Επίσκεψη στα γραφεία μας πραγματοποίησε ο κ. Γιάννης Φάκας, φυσικομαθηματικός-αστρονόμος, ο οποίος και, λόγω της ολικής έκλειψης του ηλίου και της επετείου της κατάκτησης του φεγγαριού, είχε πολλά να πει.

Έχοντας μαζί του έναν χάρτη του Αστεροσκοπείου του Greenwich που παρουσίαζε την πορεία της έκλειψης στη γη, ο εκλεκτός επιστήμονας προσπάθησε να εξηγήσει το φαινόμενο, υπογραμμίζοντας τη χαρά του για τις εμπειρίες από τη χώρα μας.

Ως γνωστόν, την Τετάρτη, 22 Ιουλίου, μια μεγάλη ζώνη σκιάς ήταν ορατή από τον κόλπο του Καμπχάτ, βόρεια της Βομβάης. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε ανατολικά της Ινδίας, προς το Νεπάλ, τη Βιρμανία, το Μπαγκλαντές, το Μπουτάν και την Κίνα και κατέληξε μαυρίζοντας τον Ειρηνικό ωκεανό και τα νοτιότερα ιαπωνικά νησιά.

Το σπάνιο αυτό φαινόμενο, παρακολούθησαν χιλιάδες επιστήμονες και ερασιτέχνες παρατηρητές, που ταξίδεψαν μέχρι την Ασία. Η μεγαλύτερη διάρκεια ήταν 6,5 λεπτά και παρατηρήθηκε στην αραιοκατοικημένη ζώνη του Ειρηνικού.

Ο κ. Φάκας γεννήθηκε στη Λευκωσία και σπούδασε Μαθηματικά και Αστρονομία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Βηρυτού. Από το 1964 εργάζεται ως καθηγητής Μαθηματικών και Αστρονομίας σε δημόσιες και ιδιωτικές σχολές της Κύπρου.

ΒΡΑΔΙΕΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ

Το 1980 ίδρυσε τα Ιδιωτικά Φροντιστήρια «Φάκα», ενώ εννέα χρόνια αργότερα, πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Αστρονομικής Εταιρείας Κύπρου. Σήμερα είναι επίτιμος πρόεδρός της. Διαφωτίζει τους ενδιαφερόμενους με άρθρα και διαλέξεις, οργανώνει βραδιές αστρονομίας και συμμετέχει σε διάφορα συνέδρια και εκτός της μεγαλονήσου. Είναι, επίσης, ιδρυτής της Οργάνωσης Πολυτέκνων Κύπρου.

Το 1996 εισήγαγε και έθεσε σε λειτουργία το μεγάλο αστρονομικό τηλεσκόπιο 16 ιντσών, το Meade Starfinder, που βρίσκεται στην οδό Λάρνακας στο προάστιο της Λευκωσίας, Παλλουριώτισσα, που είναι ανοικτό στο κοινό.

Στην Αυστραλία πραγματοποίησε ιδιωτική επίσκεψη. Ωστόσο, στο ταξίδι στο Κουίνσλαντ επισκέφτηκε το Αστεροσκοπείο, όπου όπως εξηγεί, είχε την τύχη να διακρίνει τον αστέρα Άλφα/Κένταυρο που απέχει 4,1 έτη φωτός από τη γη.

Ο κ. Φάκας μίλησε, επίσης, σε συγκέντρωση που οργάνωσε η Αστρονομική Εταιρία Βικτώριας, όπου ανέπτυξε τις θέσεις του για το παγκόσμιο, αιώνιο, σταθερό Ημερολόγιο που ετοίμασε από το 1999.

«Το βιβλίο είναι γραμμένο στα ελληνικά και στα αγγλικά. Ο τρόπος που το εναρμόνισα είναι για να παραμείνει σταθερό ανά τους αιώνες», δηλώνει με ένα γλυκύτατο χαμόγελο και εξηγεί:

«Βλέποντας τη δεύτερη χιλιετηρίδα να εξαντλείται, άρχισα να ασχολούμαι με το θέμα του Ημερολογίου, το οποίο, ως μαθηματικό, με προβλημάτιζε. Και αυτό, γιατί πιστεύω ότι μέσω των Μαθηματικών μπορούμε να βρούμε λύσεις σε πολλά κοινωνικά προβλήματα, ιδιαίτερα σε εκείνα που στηρίζονται σε μαθηματικούς υπολογισμούς όπως είναι το θέμα του Ημερολογίου.

