστήμες και στη διπλωματία. Διευθύνει την προεκλογική του εκστρατεία από μια… σκηνή στημένη αντίκρυ του Kοινοβουλίου. Σε περίπτωση που κερδίσει έχει διακηρύξει πως θα διώξει τα ξένα στρατεύματα από τη χώρα.

OΙ HΠA ΘΕΛΟΥΝ ΤΟΝ KΑΡΖΑΙ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

Απέναντι στις τέσσερις επικρατέστερες υποψηφιότητες, η αμερικανική πλευρά στέκεται «ενεργά αμερόληπτη»… στη θεωρία, γιατί στην πράξη το Στέιτ Ντιπάρτμεντ φέρεται να μη βλέπει με θετικό μάτι μια δεύτερη θητεία Καρζάι. «Η κεντρική κυβέρνηση του Αφγανιστάν έχει δείξει πως δεν κάνει για τη δουλειά», σημείωνε απερίφραστα σε άρθρο του τον περασμένο Σεπτέμβρη ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην περιοχή Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.

Άλλοτε εκλεκτός της Δύσης, ο Καρζάι δεν έχει καταφέρει να καταπολεμήσει την κυβερνητική διαφθορά (το Αφγανιστάν ήταν πέρυσι η πέμπτη πιο διεφθαρμένη χώρα στον κόσμο σύμφωνα με τη ΜΚΟ «Διεθνής Διαφάνεια») και το εμπόριο ναρκωτικών (τη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης των Ταλιμπάν) ούτε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, «κενά» τα οποία έρχονται σήμερα να «καλύψουν» οι Ταλιμπάν. Προς απογοήτευση των επικριτών του ωστόσο, ο Καρζάι διατηρεί σημαντικό προβάδισμα στην κούρσα για την προεδρία.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•    35 ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ για την προεδρία. 17 εκατ. οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. 12 εκατ. όσοι θα έπρεπε να είναι εγγεγραμμένοι βάσει ηλικίας

•    225 EKAT. ΔΟΛ. το κόστος των εκλογών (καταβάλλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη διεθνή κοινότητα) 7.000 εκλογικά κέντρα

•    67.000 παρατηρητές θα βρίσκονται στα εκλογικά κέντρα. 1.000 άμαχοι έχασαν τη ζωή τους το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου 2009.