ΣΕΛΗΝΙΑΚΟΙ ΜΗΝΕΣ

Ξέρετε, από τα παλιά χρόνια η ανθρωπότητα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ακριβείς μετρήσεις, λειτουργούσε με τους σεληνιακούς μήνες, που είναι η διάρκεια μεταξύ διαδοχικών πανσέληνων. Το μήνα αυτόν, τον χώριζαν σε τέσσερις εβδομάδες σύμφωνα με τις φάσεις της Σελήνης. Όσον αφορά το έτος, από πολύ νωρίς η ανθρωπότητα εναρμονίστηκε με τις τέσσερις εποχές».

Ο κ. Φάκας, λοιπόν, με μαθηματικούς υπολογισμούς, προτείνει ένα παγκόσμιο Ημερολόγιο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την ανθρωπότητα, αιώνιο γιατί θα διατηρηθεί ανά τους αιώνες αναλλοίωτο και σταθερό, έτσι που η κάθε ημερομηνία να συνδέεται με την ίδια μέρα της εβδομάδας κάθε χρόνο, λαμβάνοντας υπόψη και τις σημαντικές θρησκευτικές εορτές.

Ο επισκέπτης διευκρινίζει ότι στη σύνταξή του έλαβε υπόψη τις μαθηματικές μετρήσεις για τη διάρκεια του τροπικού έτους, που έχουν γίνει από την εποχή των Ελλήνων μαθηματικών και αστρονόμων, Ίππαρχου και Αρίσταρχου του Σαμίου, και μέχρι και τις ακριβέστερες που περιέχονται στο βιβλίο Astron Almanac – 2000 μ.Χ.

«To ονομάζω αιώνιο, διότι με την τροποποίηση που επιφέρω όσον αφορά τις δίσεκτες χιλιετηρίδες, διατηρείται πάντοτε συγχρονισμένο με το τροπικό έτος. Το ονομάζω σταθερό, διότι χρησιμοποιώντας λευκές ημέρες δημιουργείται ημερολόγιο τεσσάρων ίσων τριμήνων των 13 εβδομάδων ακριβώς, με αποτέλεσμα κάθε ημερομηνία να έχει πάντα το ίδιο όνομα ημέρας και παγκόσμιο διότι έχει πολλές πιθανότητες να γίνει δεκτό παγκοσμίως μέσω του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».

ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ

Ο κ. Φάκας υπογραμμίζει ότι η εργασία παρουσιάστηκε και εγκρίθηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις και προδιαγραφές των οργανωτών στο Β’ Μεσογειακό Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας που οργάνωσε η Κυπριακή Μαθηματική Εταιρία και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου το 2000, ενώ το 2004 την παρέδωσε ιδιοχείρως στον τότε γραμματέα, Κόφι Ανάν, που επισκέφτηκε την Κύπρο.

Ακόμα μια σύμπτωση. Στις 20 Ιουλίου συμπληρώθηκαν τέσσερις δεκαετίες από την ημέρα που ο Νιλ Αρμστρονγκ, άφησε την πρώτη ανθρώπινη πατημασιά στη Σελήνη μαζί με τους Μάικλ Κόλινς και Μπαζ Όλντριν.

«Από τότε, το διάστημα άλλαξε τη ζωή μας. Τόσο μέσα από τις μελέτες των διαστημικών σταθμών, τηλεσκοπίων, κλπ, όσο και προϊόντων καθημερινής χρήσης, που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στο Απόλλων ΙΙ», ενώ θυμίζει ότι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτώβρη και μέσα σε τέσσερα λεπτά, θα δοθεί η απάντηση στους επιστήμονες για το αν υπάρχει νερό στη Σελήνη.

Σύμφωνα με τον κ. Φάκα, η επόμενη έκλειψη της σελήνης εκ της παρασκιάς της γης, θα γίνει στις 31 Δεκεμβρίου 2009.

«Η έκλειψη θα είναι ορατή από την Κύπρο, αλλά πρακτικά θα είναι αόρατη, λόγω του ότι είναι εκ της παρασκιάς. Θα είναι ορατή στην Αφρική, Ασία, Ευρώπη και Αυστραλία. Θα ξεκινήσει στις 19ω 15λ και θα λήξει στις 23ω 30λ.», εξηγεί.

Ποια είναι η πιο φωτογραφημένη εικόνα που πήρε μαζί του ο κ. Φάκας; Η απεραντοσύνη και η φυσική ομορφιά της Αυστραλίας.

Όσο για το χαρακτήρα του μέσου Αυστραλού; «Μένω έκθαμβος από την καλοσύνη και τη διάθεσή του να εξυπηρετήσει…  άγνωστους».